EN
Due to the presence of glandular trichomes in their epidermis and production of essential oils, plants from the family Lamiaceae, including Melissa officinalis L., are commonly cultivated in most European countries and across Poland. With its diverse composition of essential oils and the wide range of pharmacological effects, the raw material of the lemon balm is widely applied in various branches of industry. In literature, there are no data presenting histochemical assays of glandular trichomes in the lemon balm; therefore, the aim of the study was to detect some substances with the use of selected stains and to characterise the micromorphology of the trichomes. The investigations were conducted using light, fluorescence, and scanning electron microscopes. The histochemical tests were based on Sudan Red 7b, Sudan black B, Nile blue, Nadi reagent, ferric chloride, potassium dichromate, magnesium acetate, Ruthenium red, and periodic acidSchiff reagent. Digitiform as well as morphologically diverse capitate and peltate glandular trichomes were distinguished in the leaf epidermis. The histochemical tests showed heterogeneity of the composition of the lemon balm essential oil. They were applied to determine lipids, fatty acids, neutral fats, terpene compounds, polyphenols, flavonoids, and polysaccharide compounds in the analysed glandular trichomes. Improvement of the histochemical methods for analysis of glandular trichomes will expand the knowledge of the metabolism of secretory cells and facilitate future modification of their secretion products.
PL
Rośliny z rodziny Lamiaceae, w tym (Melissa officinalis L.), ze względu na obecność w epidermie włosków gruczołowych i produkcję olejków eterycznych są powszechnie uprawiane w większości krajów Europy i na terenie całej Polski. Surowiec zielarski melisy o zróżnicowanym składzie chemicznym olejku i szerokim zakresie działania farmakologicznego znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach przemysłu. W literaturze brak danych dotyczących histochemicznych testów włosków gruczołowych melisy lekarskiej, dlatego celem badań było określenie wybranych substancji przy użyciu wybranych barwników oraz określenie mikromorfologii włosków. Badania przeprowadzono przy użyciu mikroskopu świetlnego, fluorescencyjnego i skaningowego elektronowego. W testach histochemicznych zastosowano: Sudan czerwony 7B, Sudan czarny B, błękit Nilu, odczynnik Nadi, chlorek żelaza, dichromian potasu, octan magnezu, czerwień rutenową i odczynnik Schiffa. W epidermie liści wyróżniono włoski gruczołowe: palcowate i zróżnicowane morfologicznie głowiaste oraz tarczowate. Histochemiczne testy wykazały heterogenny charakter olejku melisowego. Przy ich użyciu wyznakowano w badanych włoskach gruczołowych lipidy, kwasy tłuszczowe, tłuszcze obojętne, związki terpenowe, polifenole, flawonoidy i związki polisacharydowe. Doskonalenie histochemicznych metod badań włosków gruczołowych umożliwi poznanie metabolizmu komórek wydzielniczych, a w przyszłości być może pozwoli na modyfikację produktów sekrecji włosków.