A preliminary note on new ostracoderms from the Lower Devonian (Emsian) of central Poland

• Autorzy: Tarlo L. B.

Warianty tytułu

PL

Wiadomości wstępne o nowych ostrakodermach z dolnego dewonu (Emsu) Polski Środkowej

RU

Predvarited'nye svedenija o novykh o novykh ostrakodermakh iz nizhnego debona (Ehmsa) central'nojj Pol'shi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Emsian sediments of the Holy Cross (Święty Krzyż) Mountains in Central Poland include an essentially marine sequence (Łysogóry facies) and a continental placoderm series (Kielce facies). Placoderm facies occur within the marine sequence. A new richly fossiliferous deposit from the continental sequence has yielded abundant remains of acanthodians, arthrodires, the crossopterygian Porolepis, and heterostracans in particular psammosteids. These Emsian psammosteids show similarities to the Middle Devonian Baltic forms. They appear more likely to be the forerunners of the Middle Devonian Baltic forms than does the Siegenian and Emsian Drepanaspis which is a marine-lagoonal type.

PL

Autor miał sposobność latem 1955 i 1956 r . wyeksploatować wraz z mgr J. Kulczyckim obfite szczątki ryb i ostrakodermów z piaskowca dolno-dewońskiego w Daleszycach , zachowane w postaci odcisków. Badaniem ryb zajął się J. Kulczycki a opracowanie ostrakodermów zostało powierzone autorowi. Na wstępie podana jest krótka charakterystyka złoża oraz stanu zachowania skamieniałości. Następnie przytoczono zasadnicze dane dotyczące stratygrafii dolne- go dewonu Gór Świętokrzyskich , głównie na podstawie pracy J. Czarnockiego (1937). Reprodukowana jest szkicowa mapka geologiczna Gór Świętokrzyskich według J. Samsonowicza (1952). W wyniku następnych badań zebranego materiału, autor umieszcza faunę daleszycką, zgodnie z Czarnockim , w piętrze emskim. Cechą charakterystyczną tej fauny ostrakodermów jest dominacja w niej psammosteidów, które tutaj żyły w środowisku słodkowodnym. Fakt ten jest o tyle ciekawy, że dotychczas przypuszczano (D. Obruczew, 1944 i 1947), że słodkowodne środkowo-dewońskie psammosteidy wywodzą się z morsko-lagunowych drepanaspidów. Autor skłania się raczej ku koncepcji, że psammosteidy reprezentują linię rozwojową nie zależną od linii drepanaspidów, już od epoki przed zigenem. Pierwsza z tych linii była słodkowodna, a druga - morska. Pewne uwagi poświęcone zostały charakterystycznym cechom ornamentacyjnym płytek pancerza. Należy przypuszczać, że szczegółowe badania zebranego materiału, będące w toku, mogą rzucić nowe światło na stosunek psammosteidów daleszyckich do rodzajów środkowo- dewońskich. Już obecnie jednak można powiedzieć, że przypuszczenie o centralnej pozycji rodzaju Drepanaspis w historii tych bezszczękowców zostaje zachwiane.

RU

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1957
• Tom: 02
• Numer: 2-3
• Opis fizyczny: p.225-233,fig.,ref.

Twórcy

autor

Tarlo L. B.

• Department of Zoology, University College London, London, U.K.

