EN
The Emsian sediments of the Holy Cross (Święty Krzyż) Mountains in Central Poland include an essentially marine sequence (Łysogóry facies) and a continental placoderm series (Kielce facies). Placoderm facies occur within the marine sequence. A new richly fossiliferous deposit from the continental sequence has yielded abundant remains of acanthodians, arthrodires, the crossopterygian Porolepis, and heterostracans in particular psammosteids. These Emsian psammosteids show similarities to the Middle Devonian Baltic forms. They appear more likely to be the forerunners of the Middle Devonian Baltic forms than does the Siegenian and Emsian Drepanaspis which is a marine-lagoonal type.
PL
Autor miał sposobność latem 1955 i 1956 r . wyeksploatować wraz z mgr J. Kulczyckim obfite szczątki ryb i ostrakodermów z piaskowca dolno-dewońskiego w Daleszycach , zachowane w postaci odcisków. Badaniem ryb zajął się J. Kulczycki a opracowanie ostrakodermów zostało powierzone autorowi. Na wstępie podana jest krótka charakterystyka złoża oraz stanu zachowania skamieniałości. Następnie przytoczono zasadnicze dane dotyczące stratygrafii dolne- go dewonu Gór Świętokrzyskich , głównie na podstawie pracy J. Czarnockiego (1937). Reprodukowana jest szkicowa mapka geologiczna Gór Świętokrzyskich według J. Samsonowicza (1952). W wyniku następnych badań zebranego materiału, autor umieszcza faunę daleszycką, zgodnie z Czarnockim , w piętrze emskim. Cechą charakterystyczną tej fauny ostrakodermów jest dominacja w niej psammosteidów, które tutaj żyły w środowisku słodkowodnym. Fakt ten jest o tyle ciekawy, że dotychczas przypuszczano (D. Obruczew, 1944 i 1947), że słodkowodne środkowo-dewońskie psammosteidy wywodzą się z morsko-lagunowych drepanaspidów. Autor skłania się raczej ku koncepcji, że psammosteidy reprezentują linię rozwojową nie zależną od linii drepanaspidów, już od epoki przed zigenem. Pierwsza z tych linii była słodkowodna, a druga - morska. Pewne uwagi poświęcone zostały charakterystycznym cechom ornamentacyjnym płytek pancerza. Należy przypuszczać, że szczegółowe badania zebranego materiału, będące w toku, mogą rzucić nowe światło na stosunek psammosteidów daleszyckich do rodzajów środkowo- dewońskich. Już obecnie jednak można powiedzieć, że przypuszczenie o centralnej pozycji rodzaju Drepanaspis w historii tych bezszczękowców zostaje zachwiane.