Distribution and dynamic trends of Pedicularis sylvatica L. in Poland

• Autorzy: Radke P. , Sotek Z.

Warianty tytułu

PL

Rozmieszczenie i tendencje dynamiczne Pedicularis sylvatica L. w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents the distribution of Pedicularis sylvatica, an endangered species across the whole Poland. In order to illustrate its dynamics four time periods were taken into consideration: before 1900, 1901-1950, 1951-1990 and after 1990. Until the present, 599 localities of P. sylvatica, have been known, half of which, i.e. 276 were recorded during intensive studies on wetland habitats in the years 1951-1990. Numerous localities – 195, were also recorded after 1990. In the 19th century 93 sites were documented and 91 in the first half of the 20th century. The analysis of the dynamics of P. sylvatica, shows that despite discovering new localities, primarily in the south of the country, the species exhibits recessive trends, on some areas, especially in the north.

PL

Praca przedstawia rozmieszczenie w Polsce Pedicularis sylvatica, gatunku zagrożonego w skali kraju. Dla zobrazowania jego dynamiki zastosowano cezurę czasową: stanowiska do 1900, 1901-1950, 1951-1990 i po 1990 roku. Dotychczas znanych jest 599 stanowisk P. sylvatica, z których blisko połowa, tj. 276, notowana była w okresie intensywniejszych badań siedlisk mokradłowych, w latach 1951-1990. Liczne stanowiska – 195 – notowane są również współcześnie, po 1990 roku. Z XIX wieku znane są 93 miejsca występowania tego gatunku, a z pierwszej połowy XX wieku – 91. Analiza dynamiki P. sylvatica wykazuje, że mimo wciąż nowo odkrywanych stanowisk, które są zlokalizowane głównie na południu kraju, gatunek ten na niektórych obszarach, a zwłaszcza na północy, przejawia tendencje recesywne.

Słowa kluczowe

EN

Pedicularis sylvatica; semi parasite; endangered species; distribution; dynamics; locality; disappearance; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2017
• Tom: 21
• Opis fizyczny: p.225-232,fig.,ref.

Twórcy

autor

Radke P.

• Department of Botany and Nature Conservation, Centre for Molecular Biology and Biotechnology, Environmental Testing Laboratory, University of Szczecin, Felczaka 3c, 71-412 Szczecin, Poland

autor

Sotek Z.

• Department of Botany and Nature Conservation, Centre for Molecular Biology and Biotechnology, Environmental Testing Laboratory, University of Szczecin, Felczaka 3c, 71-412 Szczecin, Poland

