Zasoby materii organicznej w glebach województwa dolnośląskiego – stan obecny i prognoza zmian

• Autorzy: Stuczynski T. , Lopatka A. , Siebielec G.

Warianty tytułu

EN

Organic matter content in soils of Lower Silesia region – current state and prognosis of changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy dokonano analizy obecnego stanu zasobów materii organicznej w glebach wojewódz¬twa dolnośląskiego w ujęciu przestrzennym oraz oszacowano ich zmiany w perspektywie 2020 roku. Obecny stan zawartości materii organicznej w glebach został przedstawiony na mapach cy¬frowych opracowanych z wykorzystaniem dostępnych danych z profili metodą geokodowania prze¬strzennego. Porównanie wyników analiz profili wzorcowych badanych w latach 70. oraz w 2003 r. wskazuje na silny trend spadku zawartości materii organicznej w glebach o wyższej zawartości po¬czątkowej. Natomiast gleby charakteryzujące się niską wyjściową zawartością materii organicznej wykazują wzrost jej zasobów. Opisane prawidłowości mogą być najprawdopodobniej wyjaśnio¬ne zmianami w stosunkach wodnych badanych gleb - w większości gleb wyjściowo zasobnych w materię organiczną doszło do obniżenia poziomu wód gruntowych, co jest czynnikiem od¬powiedzialnym za zwiększenie mineralizacji substancji organicznej. Dla kontrastu, w glebach wyjściowo względnie nisko zasobnych w próchnicę, o opadowym typie gospodarki wodnej, kształtowanie jej zasobów nigdy nie było istotnie zależne od poziomu wody gruntowej - ob¬serwowany tutaj wzrost zawartości może być wyjaśniony wzrostem plonów ilości resztek po¬żniwnych wchodzących w cykl przemian węgla. Ocena zmian zawartości materii organicznej w ujęciu przestrzennym ukazuje jednoznacznie ujemny bilans węgla glebowego w całym regionie. Analizy wykonane z wykorzystaniem modelu wskazują na kontynuację obserwowanego trendu w kolejnych dekadach, co niesie ze sobą ryzyko pogorszenia funkcji gleb.

EN

This paper demonstrates current stock of organic matter in soils of Lower Silesia Region in spatial context and prognosis of its change until year 2020. Digital maps of current OM content in soils of the region were generated by using soil profile data and geocoding technique. Comparison of soil matter content in representative soil profiles measured in the seventies and reanalyzed in 2003 indicates that OM decline is observed in majority of soils with a higher initial content. On the other hand soils which were initially poor in OM exhibit an increase of its content. These trends can be likely explained by changes in soil moisture conditions - most of high OM soils were affected by lowered ground water table which led to increased mineralization of OM. In contrast, in rain fed systems of low OM content ground water table had always a negligible impact on its turnover. The increase in OM content can be explained here by higher yields and amounts of crop residue entering OM turnover system. Assessment of OM changes in spatial context clearly indicates that on the net basis soils of the region loose significant amount of carbon. Our modeling work indicates that such a trend will continue in next decades creating a risk for fulfillment of soil functions.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2010
• Tom: 96
• Opis fizyczny: s.149-162,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Stuczynski T.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, Puławy

autor

Lopatka A.

autor

Siebielec G.

Bibliografia

• Blanco-Canqui H., Stone L.R. Schlegel A.J. Lyon D.J. Vigil M.F., Mikha M.M. Stahlman P.W., Rice C.W., 2009. No-till induced increase in organic carbon reduces maximum bulk density of soils. Soil Sci. Soc. Am. J., 73: 1871-1879.
• Dexter A.R., Richard G., Arrouays D., Czyż E.A., Jolivet C. and Duval O., 2008. Complexed or¬ganic carbon controls soil physical properties. Geoderma, 144: 620-627.
• Fenton T.E., Brown J.R., Maubach M.J., 1999. Effects of long-term cropping on organic matter content of soils: Implication for soil quality. Soil and Water Con. J.: 95-124.
• Praca zbiorowa pod red. Stuczyński T. (zespół: Stuczyński T., Siebielec G., Pudełko R, Nowocień E., Łopatka A., Jadczyszyn J., Kozyra J., Korzeniowska-Pucułek R., Kukla H., Pidvalna H., Gawrysiak L., Czyż E., Dobers S.) Wdrożenie zintegrowanego systemu informacji o rol¬niczej przestrzeni produkcyjnej dla potrzeb ochrony gruntów w województwie podlaskim. Urząd Marszałkowski Woj. Podl., IUNG-PIB, Puławy, 2006.
• Key B.D., 1998. Soil structure and organic carbon: a review, [in:] Lal R., Kimble J.M., Follet R.F. and Stewart B.A. (Eds.), Defining Soil Quality for a Sustainable Environment. SSSA Special Publication, No. 35, American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin: 37-51.
• Van Bavel C., Schaller F., 1950. Soil aggregation, organic matter, and yields in a long-time experi¬ment as affected by crop management. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 15: 399-408.
• Ziętara W., 2005. Kierunki i możliwości rozwoju gospodarstw mlecznych i trzodowych w Polsce. Roczniki Nauk SERIA, t. 7, z. 1: 300-305.

Uwagi

PL