Początki rekreacji, wychowania fizycznego i sportu w Kielcach na przełomie XIX i XX stulecia

• Autorzy: Ciosek I.

Warianty tytułu

EN

The beginnings of recreaction, physical education and sport in Kielce at the turn of the XIXth and XXth centuries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł pt. Początki rekreacji, wychowania fizycznego i sportu w Kielcach na przełomie XIX i XX wieku jest próbą przedstawienia procesu kształtowania się wśród społeczności miejskiej Kielc różnych form aktywności fizycznej. Związana była ona z rozwojem nowych metod wychowania, postępem wiedzy o człowieku i sytuacją polityczną. Konsekwencją industrializacji Kielc na przełomie XIX i XX w. był szybszy napływ informacji politycznych, gospodarczych, społecznych i obyczajowych. W programach szkolnych pojawiła się gimnastyka, która miała przyczynić się do prawidłowego rozwoju fizycznego młodzieży. Mimo słabości miejscowej wytwórczości i tym samym wątłej kondycji finansowej, ówcześni kielczanie stawali się oni odbiorcami płynących ze świata nowości. Jedną z nich była moda na uprawianie rekreacji i wszelakich sportów, co było w pełni uzasadnione względami zdrowotnymi. Pożyteczna rola sportu i rekreacji dotarła do świadomości ówczesnych mieszkańców Kielc, jednak zbyt duże koszty z tym związane zawężały krąg miłośników aktywnego wypoczynku.

EN

The article titled The beginnings of recreation, physical education and sport in Kielce at the turn of the XIX th and XX th centuries is an attempt to present the process of development of various forms of physical exercise among municipal community of Kielce. It was associated with establishing new methods of upbringing, the progress of knowledge about a human being and the political situation. The industrialization of Kielce at the turn of XIX and XX century resulted in a more rapid inflow of political, economic, social and moral information. In schools’ curricula there appeared a subject Physical Education the aim of which was appropriate physical development of the youth. Despite weak, insufficient local enterprise and in consequence poor financial condition of contemporary Kielce dwellers, those city inhabitants became the recipients of the novelties coming from all over the world. One of them was a fashion for engaging in recreation and doing all kinds of sports which was fully justified by health reasons. The useful role of sport and recreation reached the awareness of contemporary Kielce inhabitants of those times, however, too high costs involved, narrowed the circle of enthusiasts of active relaxation.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
• Rocznik: 2011
• Tom: 10
• Opis fizyczny: s.13-26,bibliogr.

Twórcy

autor

Ciosek I.

• Instytut Nauk Politycznych, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce

Bibliografia

• I. Archiwalne – Archiwum Państwowe w Kielcach – zespoły: Pierwaja Wsieobszczaja Piripis Nasilenija Rosijskoj Imperii 1897 god. Red. N.A. Trojnickago, L III Kieleckaja Gubernija 1904. Obzory Kieleckoj Guberni za 1885, 1890, 1895, 1900, 1905, 1910, 1914 god. Akta miasta Kielc, sygn. 1993. Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 68, 91. Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 68, 91. Urząd Gubernialny Kielecki do Spraw Stowarzyszeń 1906–1914, sygn. 2.
• II. Drukowane „Gazeta Kielecka” 1872, 1890, 1891, 1892, 1893, 1894, 1895, 1896, 1897, 1898, 1899, 1900, 1901, 1902, 1903, 1905, 1906, 1907, 1908, 1909, 1913.
• III. Pamiętniki, relacje i wspomnienia Jerzmanowski J., W starych Kielcach, Łódź 1984. Młynarczyk J., Śniadecczycy. Dzieje Kieleckie Szkoły Handlowej Stowarzyszenia Kupców Polskich i Państwowego Gimnazjum imienia Jana Śniadeckiego w Kielcach w latach 1903–1945, Kielce 1993, s. 52.
• Ciosek I., Rola instytucji państwowych, samorządowych i organizacji społecznych w rozwoju wychowania fizycznego i sportu w Kielcach (1918–1939), Kielce 2004.
• Ciosek I., Animatorzy wychowania fizycznego i sportu w Kielcach w latach 1918–1939, [w:] Kielczanie w życiu miasta i regionu w XIX i XX wieku, red. U. Oettingen, Kielce 2006.
• Kołodziejczyk R., Procesy urbanizacyjne w Królestwie Polskim po 1864, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1961, nr 2.
• Kowalczewski S., Kartki z działalności kieleckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego 1908–1950, Kielce 1982.
• Kulczycki Z., Zarys historii turystyki w Polsce, Warszawa 1977.
• Naumiuk J., Robotnicze Kielce (1918–1939), Łódź 1972.
• Nietyksza M., Rozwój miast i aglomeracji miejsko-przemysłowych w Królestwie Polskim 1865–1914, Warszawa 1986.
• Massalski A., Rembalski A., Polskie Towarzystwo Krajoznawcze na Kielecczyźnie 1908–1950. Zarys dziejów, Kielce 1983.
• Pazdur J., Dzieje Kielc 1864–1939, t. 2, Wrocław – Warszawa 1971.
• Pruski W., Dzieje konkursów hipicznych w Polsce, Warszawa 1982.
• Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, red. I. Ihnatowicz, A. Mączka, B. Zientara, Warszawa 1972.
• Szymański L., Higiena i wychowanie fizyczne w szkolnictwie ogólnokształcącym w Królestwie Polskim 1815–1915, Wrocław 1979.
• Tuszyński B., 100 lat Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów – 100 lat kolarstwa polskiego, Warszawa 1986.
• Urbański K., Gminy żydowskie duże w województwie kieleckim, Kielce 2003.
• Wroczyński R., Dzieje wychowania fizycznego i sportu od końca XVIII wieku do roku 1918, Wrocław – Warszawa 1971.