Analogie dotyczące wybranych zaburzeń behawioralno-emocjonalnych psów i ludzi

• Autorzy: Goleman M. , Oblodecka A. , Krupa W. , Rozempolska-Rucinska I.

Warianty tytułu

EN

Analogies in behavioral and emotional disorders between dogs and humans

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Human-dog interactions not only shape interspecies relationships in the social context, but also affect the emotional and psychological state of both man and animal. One consequence of living in a developed and urbanized environment is an increase in the occurrence of civilization diseases, which include psychological and emotional disorders occurring not only in humans, but also in animals. The aim of the study was to analyze selected behavioral problems of dogs in the context of their equivalents among human mental illnesses. Such similarities have been demonstrated in early-development disorders, affective disorders, personality disorders and obsessive-compulsive disorders. The development of knowledge about emotional disorders manifested by dogs may have significant importance in the prevention and treatment of human mental illnesses by providing information about their genesis, neurophysiological basis and heritability.

Słowa kluczowe

PL

czlowiek; zwierzeta; psy; zaburzenia zachowania; zaburzenia behawioralne; zaburzenia emocjonalne; zaburzenia wczesnorozwojowe; agresja ponadnormatywna; zaburzenia lekowe; zaburzenia afektywne; zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Weterynaryjna
• Rocznik: 2019
• Tom: 75
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.146-151,bibliogr.

Twórcy

autor

Goleman M.

• Katedra Etologii i Dobrostanu Zwierząt, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Oblodecka A.

• Instytut Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Krupa W.

• Katedra Etologii i Dobrostanu Zwierząt, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Rozempolska-Rucinska I.

