Ilybius wasastjernae (SAHLBERG, 1824) in Poland – a relict species of Dytiscidae (Coleoptera) with unique habitat preferences

• Autorzy: Gren C. , Ruta R. , Lubecki K. , Przewozny M. , Sienkiewicz P.

Warianty tytułu

PL

lybius wasastjernae (S AHLBERG, 1824) w Polsce – reliktowy gatunek Dytiscidae (Coleoptera) o unikalnych wymaganiach środowiskowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Ilybius wasastjernae is a rarely collected member of a genus displaying unique habitat preferences. To date, there have been four records in Poland, always of single or just a very few individuals. Here, we are report four additional localities where this species was found in recent years; at one of them, more than ten individuals were seen. The southernmost of these localities was in the Świętokrzyskie Mts., far beyond the geographical range of this species in Poland, hitherto assumed to be restricted to the Baltic Coast and the Pomeranian Lake District regions in the northern part of the country. The majority of records come from pools formed in pits where root masses of uprooted trees used to be. Our observations show that the species occurs in small numbers (only a single individual was collected in one pool), and prefers cold, shaded water

PL

Ilybius wasastjernae to cyrkumborealny gatunek występujący w północnej i środkowej Europie (na południu sięgający do Włoch), na Syberii, Alasce, w Kanadzie i północnej części Stanów Zjednoczonych. Rzadkość występowania i specyficzne wymagania mikrosiedliskowe sprawiają, że omawiany gatunek jest uznawany za zagrożony we wszystkich europejskich krajach, w których go stwierdzono. Na czerwonej liście chrząszczy Polski posiada status VU (narażony). Uznawany jest za relikt glacjalny, gatunek borealno-górski, tyrfofilny bądź tyrfobiontyczny. Ilybius wasastjernae jest jednym z najrzadziej spotykanych Dytiscidae Polski, znanym dotąd z nielicznych stwierdzeń w kraju. Znajdowano go do tej pory na Pobrzeżu Bałtyku, na Pojezierzu Pomorskim i w Puszczy Białowieskiej. W czasie badań terenowych prowadzonych w ostatnich latach w różnych rejonach Polski odnaleźliśmy szereg nowych stanowisk I. wasastjernae, których dokładne lokalizacje podajemy w bieżącej pracy, uzupełniając je o dane dotyczące preferencji środowiskowych. Ilybius wasastjernae odnaleźliśmy na czterech nieznanych dotąd stanowiskach: w rez. Słowińskie Błota (Pobrzeże Bałtyku), w rez. Bagno Kusowo (Pojezierze Pomorskie), w rez. Jesionowe Góry (Podlasie) i w Świętokrzyskim Parku Narodowym (Góry Świętokrzyskie). Na większości wymienionych stanowisk I. wasastjernae łowiliśmy w zbiornikach wody tworzących się pod wykrotami, przy czym chrząszcze występowały zawsze pojedynczo i wyłącznie w głębszych, zacienionych partiach zbiorniczków, w chłodnej wodzie. Wyjątkiem był rez. Bagno Kusowo, gdzie dwa osobniki zostały złowione do pułapek Barbera na otwartym torfowisku. W rez. Słowiń- skie Błota oprócz dwóch okazów złowionych w zbiorniczkach pod wykrotami, trzeci został złowiony w pułapkę Barbera niedaleko jednego z wykrotów. Bardzo podobne obserwacje płyną z większości publikacji dotyczących występowania omawianego gatunku w Europie – jest to chrząszcz związany przede wszystkim ze zbiorniczkami tworzącymi się pod wykrotami, rzadziej spotykany jest na otwartych torfowiskach. Dane te wskazują na konieczność zachowania podobnych mikrosiedlisk w lasach na obrzeżach torfowisk i w borach bagiennych, jako warunkujących występowanie tego rzadkiego i zagrożonego gatunku.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wiadomości Entomologiczne
• Rocznik: 2022
• Tom: 41
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.32-39,fig.,ref.

Twórcy

autor

Gren C.

• Upper Silesian Museum in Bytom, Department of Natural History, pl. Jana III Sobieskiego 2, 41-902 Bytom, Poland

autor

Ruta R.

• Department of Biodiversity and Evolutionary Taxonomy, University of Wrocław, Przybyszewskiego 65, 51-148 Wrocław, Poland

autor

Lubecki K.

• Racula-Modrzewiowa 5, 66-004 Zielona Góra, Poland

autor

Przewozny M.

• Department of Systematic Zoology, Faculty of Biology, Adam Mickiewicz University, Uniwersytetu Poznańskiego 6, 61-614 Poznań

autor

Sienkiewicz P.

• Department of Entomology and Environmental Protection, Poznań University of Life Sciences, Dąbrowskiego 159, 60-594 Poznań, Poland

Identyfikatory

DOI

10.5281/zenodo.6119389