Wybrane zachowania żywieniowe i higieniczne u dzieci w wieku przedszkolnym w aspekcie ryzyka wystąpienia próchnicy

• Autorzy: Michota-Katulska E. , Zegan M. , Norowska Z.

Warianty tytułu

EN

Diet and oral hygiene in preschool-aged children in the context of dental caries risk

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp. Choroba próchnicowa, zaliczana do chorób cywilizacyjnych, prowadzi do demineralizacji i zniszczenia twardej struktury tkanek zęba. W działaniach profilaktycznych ważną rolę odgrywają m.in. nawyki higieniczne oraz żywieniowe. Cel pracy. Celem pracy była próba oceny wybranych zachowań żywieniowych i higienicznych dzieci w wieku przedszkolnym w aspekcie występowania ryzyka próchnicy. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 107 rodziców dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat), zgłaszających się na wizyty u lekarza stomatologa w jednej z prywatnych klinik w Warszawie, w okresie od czerwca 2013 r. do marca 2014 r. Rodziców pytano o: częstotliwość spożywania wybranych produktów potencjalnie sprzyjających rozwojowi próchnicy, pojadanie między posiłkami, częstotliwość wykonywania zabiegu szczotkowania zębów przez dziecko w ciągu dnia i kontrolę poziomu higienicznego jamy ustnej u dziecka. Zastosowano współczynnik korelacji rang Spearmana przy pomocy testu chi-kwadrat Pearsona oraz testu U Manna-Whitney’a przy poziomie istotności p < 0,05. Wyniki. Wśród dzieci w wieku przedszkolnym przeważał model żywienia składający się z 5 posiłków - 73%; większość dzieci (79%) podjadała między głównymi posiłkami. Najczęściej spożywanymi przekąskami były słodycze - 51%, owoce - 31%. Ponad 2/3 opiekunów zaznaczyło, że ich dziecko szczotkuje zęby dwa razy dziennie (rano i wieczorem). Tylko 39% rodziców kontrolowało zabiegi higieniczne wykonywane przez dzieci. Wnioski. Większość rodziców znała i wdrażała w życie dziecka prawidłowe nawyki higieniczne, natomiast w znacznie mniejszym stopniu przywiązywała uwagę do diety dziecka. Konieczna wydaje się edukacja rodziców przede wszystkim w zakresie kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych dzieci.

EN

Introduction. Dental caries, one of the diseases of affluence, leads to demineralisation and destruction of the hard tissues of the teeth. Hygiene and diet play an important role in caries prophylaxis. Aim. The aim of the study was to assess the selected behaviours connected with diet and oral hygiene in preschool children in the context of dental caries risk. Material and methods. The study comprised of 107 parents of preschool (3-6 years old) children who visited one of the private dental clinics in Warsaw between June 2013 and March 2014. Parents were asked about: frequency of consumption of products that increase caries risk, snacking between meals, frequency of tooth brushing and supervision of child’s oral hygiene. Spearman’s rank correlation coefficient was used, with the help of Pearson’s chi-squared test as well as the Mann-Whitney U test, with p < 0.05 as the level of significance. Results. The most prevalent model of nutrition was one that comprised of 5 meals per day (73% of the children). The majority of the children (79%) snacked between meals. The most often used snacks were sweets (51%) and fruit (31%). Over 2/3 of the caregivers reported that their child brushes their teeth twice a day (in the morning and evening). Only 39% of the parents supervised the children’s hygiene practices. Conclusions. Most parents were aware of and instilled correct hygiene habits in their children. The respondents devoted much less careful attention to the child’s diet. It seems necessary to educate parents chiefly on instilling proper dietary habits in children.

Słowa kluczowe

PL

choroby czlowieka; prochnica zebow; dzieci przedszkolne; zachowania zywieniowe; zachowania higieniczne; ryzyko zachorowan

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2015
• Tom: 42
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.218-228,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Michota-Katulska E.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Zegan M.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Norowska Z.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Bibliografia

