Ciągi dni z opadem w wybranych mezoregionach Polski Południowej w latach 1971-2010

• Autorzy: Skowera B. , Wojkowski J.

Warianty tytułu

EN

Series of days with precipitation on the example of selected mesoregions of southern Poland in 1971-2010

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące ciągów dni z opadem w chłodnym i ciepłym półroczu w czterech mezoregionach Polski Południowej. Wykorzystano sumy dobowe opadów atmosferycznych ze stacji meteorologicznych położonych w województwach: opolskim (Stare Olesno i Głubczyce) i małopolskim (Łapanów i Tuchów). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w latach 1971-2010 średnia liczba ciągów dni z opadem w półroczu chłodnym kształtowała się od 9,5 w Łapanowie do 11,3 w Starym Oleśnie, a w półroczu ciepłym od 10,1 w Łapanowie do 11,3 w Głubczycach. W obu sezonach najczęściej występowały ciągi trwające 4- 9 dni, nieco rzadziej obserwowano ciągi trwające 3 dni oraz 10-16 dni. Ciągi dni z opadem trwające dłużej niż 17 dni występowały rzadziej i zauważono, że najliczniej występowały one w Starym Oleśnie. W Głubczycach i Tuchowie w półroczu chłodnym stwierdzono istotne tendencje wzrostu liczby ciągów, natomiast w Głubczycach w półroczu ciepłym zanotowano zmniejszenie się ich liczby. W przypadku poszczególnych klas ciągów zauważono różne tendencje zmian liczby ciągów. Największe sumy opadów były związane z ciągami trwającymi 4-9 dni. W obu półroczach w Starym Oleśnie i Tuchowie, a w półroczu ciepłym Łapanowie, zwiększeniu liczby ciągów odpowiadał wzrost sumy opadów. Udział sum opadów występujących w ciągach w sumie opadów półroczy był zróżnicowany; w Głubczycach, Łapanowie i Tuchowie w półroczu chłodnym udział ten wykazał tendencję rosnącą.

EN

The paper presents the results of research on the series of days with precipitation in the cold and warm half of the year on the example of several meteorological stations located in selected mesoregions of Southern Poland. In the years 1971-2010 the average number of the series of days with precipitation differed in the warm and the cold half of the year and varied from 9.5 in Lapanow to 11.3 in Stare Olesno in the warm half of the year, and from 10.1 to 11.3 in Lapanow in the cold half of the year. The majority of the cases were the 4 to 9 sequences of days with precipitation in both seasons, then series of 3 days and 10 to 16 days with precipitation were observed. Series of days with precipitation longer than those mentioned above were noted in a minority of cases, and sequences of more than 17 days with precipitation were mostly observed in the cold half of the year in Stare Olesno. In the decade of 2001-2010 an increase of the number of series of more than 23 days with precipitation was observed. The statistically significant trend of the changes in the number of the series of days with precipitation was confirmed. A 3 days downward trend in the cold half of the year in Tuchow, a 4 to 9 days upward trend in the cold half of the year and a 4 to 9 days upward trend in the warm half of the year in Glubczyce, and a 10 to 16 days upward trend in the warm half of the year in Lapanow and Tuchow were proved. The general number of series of days with precipitation showed a statistically significant upward trend in the cold half of the year in Glubczyce nad Tuchow, whereas in the warm half of the year the general number of series of days with precipitation indicated a statistically significant downward trend in Tuchow. The share of series of days with precipitation in the total seasonal precipitation was varied and showed an upward, statistically significant trend in the cold season in Glubczyce, Lapanow and Tuchow.

Słowa kluczowe

PL

Polska Poludniowa; mezoregiony; opady atmosferyczne; suma opadow; pomiary pluwiometryczne; rosliny uprawne; plony; wegetacja

EN

Northern Poland; mesoregion; atmospheric precipitation; precipitation measurement; precipitation sum; cultivated plant; yield; vegetation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2015
• Tom: 22
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.433-443,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skowera B.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Wojkowski J.

• Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Bochenek W., 2012. Ocena zmian warunków opadowych na stacji naukowo-badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 40 lat obserwacji(1971-2010) i ich wpływ na zmienność odpływu zezlewni Bystrzanki. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 12, 2(38), 29-44.
• Bokwa A., Skowera B., 2008. Wpływ rzeźby i użytkowania terenu na strukturę opadów atmosferycznych w okolicach Krakowa. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 51-61.
• Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J., 2012. Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 12, 2(38), 45-60.
• Górka W., 1990. Ciągi dżdżyste ponad 2-dniowe, 5-dniowe i średnia liczba przypadków od marca do października. Atlas klimatyczny elementów i zjawisk szkodliwych dla rolnictwa w Polsce.Red. Koźmiński Cz., Górski T., Michalska B. Wyd. IUNG Puławy, AR Szczecin, Mapy 65-58.
• Kondracki J., 2011. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk., Warszawa, 444.
• Kożuchowski K., 2013. Ocena higroklimatycznych warunków wegetacji w Polsce, Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 14, 103-111.
• Podstawczyńska A., 2007. Okresy suche i wilgotne w Łodzi w XX wieku. Acta Univ. Lodzensis Folia Geog. Physica., 8, 9-25.
• Skowera B., Kopcińska J., Kopeć B., 2014. Changes in thermal and precipitation conditions in Poland in 1971-2010. Ann. Warsaw Univ. of Life Sci. - SGGW, Land Reclam., 46 (2), 153-162.
• Styszyńska A., 2007. Zmiany oceanizmu klimatu na obszarze wokółbałtyckim w II połowie XX wieku. [w:] Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych. IGiGP UJ, Kraków,135-144.
• Twardosz R., 1998. Wieloletnia zmienność sum dobowych opadów w Krakowie w powiązaniu z sytuacjami synoptycznymi. IG UJ, Prace Geogr., 105, 19-71.
• Twardosz R. 2000. Wieloletnia zmienność sum dobowych opadów w Krakowie w powiązaniu z sytuacjami synoptycznymi. [w:] Studies in Physical Geography. Red. B. Obrębska-Starklowa,Prace Geograficzne Instytutu Geografii UJ, 105, 19-71.
• Ustrnul Z., Czekierda D., 2007. Wpływ wskaźnika Oscylacji Północnoatlantyckiej na średnią temperaturę powietrza w różnych skalach przestrzennych. Wahania klimatu w różnych skalachprzestrzennych i czasowych. IGiGP UJ, Kraków, 74-84.
• Wibig J., Fortuniak K., 1998. The Extreme Precipitation Conditions in Łódź in the Period 1931- 1995. Acta Univ. Lodzensis Folia Geog. Physica, 3, 241-249.
• Zawora T., Olechnowicz-Bobrowska, Pasela E., Wójcik B., 1990. Ciągi dni z opadem w Karpatach Zachodnich i ich wpływ na przebieg prac polowych. Probl. Zag. Ziem Górskich, 32, 23-29.
• Zawora T., 1995: Ciągi dni z opadem w polskich Karpatach. Zeszyty Nauk. AR w Krakowie. Ser. Rozprawy, 201, 68.
• Żmudzka E., 2009. Współczesne zmiany klimatu Polski. Acta Agrophysica, 13 (2), 555-568.