Influence of litho-morphogenetic, hydrologic and anthropogenic factors on sorptive and buffer properties of soils of erosional-denudational valleys: case study from Slawienska Plain

• Autorzy: Jonczak J.

Warianty tytułu

PL

wpływ czynników lito-morfogenetycznych, hydrologicznych i antropogenicznych na właściwości sorpcyjne i buforowe gleb dolin erozyjno-denudacyjnych: studium przypadku z obszaru Równiny Sławieńskiej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the study has been to assess the role of litho-morphogenetic, hydrologic and anthropogenic factors influencing spatial variability of sorptive and buffer properties of the soils of erosional-denudational valley incised in hollow sediments flat-dipping glacial till in the area of Sławieńska Plain. Parent material properties, water - as a causative agent of erosion and ions carrier, as well as the quantity and the properties of organic matter were basic factors influencing spatial variability of sorptive and buffer properties of the examined soils. The sorption capacity of Stagnic Dystric Cambisols of the high plain formed of strongly acid, silt-clay hollow sediments ranged from 8.74 to 22.12 cmol(+) kg⁻¹. Acidic cations dominated in the sorption complex of the soils, but its percentage decreased with depth. Colluvic Regosols of the slopes had a lower content of clay and organic matter in relation to the soils of the high plain which was reflected in a lower sorption capacity. The cation exchange capacity of Colluvic Gleysols and Mollic Gleysols of the bottom of the valley ranged from 7.21 to 25.68 cmol(+) kg⁻¹ and was positively related to the content of soil organic matter and clay. The high base saturation of the soils (97.2–100.0%) was an effect of the influence of supplying water. Calcium dominated among base cations. The soils of the high plain and slopes had high buffering capacity of basis and low of acids. Higher buffering capacity of acids found in the soils of the valley bottom was an effect of almost full saturation of soil sorption complex with exchangeable basis.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Soil Science
• Rocznik: 2012
• Tom: 45
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.205-220,fig.,ref.

Twórcy

autor

Jonczak J.

• Department of Geoecology and Geoinformation, Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• [1] B a r t m i ń s k i P., K l i m o w i c z Z.: Roczn. Glebozn., 59, (3), 7, 2008.
• [2] B e d n a r e k R., D z i a d o w i e c H., P o k o j s k a U., P r u s i n k i e w i c z Z.: Badania Ekologiczno-Gleboznawcze. PWN, Warszawa, ISBN 83–01–14216–2, 2004.
• [3] B u r a c z y ń s k i J.: Ann. UMCS, Sec., B, 15, 1968.
• [4] B u r a c z y ń s k i J.: Ann. UMCS, Sec. B, 44/45, 4, 95, 1990.
• [5] C a r a v a c a F., A l b a j a d e j o A.L.J.: Geoderma, 93, 161, 1999.
• [6] D ą b k o w s k a - N a s k r ę t H.: Skład i właściwości fizykochemiczne wybranych gleb aluwialnych Doliny Dolnej Wisły z uwzględnieniem ich cech diagnostycznych, Wyd. ATR Bydgoszcz, 114, ISSN 0209–0597, 1990.
• [7] FAO-ISSS-ISRIC: World Soil Resources Reports, 84, Rome, 1998.
• [8] J a w o r s k a H., K o b i e r s k i M., D ą b k o w s k a - N a s k r ę t H.: Roczn. Glebozn., 59(1), 84, 2008.
• [9] J o n c z a k J.: Roczn. Glebozn., 61(3), 45, 2010.
• [10] J o n c z a k J., K u c z y ń s k a P.: Landform Analysis, 7, 69, 2008.
• [11] K a l e m b a s a D., P a k u ł a K., J a r e m k o D.: Acta Agrophysica, 18(2), 311, 2011.
• [12] K o b i e r s k i M., D ą b k o w s k a - N a s k r ę t H., J a w o r s k a H.: Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., 507, 285, 2005.
• [13] K o ł d y ń s k a - G a w r y s i a k R.: Człowiek w środowisku przyrodniczym – zapis działalności. Sosnowiec, 106, 2003.
• [14] K o ł d y ń s k a - G a w r y s i a k R.: Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwarorzędowych, Kraków, IV,197 2004.
• [15] K o ł d y ń s k a - G a w r y s i a k R., K l i m o w i c z Z: Osady wypełniające górny odcinek suchej doliny w Udryczach (Kotlina Zamojska) i ich paleogeograficzna interpretacja. VII Zjazd Geomorfologów Polskich, Kraków, 205, 2005.
• [16] M a l c z y k P.: Zesz. Robl. Post. Nauk Roln., 56, 469, 1988.
• [17] M a l c z y k P., K o b i e r s k i M., J a w o r s k a H., D ą b k o w s k a - N a s k r ę t H.: Roczn. Glebozn., 59(1); 149, 2008.
• [18] M a r u s z c z a k H.: Folia Quaternaria, 29, 79, 1969.
• [19] M o n t e c i l l o L.C.: Philippine J. Soil Sci., 8(1), 41, 1983.
• [20] N i e w i a d o m s k i A., T o ł ł o c z k o W., T r a w c z y ń s k a A.: Roczn. Glebozn., 60(1), 85, 2009.
• [21] O o r t s K., Va n l a u w e B., M e r c k x R.: Agric. Ecosys. Environ., 100, 161, 2003.
• [22] O r z e c h o w s k i M., S m ó l c z y ń s k i S., S o w i ń s k i P.: Roczn. Glebozn., 56(1/2), 119, 2005.
• [23] P a l u s z e k J.: Roczn. Glebozn., 55(4), 103, 2004.
• [24] P o k o j s k a U.: Roczn. Glebozn., 37(2/3), 249, 1986.
• [25] P o k o j s k a U.: Adsorpcja i wymiana kationów w próchnicach leśnych. Rozprawy UMK, Toruń, 1992.
• [26] P r u s i n k i e w i c z Z., K w i a t k o w s k a A., P o k o j s k a U.: Folia Forest. Pol. A-Forestry, 33, 71, 1992.
• [27] R a s h i d i M., S e i l s e p o u r M.: ARPN J. Agric.Biol. Sci., 3(4), 41, 2008.
• [28] S e i l s e p o u r M., R a s h i d i M.: World Applied Sci. J., 3(2), 200, 2008.
• [29] S i n k i e w i c z M.: Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski Północnej. Wyd. UMK, Toruń. 1998.
• [30] T y l m a n I.: Słupskie Prace Geogr., 8, 129, 2011.
• [31] T y l m a n I., K r ą p i e c M., F l o r e k W.: Słupskie Prace Geogr., 8, 109, 2011.
• [32] W a c h o w s k i M.: Acta Univ. Lodzenzis, Folia Geographica, 15, 131, 1992.
• [33] W a l e n c z a k K., L i c z n a S.E., L i c z n a M.: Roczn. Glebozn., 60(2), 102, 2009.
• [34] Z g ł o b i c k i W.: Geochemiczny zapis działalności człowieka w osadach stokowych i rzecznych. Wyd. UMCS, Lublin, 2008.