• 1. Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007 r.
• 2. Gacek M.: Sposób żywienia dzieci przedszkolnych ze środowiska wielkomiejskiego. Roczn. PZH 2012, 63, 4, 477-482.
• 3. Szczepańska J., Lubowiedzka B., Szydłowska B.: Wpływ zwyczajów żywieniowych na ryzyko występowania próchnicy wczesnego dzieciństwa. Czas. Stomatol., 2007, 60, 4, 249-256.
• 4. Stankiewicz M., Pegiel-Kamrat J., Zarzeczna-Baran M.: Styl żywienia dzieci przedszkolnych w opinii ich rodziców. Probl. Hig. Epidemiol., 2006, 84,273-277.
• 5. Bowman S., Gortmaker S., Ebbeling C.: Effects of fast-food consumption on energy intake and diet quality among children in a National Household Survey. Pediatrics 2004, 1,112-118.
• 6. Kozłowska-Wojciechowska M., Makarewicz-Wujec M.: Badanie preferencji żywieniowych dzieci w wieku przedszkolnym. Roczn. PZH 2005, 56, 2, 165-169.
• 7. Bawa S., Weker H., Vućkowić A.: Preferencje pokarmowe i nawyki żywieniowe dzieci z nadwagą i otyłością prostą w wieku 2-7 lat. Ann. UMCS, 2003, Suppl. 13, 215, 69-73.
• 8. Stubbs J., Ferres S., Horgan G.: Energy density of foods: effects on energy intake. Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 2000, 40, 481-515.
• 9. Bagińska J., Stokowska W.: Nawyki żywieniowe a intensywność próchnicy wczesnej u małych dzieci. Wiad. Lek., 2006, 59, 1-2.
• 10. Bruzda-Zwiech A., Szydłowska-Walendowska B., Wochna-Sobańska M.: Wpływ nawyków higienicznych i żywieniowych na stan uzębienia dzieci w wieku przedszkolnym. Dent. Med. Probl., 2005, 2,267-272.
• 11.Chalcarz W., Merkiel S., Hodyr Z.: Food behavior in preschool children from Pabianice. New Med., 2009,13,1,7-12.
• 12. Proc P., Filipińska-Skąpska R., Wochna-Sobańska M.: Próchnica uzębienia dzieci łódzkich do lat 5. Dent. Med. Probl., 2006,43,65-70.
• 13. Szczepaniak В., Górecka D., Jędrusek-Golińska A.: Nutrition preferences among children at preschool age. Acta Sci. Pol. Technol. Aliment., 2002,1,2,101-107.
• 14. Guthrie J., Morton J.: Food sources of added sweeteners in the diets of Americans. J. Am. Diet. Assoc., 2000,100, 43-51.
• 15. Ludwig D., Peterson K., Gortmaker S.: Relacja pomiędzy spożyciem napojów słodzonych cukrem i otyłości u dzieci. Lancet 2001,8,457-505.
• 16. Mrdjenovic G., Levitsky D.: Nutritional and energetic consequences of sweetended drink consumption in 6 to 13-year old children. J. Pediatr., 2003,142, 604-610.
• 17. Nielsen S., Popkin B.: Changes in beverage intake between 1977 and 2001. Am. J. Prev. Med., 2004,27,205-210.
• 18. Cooke J.L., Wardle J., Gibson E.L.: Demographic, familial and trait pre-dictors of fruit and vegetable consumption by pre-school children. Public Health Nutr., 2004,7,2,295-302.
• 19. Kolarzyk E., Janik A., Kwiatkowski J.: Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Probl. Hig. Epidemiol., 2008,89, 4, 527-532.
• 20. Kozioł-Kozakowska A., Piórecka B., Żwirska J.: Ocena sposobu żywienia dzieci w wieku przedszkolnym z regionu Krakowa z uwzględnieniem charakterystyki socjoekonomicznej. Probl. Hig. Epidemiol., 2007,88,422-427.
• 21. Sadowska J., Krzymuska A.: Ocena uzupełniania przedszkolnej racji pokarmowej przez rodziców u dzieci w wieku przedszkolnym. Bromat. Chem. Toksykol., 2010, 43, 2, 203-211.
• 22. Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobańska M.: Stomatologia wieku rozwojowego. Warszawa, Wyd. Lek. PZWL, 2003.
• 23. Polewczyk A., Plichta M., Modzelewska R: Znaczenie sposobu odżywiania w zapobieganiu chorobie próchnicowej u dzieci poniżej 3. roku życia. Nowa Stomatol., 2011,2, 56-61.
• 24. Janus S., Olczak-Kowalczyk D., Wysocka M.: Rola lekarzy niestomatologów w zapobieganiu próchnicy wczesnego dzieciństwa. Nowa Pediatr., 2011, 1, 6-14.
• 25. Blinkhorn A.S., Wainwright-Springer Y.M,. Holloway P. J.: Dental health knowledge and attitudes of regularny attending mothers of high - risk preschool children. Int. Dent. J., 2001, 51, 435-438.
• 26. Bruzda-Zwiech A., Filipińska R., Szydłowska-Walendowska B.: Stomatologiczne zachowania prozdrowotne 4-5-letnich dzieci w świetle badań ankietowych rodziców, Dent. Med. Probl., 2012, 49, 272-278.
• 27. Coleen E.H., Riedy Ch.A.: Behavioral determinants of brushing Young children’s teeth: implications for anticipatory quidence. Pediatr. Dent., 2010, 32, 48-55.
• 28. Grzesiak L, Kaczmarek U.: Pierwsza wizyta dziecka w gabinecie stomatologicznym. Dent. Med. Probl., 2006,43,3,433-437.