Jakościowa i ilościowa ocena jadłospisów przedszkoli publicznych i prywatnych

• Autorzy: Barbarska O. , Zegan M. , Czerwonogrodzka-Senczyna A. , Michota-Katulska E.

Warianty tytułu

EN

Qualitative and quantitative evaluation of menus of public and private preschools

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp. Wiek przedszkolny to okres intensywnego wzrostu dzieci, a żywienie przedszkolne ma szczególne znaczenie dla ich prawidłowego rozwoju. Cel pracy. Celem pracy była ocena realizacji norm na energię i składniki odżywcze w jadłospisach przedszkolnych oraz ocena zgodności przedszkolnych racji pokarmowych z modelowymi racjami pokarmowymi, a także ocena przestrzegania zasad racjonalnego żywienia przy planowaniu żywienia. Materiał i metody. Badaniem objęto analizę jadłospisów dekadowych pochodzących z sześciu przedszkoli, z których trzy były placówkami publicznymi i trzy prywatnymi. Wartość odżywcza oraz dzienne racje pokarmowe zostały wyliczone na podstawie otrzymanych z placówek jadłospisów, raportów magazynowych oraz receptur. Jadłospisy zostały również ocenione za pomocą metody punktowej Starzyńskiej z modyfikacją własną oraz testu Bielińskiej z modyfikacją Kuleszy i wsp. Wyniki. Udział procentowy białka, tłuszczów i węglowodanów w racjach pokarmowych odbiegał od zaleceń. Wykazano również zbyt niską podaż wapnia, cynku oraz witaminy E w jadłospisach analizowanych placówek. Wnioski. W większości z przedszkoli podstawowe zasady racjonalnego żywienia były przestrzegane, jednak poważne błędy dotyczące wartości odżywczej oraz udziału poszczególnych grup produktów w przedszkolnej racji pokarmowej wskazują na potrzebę przeprowadzania szkoleń personelu przedszkolnego z zakresu planowania wyżywienia.

EN

Introduction. Preschool age is a period of intensive growth, which makes preschool nutrition extremely important for child development. Aim. Review of preschool menus for compliance with the recommended daily calorie and nutrient intake and assessment of preschool daily food rations' conformity with the model food rations, as well as evaluation of adherence of preschool meal planning to the principles of healthy feeding. Materials and methods. Research involved an analysis of decade menus of six pre-schools, three of which were state-owned, and three private. The nutritional value and daily food rations were calculated based on menus, inventory reports and recipes provided by the preschools. The menus were also evaluated applying Starzynska's scoring method as modified by the author of the research, and Bielinska's test as modified by Kulesza et al. Results. The percentage of protein, fats and carbohydrates in food failed to meet the recommendations. Furthermore, very low intakes of calcium, zinc and vitamin E were found in many preschools. Conclusions. Most of the preschools under evaluation followed basic principles of healthy feeding. However, serious deficiencies in nutritional values and proportion of various product groups in a preschool food ration demonstrate the need for preschool personnel being trained in meal planning.

Słowa kluczowe

PL

przedszkola publiczne; przedszkola prywatne; dzieci; zywienie czlowieka; zywienie zbiorowe; calodzienne racje pokarmowe; jadlospisy; ocena jakosciowa; ocena ilosciowa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2012
• Tom: 39
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.176-190,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Barbarska O.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Zegan M.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Czerwonogrodzka-Senczyna A.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

autor

Michota-Katulska E.

• Zakład Żywienia Człowieka, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa

Bibliografia

• 1. Gawędzki J., Hryniewiecki L. (red.): Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Warszawa, PWN, 2000
• 2. Hamułka J., Wawrzyniak A.: Ocena wartości odżywczej jadłospisów dekadowych dzieci w wieku 1-6 lat. Bromat. Chem. Toksykol., 2003, 36, 1, 7-11
• 3. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka - żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa, PZWL, 2010
• 4. Rocznik Statystyczny Rzeczpo: skiej 2010. Warszawa, GUS, 2010
• 5. Czech A., Kęska A.: Zawartość pokarmowych w zimowych i letnich posiłkach przedszkolnych. Żyw Cz 2007, 34, 572-577
• 6. Turlejska H.: Zasady rcjonalnego żywienia - za pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowe ODDK, 2006
• 7. Kunachowicz H„ Nadolna I., Przygoda В., i wsp.: Tal wartości odżywczej żywności. Warszawa, PZWL, 2005
• 8. Ziemiański S my żywienia człowieka — fizjologiczne podstawy. Warszawa, PZWL, 2001
• 9. Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.): Normy żywienia człowieka. Podstaw otyłości i chorób niezakażnych. Warszawa, PZWL, 2008
• 10. Mazur A., E., Mróz K., i wsp.: Występowanie nadwagi i otyłości u dzieci przedszi gionu rzeszowskiego. Endokrynol. Otyłość 2008, 4, 4, 159-162.
• 11. Bielecka-Jasiocha J., Majcher A., Pyrżak В., i wsp.: Nadwaga okresie przedszkolnym niedoceniany problem? Prz. Lek., 2009, 66
• 12 Starbała A., Bawa S., Wojciechowska M., i wsp.: Wartość energetyczr spożycie makroskładników pokarmowych przez otyłe i normosteniczne с czające do przedszkola. Bromat. Chem. Toksykol., 2009, 3, 747-753
• 13. Grajeta H., Ilow R., Prescha A., i wsp.: Ocena wartości energetycznej i odżywi przedszkolnych. Roczn. PZH 2003, 54, 4, 417-425.
• 14. Weker H.: Oce żywienia i sposobu żywienia dzieci w wieku 3-7 lat - wyniki badań Med. Wieku Rozw., 2000, 4, 3, 41-52
• 15. Kozioł-Kozakowska A., Schlep M.: Jakościowa ocena jadłospisów przedszkolnych w regionie Krakowa Metab., 2007, 34, 133-138.