Nowe stwierdzenia łątki zielonej Coenagrion armatum (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) na południowo-zachodnim skraju jej zasięgu (Polska Środkowa i Wschodnia)

• Autorzy: Buczynski P. , Mikolajczuk P. , Tonczyk G.

Warianty tytułu

EN

New records of norfolk damselfly Coenagrion armatum (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) on the south-western edge of its distribution area (Central and Eastern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Coenagrion armatum is a Siberian species whose south-western boundary of its distribution area goes through Poland. Formerly, it passed through the western part of the country. In the last 30–40 years it moped back ca. 300 km due to climatic and anthropogenic environmental changes. Currently, it runs through eastern regions – its putative form is shown on Fig. 1. The authors give five new sites of the species (Fig. 1). Breeding populations are probably at sites 1–3 (good habitat conditions, usually the large numbers of imagines) and less likely at site 5 (a water body partially dries out). In Puławy (site 4) a single imago was recorded in an unusual environment (a river slope), however, the complexes of water bodies in the valleys of the River Kurówka and Wisła are located nearby. The sites 4 and 5 are the first known from over 10 years in Poland which are located to the west of 22°N. They confirm the hypothesis of Bernard at al. (2009) about the existence of scattered relict populations outside this line. Probably there are more of them but a short and early flight period of C. armatum is the cause of its overlooking in faunistic studies. Nevertheless, the sites 1–3 are important because they confirm the form of the current species distribution area which was determined approximately due to the lack of precise data. The authors suggest the evaluation program as well as passive and active protection of C. armatum. It would be particularly important due to the regress and strong threats of the species in the neighbouring countries of Poland from the west and south – Poland is an important refugium of this species in Central Europe.

Słowa kluczowe

PL

Odonata; wazki; latka zielona; Coenagrion armatum; Coenagrionidae; Polska Srodkowa; Polska Wschodnia; stanowiska; nowe stanowiska; gatunki zagrozone

• Wydawca: -
• Czasopismo: Odonatrix. Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego
• Rocznik: 2011
• Tom: 07
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.41-47,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Buczynski P.

• Zakład Zoologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul.Akademicka 19, 20-033 Lublin

autor

Mikolajczuk P.

• ul.Partyzantów 59C/26, 21-560 Międzyrzec Podlaski

autor

Tonczyk G.

• Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii, Uniwersytet Łódzki, ul.Banacha 12/16, 90-237 Łódź

Bibliografia

• [AL NRW] Arbeitskreis Libellen NRW 2010. Rote Liste und Artenverzeichnis der Libellen – Odonata – in Nordrhein-Westfalen. Internet: http://www.lanuv.nrw.de/natur/arten/rote_liste/ pdf/rl-nw10-libellen/rl-nw10-kleinlibellen. pdf.
• Bernard R., Buczyński P., Łabędzki A. 2002a. Present state, threats and conservation of dragonflies (Odonata) in Poland. Nat. Conserv., 59(2): 53–71.
• Bernard R., Buczyński P., Łabędzki A., Tończyk G. 2002b. Ważki Odonata. [w:] Z. Głowaciński (red.), Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Wyd. Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 125–127.
• Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.
• Bouwman J., Ketelaar R. 2008. New records of Coenagrion armatum in Schleswig-Holstein (Odonata: Coenagrionidae). Libellula, 27(3/4): 185–190.
• Brockhaus T. 2005. Hauben-Azurjungfer, Coenagrion armatum (Charpentier, 1840). [w:] T. Brockhaus, U. Fischer (red.), Die Libellenfauna Sachsens. Natur & Text, Rangsdorf, 90–91.
• Buczyński P. 1997. Ważki Odonata Poleskiego Parku Narodowego. Parki nar. Rez. Przyr., 16(2): 41–62.
• Buczyński P. 2001. Pierwsze stwierdzenie Coenagrion armatum (Charpentier, 1840) na Roztoczu (Odonata: Coenagrionidae). Wiad. ent., 20(1-2): 87–88.
• Buczyński P. 2004. Coenagrion armatum (Charpentier, 1840), łątka zielona. [w:] Z. Głowaciński, J. Nowacki (red.), Polska czerwona księga zwierząt, Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego, Kraków – Poznań: 52–54.
• Buczyński P. 2009. Ocena efektów ochrony ważek (Odonata) i ich siedlisk w Poleskim Parku Narodowym. Maszynopis, Lublin.
• Buczyński P., Dijkst ra K.-D.B., Mauersb erger R., Moroz M.D. 2006. Review of the Odonata of Belarus. Odonatologica, 35(1): 1–13.
• David S. 2000. New records of dragonflies (Insecta, Odonata) from Slovakia. Biologia, 55(5): 444.
• Dolný A., Bárta D., Waldhauser M., Holuša O.,
• Hanel L. 2007. Vážky České republiky. Ekologie, ochrana a rozšiřeni. Český svaz ochránců přírody, Vlašim.
• Khrokalo L., Krylovs kaya S. 2008. Distribution and current status of Coenagrion armatum (Charpentier, 1840) in Ukraine. IDF-Report, 13: 1–16.
• Ott J., Piper W. 1998. Rote Liste der Libellen (Odonata). Schr.R. für Landschaftspflege u. Naturschutz, 55: 260–261.
• Rašomavičius V. (red.) 2007. Lietuvos raudoni knyga. Aplinkos apsaugos ministerija, Vilnius.
• Röbbelen F. 2007. Libellen in Hamburg. Rote Liste und Artenverzeichnis, 2. Fassung. Freie und Hansestadt Hamburg, Behörde für Stadtentwicklung und Umwelt, Hamburg.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Dz. U. nr 220, poz. 227.
• Samoląg J. 2002. Nowe stwierdzenia Coenagrion armatum (Charp.) i Sympetrum fonscolombii (Sélys) (Odonata: Coenagrionidae, Libellulidae) w Wielkopolsce. Wiad. ent., 21(1): 51–52.
• Tończyk G., Klukowska M., Gołdyn K. 1998. Ważki (Odonata) drobnych zbiorników i kanałów południowo-zachodniej części Kampinoskiego. [w:] I Krajowe Seminarium Odonatologiczne, Bromierzyk, 17–19 kwietnia 1998. Materiały zjazdowe: 19–21.
• Tończyk G., Stankiewicz M. 2008. Ważki (Odonata) Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Odonatrix, 4(1): 1–11.
• Wildermuth H. 2001. Das Rotationsmodell zur Pflege kleiner Moorgewässer – Simulation naturgemäßer Dynamik. Naturschutz u. Landschaftsplan., 33(9): 269–273.
• Winkler C., Neumann H., Drews A. 2009. Verbreitung und Ökologie von Coenagrion armatum am südwestlichen Arealrand in Schleswig- Holstein (Odonata: Coenagrionidae). Libellula, 28(1/2): 1–24.