PL
Artykuł pt. Początki rekreacji, wychowania fizycznego i sportu w Kielcach na przełomie XIX i XX wieku jest próbą przedstawienia procesu kształtowania się wśród społeczności miejskiej Kielc różnych form aktywności fizycznej. Związana była ona z rozwojem nowych metod wychowania, postępem wiedzy o człowieku i sytuacją polityczną. Konsekwencją industrializacji Kielc na przełomie XIX i XX w. był szybszy napływ informacji politycznych, gospodarczych, społecznych i obyczajowych. W programach szkolnych pojawiła się gimnastyka, która miała przyczynić się do prawidłowego rozwoju fizycznego młodzieży. Mimo słabości miejscowej wytwórczości i tym samym wątłej kondycji finansowej, ówcześni kielczanie stawali się oni odbiorcami płynących ze świata nowości. Jedną z nich była moda na uprawianie rekreacji i wszelakich sportów, co było w pełni uzasadnione względami zdrowotnymi. Pożyteczna rola sportu i rekreacji dotarła do świadomości ówczesnych mieszkańców Kielc, jednak zbyt duże koszty z tym związane zawężały krąg miłośników aktywnego wypoczynku.
EN
The article titled The beginnings of recreation, physical education and sport in Kielce at the turn of the XIX th and XX th centuries is an attempt to present the process of development of various forms of physical exercise among municipal community of Kielce. It was associated with establishing new methods of upbringing, the progress of knowledge about a human being and the political situation. The industrialization of Kielce at the turn of XIX and XX century resulted in a more rapid inflow of political, economic, social and moral information. In schools’ curricula there appeared a subject Physical Education the aim of which was appropriate physical development of the youth. Despite weak, insufficient local enterprise and in consequence poor financial condition of contemporary Kielce dwellers, those city inhabitants became the recipients of the novelties coming from all over the world. One of them was a fashion for engaging in recreation and doing all kinds of sports which was fully justified by health reasons. The useful role of sport and recreation reached the awareness of contemporary Kielce inhabitants of those times, however, too high costs involved, narrowed the circle of enthusiasts of active relaxation.