• Instytut Biologicznych Podstaw Produkcji Zwierzęcej, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Adamowski T., Ledzińska S., Kiejna A.: Spektrum zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych – nowa kategoria diagnostyczna? Adv. Clin. Exp. Med. 2005, 14, 2, 369-373.
• Antunes C.: Approche comparative du syndrome d’hyperactivité, THADA chez l’homme (Homo sapiens), et HS/HA chez le chien (Canis familiaris). Thèse pour le doctorat vétérinaire, École Nationale Veterinaire d’Alfort, 2006.
• Arluke A., Patronek G.: Surrendering pets to shelters: The relinquisher’s perspective. Anthrozoos 1998, 11, 41-51.
• Barlow D. H.: Unraveling the mysteries of anxiety and its disorders from the perspective of emotion theory. Am. Psychol. 2000, 55, 1247-1263.
• Baun M. M., Oetting K., Bergstrom N.: Health benefits of companion animals in relation to the physiologic indices of relaxation. Hol. Nurs. Prac. 1991, 5, 16-23.
• Benedysiuk E., Tartas M.: Mechanizmy radzenia sobie ze stresem w depresji. Ann. Acad. Med. Gedan. 2006, 36, 9-19.
• Bennett P. C., Rohlf V. I.: Owner–companion dog interactions: relationships between demographic variables, potentially problematic behaviours, training engagement and shared activities. Appl. Anim. Behav. Sci. 2007, 102, 65-84.
• Blackwell E. J., Bradshaw J. W. S., Casey R. A.: Fear responses to noises in domestic dogs: prevalence, risk factors and co-occurrence with other fear related behaviour. Appl. Anim. Behav. Sci. 2013, 145, 15-25.
• Boni S. A.: Anthropomorphism: How it Affects the Human-Canine Bond. J. Appl. Comp. Anim. Behav. 2008, 2, 16-21.
• Call J., Brauer J., Kaminski J., Tomasello M.: Dogs (Canis familiaris) Are Sensitive to the Attentional State of Human. J. Comp. Psych. 2003, 117, 257-263.
• Cierpiałkowska L.: Psychopatologia. Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Chumakov I., Blumenfeld M., Guerassimenko O., Cavarec L., Palicio M., Abderrahim H., Bougueleret L., Barry C., Tanaka H., La Rosa P.: Genetic and physiological data implicating the new human gene G72 and the gene for D-amino acid oxidase in schizophrenia. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 2002, 99, 13675-13680.
• Danek M., Danek J., Araszkiewicz A.: Duże zwierzęta jako potencjalne modele zaburzeń psychicznych i zachowania człowieka. Psych. Pol. 2017, 51, 1009-1027.
• Dodman N. H., Ginns E. I., Shuster L., Moon-Fanelli A. A., Goldzicka M., Zheng J., Ruhe A. L., Neff M. W.: Genomic Risk for Severe Canine Compulsive Disorder, a Dog Model of Human OCD. Intern. J. Appl. Res. Vet. Med. 2016, 14, 1-18.
• Ehrlich I., Humeau Y., Grenier F., Ciocchi F., Herry C., Lüthi A.: Amygdala Inhibitory Circuits and the Control of Fear Memory. Neuron 2009, 6, 757-771.
• Fan J. M., Chen X. Q., Du J. Z.: Prenatal stress, anxiety and depression: a mechanism involving CRH peptide family. Neuro. Endocrinol. Lett. 2014, 35, 429-439.
• Flannigan G., Dodman N. H.: Risk factors and behaviors associated with separation anxiety in dogs. J. Am. Vet. Med. Assoc. 2001, 219, 460-466.
• Gerencsér L., Bunford N., Moesta A., Miklósi A.: Development and validation of the Canine Reward Responsiveness Scale – Examining individual differences in reward responsiveness of the domestic dog. Scient. Rep. 2018, 8, 1-14.
• Giertuga K., Cybulska-Kłosowicz A.: Neuroanatomiczne i funkcjonalne korelaty zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem koncentracji uwagi w świetle dwóch modeli rozwojowych: zaburzonego i opóźnionego procesu dojrzewania mózgu. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2014, 9, 120-126.
• Goldberg D.: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych: prostszy system w DSM-V i ICD-11. Adv. Psychiatr. Treat. 2010, 16, 14-19.
• Houpt K. A.: Genetics of Canine Behaviour. Acta Vet. Brno 2007, 76, 431-444.
• Howell T. J., King T., Bennett P. C.: Puppy parties and beyond: the role of early age socialization practices on adult dog behawior. Vet. Med. Research and Reports 2015, 6, 143-152.
• Kaur G., Voith V. L., Schmidt P. L.: The use of fluoxetine by veterinarians in dogs and cats: a preliminary survey. Vet. Rec. Open 2016, 3, e000146. doi:10.1136/vetreco-2015-000146. or
• Kłosiński A., Taylor R.: Neurobiologiczne podstawy reakcji strachu i metody leczenia zaburzeń zachowania związanych z lękiem i niepokojem u psów. Cz. I. Mag. Wet. 2014, 23, 654-657.