Bibliografia

• BROTZEN F . 1933. Weigeltaspis nov. gen .und die Phylogenie der panzertragenden Heterostraci. Cbl. Min. etc., B, 648-656. Stuttgart.
• CZARNOCKI J . 1937. Przegląd stratygrafii i paleogeografi i dewonu dolnego Gór Świętokrzyskich, (Uberblick der Stratigraphie und Palaogeographie des Unterdevons im Polnischen Mittelgebirge). Spraw . P . Inst . Geol. (Bull. Serv.Geol. Pol.), 8, 4, 129-162, German text 163-200. Warszawa.
• DENISON R. H. 1956. A review of the habitat of the earliest vertebrates. Fieldiana (Geol. ), 11, 357- 457. Chicago.
• DI NELEY D. L. 1955. Some Devonian fish remains from North Central Vestspitsber gen. Geol, Mag., 92, 255-260. London . GROSS W. 1930. Die Fische des mittleren Old Red Sud -Livlands. Geol. Palaont, Abh., N. F., 18, 121-156. Berlin. -1933. Die Fische des baltischen Devons. Palaeontographica, 79 A, 1-74. Stuttgart -1942. Die Fische Faunen des baltischen Devons und ihre biostratigraphische Bedeutung. Korrespbl. Naturf.-Ver., 64, 373- 436. Riga. -1950. Die palaontologische und stratigraphische Bedeutung der Wirbeltierfaunen des Old Reds und der marinen altpalaozoischen Schichten. Abh. deutsch.Akad.Wiss., math.-nat. Kl. 1949, 1, 1-130. Berlin.
• GURICH G. 1896. Des Palaozoicum im polnischen Mittelgebirge.Verh. russ.k.min. Ges., 32, 1-539. St. Petersburg.
• KIELAN Z. 1954. Les Trilobites mesodevoniens des Monts de Saine-Croix (Trylobity środkowo-dewońskie z Gór Świętokrzyskich ). Palaeont . Pol ., 6, 1-50. Waszawa.
• MARK E. 1956. On the genus Pycnosteus (Psammosteidae , Agnatha). (In Russian). Ensv. Teaduste Akad. Geol, Inst.Uurimused, 1, 74-88, Tallinn.
• OBRUCHEV D. 1940. On some psammosteids from the Leningrad and Baltic Middle Devonian. C. R. Acad. Sci . URSS, 28, 766-768. Moscow. -1943a. Yoglinia n.g. latest pteraspid from the Middle Devonian of the Leningrad district. Ibidem , 41, 41-43. -1943b. A new reconstruction of Drepanaspis, Ibidem, 41, 268-271. -1944. An attempt restoration of Psammolepis paradoxa, Ibidem , 42, 143-145 -1947. On the genus Psammosteus (Heterostraci ). (In Russian). Ibidem, 56,517-520.
• PREOBRAJENSKY I. A. 1911. On some representatives of the family Psammosteidae (In Russian). Sitzber. Naturi, Ges., 19, 21-36. Dorpat.
• RIXON A. E. & MEADE M. J. 1956. Casting techniques.Mus.Journ., 56, 9-13. London.
• ROHON J . 1901. Beitrage zur Anatomie und Histologie der Psammosteiden . Sitz k.bohm. Ges. Wiss., math.-nat. Cl., 16,1-31.Prague.
• SAMSONOWICZ J . 1952. Era paleozoiczna w Polsce. In: M. Ksiażkiewicz & J. Samsonowicz, Zarys geologii Polski (An outline of the geology of Poland.51-89. Warszawa.
• SOBOLEV D. 1909. The Middle Devonian of the Kielce-Sandomierz range (In Russian). Mat. Geol , Russlands, 24, 41-536. St. Petersburg.
• THAQUAI R. H. 1903. The Lower Devonian fishes of Gemunden. Trans. Roy. Soc. Edin ., 40, 723-739 . Edinburgh. - 1905. Supplement to the Lower Devonian fishes of Gemunden . Ibidem, 41. 469-475.
• WHITE E.I. 1935. The ostracoderm Pteraspis Kner and the relationships of the agnathous vertebrates. Phil. Trans. Roy . Soc., B, 225, 381-457.London. -1950. The Vertebrate faunas of the Lower. Old Red Sandstone of the Welsh Borders . Bull. Brit. Mus. (Nat. Hist.), Geol. 1, 51-67. London. -1956. Preliminary note on the range of Pteraspids in Western Europe . Bull. Inst. Roy . Sci. nat. Belgique, 32, 10, 1-10 . Bruxelles.
• WILLS L. J.1935. Rare and new Ostracoderm fishes from the Downtonian of Shropshire. Trans. Roy . Soc. Edin., 58, 427-447. Edinburgh.