EN
A new phytoplankton-based method (the Phytoplankton Metric for Polish Lakes – PMPL) for the ecological status assessment of lakes has been developed in Poland. This method has not been validated and tested on independent data, hence the aim of the study was to check the applicability of this method and the sensitivity of different phytoplankton metrics along pressure gradient. Phytoplankton data were collected from 33 Polish lowland lakes (20 stratified, 13 non-stratified), during the growth season in the period from 2005 to 2009. The biomass of phytoplankton was calculated from cell volume measurements and chlorophyll a concentration was determined spectrophotometrically by the alcohol method. Total nitrogen and total phosphorus concentrations were determined by standard methods (PN-EN ISO 6878:2006p.7 and PN-EN 25663:2001, respectively) and water transparency was measured using a Secchi disk. For comparability, an ecological status was determined according to three phytoplankton- based methods: Polish, German and Hungarian. Polish metrics showed a strong correlation with the other metrics (German, Hungarian), which are broadly and successfully used for assessment in Europe. However, a statistically significant correlation was found between all the metric values and the main parameters: total phosphorus, total nitrogen and Secchi disk visibility. The metrics based on quantitative phytoplankton features were more sensitive to the growth of eutrophication than others, based on indicator taxa. Total phosphorus demonstrated a stronger relationship with the tested metrics than total nitro gen. Phytoplankton metrics reacted quite well to pressure gradients because of the decreasing tendency of metric values along the TP and TN gradient and an increasing tendency along the Secchi disk visibility gradient. The multimetric PMPL may be recommended as useful for the assessment of the ecological status of Polish lakes.
PL
W Polsce opracowano nową metodę do oceny stanu ekologicznego jezior na podstawie fitoplanktonu (polski multimetriks fitoplanktonowy – PMPL). Metoda ta nie została zwalidowana i przetestowana na niezależnych danych. Celem badań było sprawdzenie możliwości zastosowania tej metody oraz wrażliwości różnych metriksów fitoplanktonowych na gradient presji. Dane fitoplanktonowe zebrano z 33 polskich jezior nizinnych (w tym 20 stratyfikowanych i 13 niestratyfikowanych), w sezonie wegetacyjnym w latach 2005-2009. Biomasę fitoplanktonu oszacowano metodą pomiaru objętości komórek, stężenie chlorofilu a w wodzie określono spektrofotometryczną metodą alkoholową. Zawartość fosforu i azotu ogólnego oznaczono standardowymi metodami (odpowiednio PN-EN ISO 6878:2006p.7 i PN- -EN 25663:2001), natomiast widzialność wyznaczono z użyciem krążka Secchi’ego. Ocenę stanu ekologicznego określono według trzech metod fitoplanktonowych: polskiej, niemieckiej i węgierskiej. Polskie metriksy wykazywały silną korelację z innymi metriksami (niemieckimi i węgierskim), które są szeroko stosowane do oceny stanu ekologicznego w Europie. Statystycznie istotne korelacje wykazano również między wartościami metriksów a głównymi parametrami presji, fosforem i azotem ogólnym oraz widzialnością krążka Secchi’ego. Metriksy oparte na cechach ilościowych fitoplanktonu były bardziej wrażliwe na wzrost stopnia eutrofizacji niż inne, oparte na taksonach wskaźnikowych. Fosfor ogólny wykazywał silniejszy związek z testowanymi metriksami niż azot ogólny. Zaobserwowano tendencję do zmniejszania się wartości metriksów wzdłuż gradientu fosforu i azotu ogólnego oraz tendencję do wzrostu wzdłuż gradientu widzialności. świadczą one o tym, że metriksy fitoplanktonowe dobrze reagują na presję, a multimetriks PMPL może być rekomendowany jako przydatny do oceny stanu ekologicznego polskich jezior.