• Kopka J.: Zdrowie psychiczne a czasowy wymiar życia społecznego. Acta Univ. Lodz. Folia Sociol. 2013, 45, 193-208.
• Laarse S. van der.: Yucca: Treatment of Clinical Depression in a Dog with Xiao Yao San. Journal CIVT 2011, 1, 3-8.
• Lem M.: Behavior modification and pharmacotherapy for separation anxiety in a 2-year-old pointer cross. Can. Vet. J. 2002, 43, 220-222.
• Luescher U. A., McKeown D. B., Halip J.: Stereotypic and obsessive-compulsive disorders in dogs and cats. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. 1991, 21, 401-413.
• McCobb E. C., Brown E. A., Damiani K., Dodman N. H.: Thunderstorm phobia in dogs: an internet survey of 69 cases. J. Am. Anim. Hosp. Assoc. 2001, 37, 319-324.
• McConnell A. R., Brown C. M., Shoda T. M., Stayto L. E., Martin C. E.: Friend with benefits: on the positive consequences of pet ownership. J. Pers. Soc. Psychol. 2011, 101, 1239-1252.
• O’Farrel V.: Owner attitudes and dog behavior problems. Appl. Anim. Behav. Sci. 1997, 52, 205-213.
• Ogata N., Gillis T. E., Liu X., Cunningham S. M., Lowen S. B., Adams B. L.: Brain structural abnormalities in Doberman pinschers with canine compulsive disorder. Prog. Neuropsych. Biol. Psych. 2013, 45, 1-6.
• Overall K. L.: Dogs as “natural” models of human psychiatric disorders: assessing validity and understanding mechanism. Progr. Neuropsych. Biol. Psych. 2000, 24, 726-727.
• Overall K. L., Dunham A. E., Frank D.: Frequency of nonspecific clinical signs in dogs with separation anxiety, thunderstorm phobia, and noise phobia, alone or with combination. JAVMA 2001, 219, 467-473.
• Reisner I. R.: The pathophysiologic basis of behavior problems. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. 1991, 21, 207-224.
• Reisner I.: The use of medications in canine behavior therapy. Today’s Vet. Prac. 2014, 7/8, 63-67.
• Rybakowski J., Rajewska-Rager A.: Rola stresujących wydarzeń życiowych w patogenezie depresji. Neuropsychiatria Neuropsychol. 2008, 3, 147-152.
• Sagvolden T., Johansen E. B., Aase H., Russell V. A.: A dynamic developmental theory of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) predominantly hyperactive/impulsive and combined subtypes. Behav. Brain Sci. 2005, 28, 397-419.
• Sarkar P., Bergman K., Fisk N. M., O’Connor T. G., Glover V.: Ontogeny of foetal exposure to maternal cortisol using midtrimester amniotic fluid as a biomarker. Clin. Endocrinol. 2007, 66, 636-640.
• Schore A. N.: The effects of early relational trauma on right brain development, affect regulation and infant mental health. Inf. Ment. Health J. 2001, 22, 201-269.
• Schwartz S.: Separation anxiety syndrome in dogs and cats. J. Am. Vet. Med. Assoc. 2003, 222, 1526-1532.
• Seligman M. E. P., Walker E. F., Rosenhan D. L.: Abnormal Psychology. Norton & Company, New York 2001.
• Steenbeek F. G. van, Hytonen M. K., Leegwater P. A. J., Lohi H.: The canine era: the rise of a biomedical model. Anim. Genetic 2016, 47, 519-527.
• Tang R., Noh H. J., Wang D., Sigurdsson S., Swofford R., Perloski M.: Candidate genes and functional noncoding variants identified in a canine model of obsessive-compulsive disorder. Genome Biol. 2014, 15, 25.
• Topál J., Miklósi A., Gácsi M., Dóka A., Pongrácz P., Kubinyi E., Virányi Z., Csányi V.: The Dog as a Model for Understanding Human Social Behavior, [w:] Brockmann H. J., Roper T. J., Marc Naguib M., Wynne-Edwards K. E., Mitani J. C., Simmons L. W.: Advances in The Study of Behavior.: Academic Press, Burlington 2009, 39, s. 71-116.
• Vas J., Topal J., Pech E., Miklosi A.: Measuring attention deficit and activity in dogs: A new application and validation of a human ADHD questionare. Appl. Anim. Behav. Sci. 2007, 103, 105-117.
• Vermeire S., Audenaert K., De Meester R., Vandermeulen E., Waelbers T., De Spiegeleer B.: Serotonin 2A receptor, serotonin transporter and dopamine transporter alterations in dogs with compulsive behaviour as a promising model for human obsessive-compulsive disorder. Psychiatry Res. 2012, 201, 78-87.
• Vetulani J.: Neurochemia impulsywności i agresji. Psych. Polska 2013, XLVII, 103-115.
• Voith V. L.: Attachment of people to companiom animals. Vet. Clin. North Am.: Small Anim. Med. 1985, 2, 289-295.
• Waldman I. D., Gizer I. R.: The genetics of attention deficit hyperactivity disorder. Clin. Psychol. Rev. 2006, 26, 396-432.

Identyfikatory

DOI

10.21521/mw.6151