Bibliografia

• Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. (Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland). 2001. (Eds) A. Zając, M. Zając, Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, (in Polish).
• Głazek T., Wolak J., 1991. Zbiorowiska roślinne Świętokrzyskiego Parku Narodowego i jego strefy ochronnej. (Plant communities of the Świętokrzyski National Park and its buffer zone). Monogr. Bot., 72, 3-121, (in Polish).
• Hendrych R., Hendrychová H., 1989. Die Pedicularis-Arten der Tschechoslowakei, früher und jetzt. (Pedicularis species in Czechoslovakia, before and now). Acta Univ. Carol. Biol., 32, 403-456, (in German).
• Hereźniak J., 1972. Zbiorowiska roślinne doliny Widawki. (Plant communities of the Widawka Valley). Monogr. Bot., 35, 1-160, (in Polish).
• Homann G.G.J., 1830. Flora von Pommern. Pedicularis. (Flora of Pomerania. Pedicularis). Druck und Verlag von T.G. Hendeß, Cöslin, 2, 109-110, (in German).
• Hultén E., Fries M., 1986. Atlas of North European vascular plants, north of the tropic of Cancer, Koelz Scientific Books, Königstein.
• Jakubowska-Gabara J., Kucharski L., Zielińska K., Kołodziejek J., Witosławski P., Popkiewicz P., 2011. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce środkowej. Gatunki chronione, rzadkie, ginące i narażone. (Atlas of Vascular Plants Distribution in Central Poland. Legally protected, rare, endangered and vulnerable species). Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, (in Polish).
• Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szcześniak E., Ziarnek K., 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. (Polish red list of pteridophytes and flowering plants). Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, (in Polish).
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. (Regional geography of Poland). PWN, Warszawa, (in Polish).
• Konopska K., 2013. Problemy fitogeograficzne i flora południowej części Równiny Nowogardzkiej. (Phytogeographical and flora problems of the southern part of the Nowogard Plain). Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin, Ph.D. Thesis, mscr., (in Polish).
• Kuijt J., 1979. Host selection by parasitic angiosperms. Symb. Bot. Upsal., 22 (4), 194-199.
• Kuźniewski E., 2002. Gnidosz rozesłany. W: Czerwona księga roślin województwa opolskiego. Rośliny naczyniowe wymarłe, zagrożone i rzadkie. (Lousewort. In: The Red Book of Plants of the Opole Voivodeship. Vascular plants extinct, endangered and rare). (Eds) A. Nowak, K. Spałek, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Opole, 33, (in Polish).
• Kwiatkowski P., 2002. Notatki florystyczne z Gór Kaczawskich i ich Pogórza (Sudety Zachodnie). Część II. (Floristic notes from Kaczawskie Mts and Kaczawskie Plateau (Western Sudety Mts.). Part II. Fragm. Florist. Geobot. Pol., 9, 55-65, (in Polish).
• Markowski R., Buliński M., 2004. Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Gdańskiego. (Endangered and threatened vascular plants of Gdańskie Pomerania). Acta Bota. Cassub. Monogr., 1, 1-75, (in Polish).
• Matuszkiewicz W., 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. (Guide for identification of plant communities in Poland). Series Vademecum Geobotanicum, 3, (Ed.) J.B. Faliński, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, (in Polish).
• Meusel H., Jäger E., Rauschert S., Weinert E., 1978. Vergleichende Chorologie der Zentraleuropäischen Flora. (Comparative chorology of Central European Flora). Gustav Fischer Verlag, Jena, II, 259-421, (in German).
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland – a checklist. In: Biodiversity of Poland. 1. (Ed.) Z. Mirek, Inst. Bot. im. W. Szafera., PAN, Kraków.
• Oklejewicz K., Wolanin M., Wolanin M.N., 2015. Czerwona Księga Roślin Województwa Podkarpackiego. Zagrożone Gatunki Roślin. (Red Book of Plants of the Podkarpackie Region. Endangered Plant Species). Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia “Pro Carpathia”, Rzeszów, (in Polish).
• Czerwona Księga Roślin Województwa Łódzkiego. Zagrożone rośliny naczyniowe. Zagrożone zbiorowiska roślinne. (Red Book of Plants of the Lodz Voivodeship. Endangered vascular plants. Endangered plant communities). 2012. (Ed.) R. Olaczek, Ogród Botaniczny w Łodzi, Uniwersytet Łódzki, (in Polish).
• Pender K., 2003. Zagrożone gatunki zbiorowisk trawiastych na Dolnym Śląsku. W: Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. (Threatened plant species of gramineous communities in Lower Silesia. In: Endangered Vascular Plants of Lower Silesia). (Ed.) Z. Kącki, Inst. Biologii Roślin UWr and PTPP „Pro Natura”, Wrocław, 109-130, (in Polish).
• Petrů M., 2005. Year-to-year oscillations in demography of the strictly biennial Pedicularis sylvatica and effects of experimental disturbances. Plant Ecol., 181, 289-298.
• Pisarek W., Kucharski L., 2012. Pedicularis sylvatica L. – gnidosz rozesłany. W: Czerwona Księga Roślin Województwa Łódzkiego. Zagrożone rośliny naczyniowe. Zagrożone zbiorowiska roślinne. (Pedicularis sylvatica L. – lousewort. In: Red Book of Plants of the Lodz Voivodeship. Endangered vascular plants. Endangered plant communities). (Ed.) R. Olaczek, Ogród Botaniczny w Łodzi, Uniwersytet Łódzki, Łódź, 150-151, (in Polish).
• Regulation 2014. Regulation of Minister of Environment of 9 October 2014 on plant species protection. Journal of Laws 2014 item 1409.
• Sotek Z., 2010. Distribution patterns, history, and dynamics of peatland vascular plants in Pomerania (NW Poland). Biodivers. Res. Conserv., 18, 1-82.
• Sotek Z., Stasińska M., Malinowski R., Meller E., Grzejszczak G., Kurnicki B., 2016. Distribution and habitat properties of Carex pulicaris and Pedicularis sylvatica at their range margin in NW Poland. Acta Soc. Bot. Pol., 85 (3), 3507, http://dx.doi.org/10.5586/asbp.3507.
• Startek B., 2013. Flora naczyniowa oraz fitogeograficzne zagadnienia środkowej części Pojezierza Myśliborskiego. (Vascular flora and phytogeographic problems of the central part of Myślibórz Lake District). Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin, Ph.D. Thesis, mscr., (in Polish).
• Ter Borg S.J., 1985. Population biology and habitat relations of some hemiparasitic Scrophulariaceae. In: The population structure of vegetation. Handbook of Vegetation Science. (Ed.) J. White, Dr W Junk Publishers, Dordrecht, 3, 463-487.
• Umiastowska M., 2012. Flora wschodniej części Pojezierza Drawskiego i jej przemiany. (Flora of the eastern part of Drawskie Lakeland and its transformation). Department of Botany and Nature Conservation, University of Szczecin, Ph.D. Thesis, mscr., (in Polish).
• Zając A., 1978. Atlas of distribution of vascular plants in Poland (ATPOL). Taxon 27 (5-6), 481-484.
• Zając M., Zając A., 2009. Elementy geograficzne rodzimej flory Polski. (The geographical element of native flora of Poland). Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, (in Polish).
• Zarzycki K., 1958. Ważniejsze zespoły łąkowe doliny górnej Wisły a poziom wód gruntowych. (The most important grassland communities of the upper Vistula valley and the groundwater hydrographs). Acta Soc. Bot. Pol., 27 (3), 383-428, (in Polish).
• Żukowski W., Celka Z., Chmiel J., Jackowiak B., Latowski K., Szkudlarz P., 2001. Rozmieszczenie wybranych gatunków roślin ginących w Wielkopolsce. (Distribution of selected species of threatened plants in Wielkopolska). Bogucki Wyd. Nauk, Poznań, (in Polish).
• Żukowski W., Jackowiak B., 1995. List of endangered and threatened vascular plants in Western Pomerania and Wielkopolska (Great Poland). In: Endangered and threatened vascular plants of Western Pomerania and Wielkopolska. (Eds) W. Żukowski, B. Jackowiak, Bogucki Wyd. Nauk, Poznań.