PL
Celem opracowania jest próba oceny oddziaływania wspólnej polityki rolnej (WPR) na bezpieczeństwo finansowe gospodarstw rolniczych w Polsce. W ramach realizacji celu głównego przyjęto dwa zadania robocze: 1) usystematyzowanie podejść teoretycznych i metodycznych dotyczących bezpieczeństwa finansowego (z uwzględnieniem specyfiki gospodarstw rolniczych), 2) rozpoznanie oddziaływania wybranych instrumentów WPR na bezpieczeństwo finansowe tych podmiotów w Polsce. Osią rozważań jest następująca teza: WPR, uwzględniająca w coraz większym stopniu aspekty środowiskowe oraz zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich, ukształtowała złożony mechanizm zapewnienia/poprawy bezpieczeństwa finansowego gospodarstw rolniczych kosztem zmniejszonej konkurencyjności międzynarodowej sektora rolnego. Wykorzystano wyniki analiz statystycznych IERiGŻ-PIB, w celu zilustrowania wpływu instrumentów WPR na wybrane wskaźniki bezpieczeństwa finansowego gospodarstw rolniczych. Ponadto wykorzystano dane pierwotne – opinie panelu eksperckiego, tworzonego przez ekonomistów wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego (ODR). W artykule wykorzystano metodę studiów literaturowych, metodę dokumentacyjną oraz opis statystyczny. WPR powinna w większym stopniu kształtować instrumentarium polityki dochodowej, tak aby uwypuklić rolę zarządzających gospodarstwami rolniczymi w podejmowaniu decyzji finansowych, szczególnie związanych z kształtowaniem płynności finansowej i wypłacalności. Co więcej, niezbędny będzie kurs ku aktywizacji rolników do generowania dochodu rolniczego głównie na bazie transakcji rynkowych.
EN
The aim of this paper is to assess the impact of the Common Agricultural Policy (CAP) on the financial security of farms in Poland. In order to achieve the main aim of paper, two research goals have been set: (1) systematisation of theoretical approaches regarding financial security (including a peculiarity of farms), (2) presentation of the impact of the selected instruments of the CAP on financial security of those entities in Poland. The following thesis was discussed: CAP, focusing more on environmental aspects and sustainable development of rural areas, has formed a complex mechanism in order to ensure/ improve the financial security of farms at the expense of reduced international competitiveness of the agricultural sector. Results of the statistical analyses of IAFE-NRI, illustrates the impact of CAP instruments on selected indicators of financial security of farms. In addition, primary data from opinions of an expert panel, comprising economists of provincial agricultural advisory centres) were used. The article is based on review of literature, documentary methods, as well as descriptive statistics. It concludes that CAP should do more to shape income policy instruments in order to highlight the role of managers of agricultural holdings in financial decision-making processes, particularly related to liquidity and solvency. Furthermore, new steps will require a mobilisation of farmers for agricultural income generated mainly from free-market transactions