Influence of „wild waste site” on populations of grey alder Alnus incana (L.) MOENCH in Jelesnia (Beskid Zywiecki)

• Autorzy: Glowacka M. , Franiel I.

Warianty tytułu

PL

Wpływ dzikiego wysypiska śmieci w Jeleśni (Beskid Żywiecki) na populację olszy szarej (Alnus incana (L.) MOENCH)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem prezentowanej pracy było określenie w jaki sposób dzikie wysypisko śmieci w Jeleśni oddziałuje na populację olszy szarej (Alnus incana (L.) MNCH.). Istotne wydało się określenie jakie cechy populacji i poszczególnych osobników można uznać za wskaźnik sytuacji stresowej, jak również zbadanie, czy czynnik czasowy wpływa na natężenie reakcji populacji olszy szarej na oddziaływanie stresora. Na powierzchni 100 m² policzono wszystkie osobniki olszy szarej, zmierzono ich wysokość oraz pierśnicę. Z każdej olszy po 10 liści, dla których określono wybrane cechy biometryczne. Badania prowadzono w latach 1995, 1996 i 1997. W przeciągu 3 lat obumarło 48% osobników olszy. Nie zaobserwowano odnawiania się populacji. Wielkość wszystkich badanych cech biometrycznych liści ulegała zmniejszeniu. Na podstawie wyników uzyskanych w niniejszej pracy można stwierdzić, że dzikie wysypisko śmieci w Jeleśni jest źródłem głębokiego stresu dla populacji olszy szarej. Niektóre cechy biometryczne liści olszy szarej (szczególnie powierzchnia blaszki liściowej) a także efektywność procesu rozmnażania mogą być wskaźnikiem sytuacji stresowej. W miarę wydłużania się czasu oddziaływania składowiska tolerancja osobników badanej populacji ulegała obniżeniu.

EN

In the present work there was determined the influence of unauthorised dump on grey alder Alnus incana (L.) MOENCH population which was localised in Jeleśnia. The authors tried to determine which features of the population and individual specimens could be feated as the indicators of environmental disturbance. It was interesting to determine if the time factor influenced intensity of population reaction on disturbance by the existance of unauthorised dump. On the area of 100 m² there alder trees studied heights and breast height diameters of each specimen was measured and 10 leaves from each tree were collected. Some biometric features of the leaves were measured. The researche was made in 1995, 1996 and 1997. During three years 48% of alder trees died; there were no signs of reproduction. There was tendency observed that average values of all of leaf biometrics were decreased. On the basis of the research made it could be stated that an unauthorised dump is a source of deep stress to grey alder population. Some biometrical features of the leaves and reproducing efiectivity could be indicators of environmental disturbance and stress. The longer the influence of the dump, the weaker the plant tolerance to the disturbance.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 496
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.449-458,fig.,ref.

Twórcy

autor

Glowacka M.

• Department of Ecology, University of Silesia, Bankowa 9, 40-007 Katowice, Poland

autor

Franiel I.

• Department of Ecology, University of Silesia, Bankowa 9, 40-007 Katowice, Poland

Bibliografia

• Bajgier-Kowalska M., Łajczak A., Michalik S., Witkowski Z., Ziętara T. 1998. Przyroda Żywieckiego Parku Krajobrazowego. Colgraf-Press, Poznań: 152 ss.
• Białobok S. (red.) 1989. Życie drzew w skażonym środowisku. PWN Instytut Dendrologii, Warszawa-Poznań: 499 ss.
• Dobrzański B., Uziak S., Klimowicz Z., Melke J. 1987. Badanie gleb w laboratorium i w polu. UMCS Lublin: 332 ss.
• Fabijanowski J. 1957. Kształtowanie krajobrazu w okolicach Szczawnicy. Ochrona Przyrody 22: 1-41.
• Falińska K. 1996. Ekologia roślin. Podstawy teoretyczne, populacja, zbiorowisko, procesy. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 453 ss.
• Godzik S. 1981. Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na rośliny - aktualne problemy i poglądy. Wiad. Botaniczne 25(3): 197-207.
• Hrynkiewicz-Sudnik J., Skrężyna J., Staszkiewicz J. 1984. Wpływ zanieczyszczeń przemysłowych Wałbrzycha na wielkość i kształt liści wybranych gatunków drzew. Roczn. Dendr. 36: 17-33.
• Kacperska A. 1998. Reakcje roślin na czynniki stresowe, w: Podstawy fizjologii roślin. Kopcewicz J., Lewak S. (red.). Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 575-633.
• Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 441 ss.
• Król S. 1984. Zmienność wielkości i kształtu liści drzew jako wskaźnik wrażliwości na warunki miejskie w Poznaniu. Cz. I. Acer platanoides L. Roczn. Dendr. 36: 5-15.
• Kruczała A. (red.) 2000. Atlas klimatu województwa śląskiego. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Katowice: 116 ss.
• Łomnicki A. 1995. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 248 ss.
• Mejnartowicz L. 1972. Badanie zmienności populacji Alnus glutinosa (L.) Gaertn. w Polsce. Arbor. Kórn. 17: 43-120.
• Ordon S., Kordas T. 1995. Ekspertyza wraz ze wskazaniem sposobu rekultywacji istniejącego wysypiska śmieci w Jeleśni. Opracowanie: Przedsiębiorstwo Naukowo-Badawczo-Usługowe, Bielsko-Biała: 6 ss.
• Pacer-Kotejowa E., Zarzycki K. 1980. Zarys ekologii, w: Olsze (Alnus Mill.). Białobok S. (red.), Nasze Drzewa Leśne 8, PWN Poznań: 229-257.
• Rydzicki Z. 1993. Stan, potrzeby i zagrożenia w zakresie gospodarki odpadami, w: Gospodarka odpadami na wysypiskach. Praca zbiorowa pod redakcją Edwarda S. Kempy. ARKA KONSORCJUM S.C. Poznań: 9-20.
• Sierocińska-Mędra A. 1994. Zmienność parametrów biometrycznych liści klonu pospolitego (Acer platanoides L.) jako wskaźnik warunków środowiska w Warszawie. Sylwan 12: 89-95.
• Sierota Z. 1995. Przerzedzenie koron drzew jako efekt stresu i źródło stresu. Sylwan 8: 5-23.
• Skrzypski J. 1997. Litosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony, w: Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzv. Kurnatowska A. (red.). Wyd. Nauk. PWN Warszawa-Łódź: 50-73.
• Starck Z., Chołuj D., Niemyska B. 1995. Fizjologiczne reakcje roślin na niekorzystne czynniki środowiska. Wyd. SGGW Warszawa: 168 ss.
• Tallantire P.P.A. 1974. The paleohistory of the grey alder (Ainus incana (L.) Moench) and black alder (A. glutinosa (L.) Gaertn.) in Fennoscandia. New Phytol. 73: 529-546.
• Wasiak G., Litwin B. 1983. Wpływ odcieków z wysypisk odpadów komunalnych na środowisko - na przykładzie obiektu w Barczy k. Kielc. Człowiek i Środowisko 7/3-4: 461-475.
• Zarzycki K. 1956. Zarastanie żwirowisk Skawicy i Skawy. Fragm. Flor. Geobot. 2(1): 111-142.