Przemiany krajobrazowe doliny rzeki Tywy w XIX i XX wieku

• Autorzy: Kupiec M. , Adamkiewicz A.

Warianty tytułu

EN

Landscape changes on Tywa river valley in XIXth and XXth century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głęboko wcięta dolina rzeki Tywy ma przebieg południkowy i przecina w górnym biegu morenowe obszary Pojezierza Myśliborskiego, a w środkowym i dolnym biegu – Równiny Wełtyńskiej. Dolina ta charakteryzuje się dosyć dużym spadkiem oraz znacznymi deniwelacjami, co sprawiło, że w ubiegłych wiekach była intensywnie wykorzystywana gospodarczo do napędu młynów. W obrębie zasięgu doliny nie prowadzono intensywnych prac melioracyjnych czy też regulacyjnych, w związku z czym rzeka zachowała naturalny charakter do dnia dzisiejszego. W pracy przedstawiono analizę zmian krajobrazu w dolinie rzecznej, dokonaną na podstawie archiwalnych materiałów kartograficznych. Przeanalizowano kierunki zmian, ich dynamikę z wykorzystaniem analiz GIS oraz analizy współczynników geostatystycznych.

EN

Tywa river valley, located in western part of Szczecińska Plain, flows through moraine areas of Myśiborskie Lakeland and Wełtyń Plain. River valley has high slope values and denivelations, so many hydrotechnical objects were located here in the past. There were no intensive other river regulations and melioration, so valley has still high biocenotical value. Analysis of landuse changes in riverine valley are presented in this paper, as well as analysis of changes directions and patch statistics. Archival topographical maps from 19th and 20th c. were used for preparation of landuse digital maps.

Słowa kluczowe

PL

Pojezierze Mysliborskie; rzeka Tywa; doliny rzeczne; dolina Tywy; tereny zalewowe; zmiany krajobrazu; zmiany uzytkowania gruntow; wiek XIX; wiek XX

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 4/2
• Opis fizyczny: s.61-68,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kupiec M.

• Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin

autor

Adamkiewicz A.

Bibliografia

• Duda L., Kuszneruk M., Żygas M. Bilans wodny i zasobowy zlewni rzeki Tywy. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie. Rolnictwo XXIX, nr 95. Szczecin 1982, s. 45–56.
• Duda L., Winkler L., Żygas M., Charakterystyczne przepływy i odpływy jednostkowe w zlewni rzeki Tywy. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie. Rolnictwo XXIII, nr 84, Szczecin 1980, s. 65–74.
• Jezierski G., Żygas M. Charakterystyczne przepływy i odpływy jednostkowe w dorzeczu rzeki Tywa. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie, nr 173, Szczecin 1996, s. 73–79.
• Keith R. Brasington J., Hughes F. Geomorphic dynamics of floodplains: ecological implications and potential modelling strategy. Freshwater Biology 47. 2002. s. 559–579.
• Kondracki J. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 200–202.
• McGarigal, K., S. A. Cushman, M. C. Neel, Ene E. FRAGSTATS: Spatial Pattern Analysis Program for Categorical Maps. University of Massachusetts, Amherst 2002. www.umass.edu/landeco/research/fragstats/fragstats.html
• Ward J.V., Tockner K., Arscott D.B., Claret C. Riverine landscape diversity. Freshwater Biology 47. 2002, s. 517–539.
• Żelazo J. Współczesne poglądy na regulację małych rzek nizinnych. Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN Kraków 1993. s. 145–154.