The Jurassic juvenile ammonites of the Jagua Formation, Cuba

• Autorzy: Kulicki C. , Wierzbowski A.

Warianty tytułu

PL

jurajskie młodociane amonity z formacji Jagua na Kubie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Early ontogenetic stages of some Ammonitina (mostly Perisphinctidae) are described from the Oxfordian Jagua Formation of western Cuba. Fourty six percent of the sample are specimens attaining the nepionic swelling with more than four septa developed. Juvenile jaw apparatus found for the first time in specimens with only 2,25 whorls, displays primitive elements corresponding to conchorhynch and rhyncholit of nautiloids, litoceratids and phylloceratids. The fauna and sediment features evidence a low water energy and low oxigenated conditions at the bottom during the sedimentation. The juvenile ammonites occur together with numerous adults which are represented by corresponding micro- and macroconchs; it indicates for the proximity of a breeding place.

PL

W ciemnych konkrecjach wapiennych z formacji Jagua zaliczanej do oksfordu środkowego, w prowincji Pinar del Rio w zachodniej Kubie, występują masowo mikroskopijne muszle amonitów obok dużych, często dorosłych form. Na podstawie wyraźnej dominacji przedstawicieli Perisphinctidae wśród dużych okazów można sądzić, że również wśród form młodocianych grupa ta jest licznie reprezentowana. Badania przeprowadzono na płytkach cienkich i opracowano statystycznie ponad sto młodocianych okazów (fig. 1—2). Okazało się, że 46% całej próby stanowią okazy, których muszle osiągnęły stadium definitywnie wykształconego zgrubienia nepionicznego. Okazy takie posiadają średnio ponad cztery septa (proseptum i nakrosepta). Większość współczesnych badaczy uważa, że stadium to jest charakterystyczne dla świeżo wyklutych osobników. Masowość występowania takich okazów potwierdza tezę, iż po wykluciu następował kryzys fizjologiczny eliminujący znaczną część osobników. W dwóch młodocianych okazach znaleziono w komorze mieszkalnej szczątki aparatów szczękowych (fig. 3—4, pl. 7—8) stanowiące pierwsze znalezisko aparatów na tak wczesnym etapie rozwoju osobniczego. Szczęka dolna posiada organiczną blaszkę zewnętrzną o długości zbliżonej do wysokości ujścia komory mieszkalnej, podobnie jak w anaptychu i aptychu. Niestety, na podstawie przekrojów nie udało się stwierdzić, czy jest to twór parzysty czy nieparzysty. Obie szczęki posiadają wapienne elementy odpowiadające konchorynchowi w szczęce dolnej i ryncholitowi w szczęce górnej, dzięki czemu są podobne do aparatów szczękowych współczesnego łodzika oraz przedstawicieli górnokredowych Litoceratina i Phylloceratina. Występowanie aparatu szczękowego typu ‘nautilusowego’ u młodocianego przedstawiciela Ammonitina świadczy z jednej strony o pierwotności aparatu typu ‘nautilusowego’, a z drugiej o rekapitulacji w rozwoju aparatu szczękowego typu anaptychowego i aptychowego. Obecność aparatu szczękowego typu ‘nautilusowego’ u górnokredowych Litoceratina i Phylloceratina jest zatem cechą pierwotną. W świetle powyższych danych mało prawdopodobna wydaje się koncepcja Dzika (1981), w której wywodzi on formę dolnej szczęki współczesnego łodzika od operkulum ślimaków morskich, poprzez formy typu anaptych-aptych. Analiza paleoekologiczna zespołu skamieniałości występujących w osadach razem z amonitami wykazuje obfitość form nektonicznych i planktonicznych i ubóstwo form bentonicznych, ograniczonych do cementujących małży ostrygowatych, które zasiedlały leżące na dnie muszle amonitów. Ponadto, w osadzie uderza (1) brak składników ziarnistych, typowych dla wód o wysokiej energii, (2) obecność i równomierne rozmieszczenie drobnoziarnistego pirytu, (3) a także dobre zachowanie skamieniałości, które nie uległy niszczącemu działaniu czynników mechanicznych i biologicznych. Cechy te świadczą o niskiej energii środowiska sedymentacji i dominowaniu warunków redukcyjnych na powierzchni osadu. Warunki redukcyjne sprzyjały dobremu zachowaniu delikatnych muszli młodocianych amonitów, m.in. poprzez zwiększenie alkaliczności środowiska, co zapobiegało ich rozpuszczaniu w procesie sedymentacji i diagenezy. Najbardziej typowym elementem omawianych osadów jest stowarzyszenie form młodocianych i dymorficznych form dorosłych amonitów, reprezentowanych przez odpowiadające sobie mikro- i makrokonchy (Wierzbowski 1976); w analizowanych rodzinach Perisphinctidae i Glochiceratidae proporcje ilościowe występowania mikro- i makrokonch mogą być określone 1:1. Znaleziska te mogą być interpretowane jako wskaźnik bliskości miejsca lęgowego amonitów.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1983
• Tom: 28
• Numer: 3-4
• Opis fizyczny: p.369-384,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kulicki C.

• Institute of Paleobiology, Polish Academy of Sciences, Al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warsaw, Poland

autor

Wierzbowski A.

• Warsaw University, Al.Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warsaw, Poland

Bibliografia

• AIGNER, T. 1980. Biofabrics and stratinomy of the Lower Kimmeridge Clay (U. Jurassic, Dorset, England). — N. Jb. Geol. Paläont. Abh., 159, 3. 324—338.
• BANDEL, K. 1982. Morphologie und Bildung der frühontogenetischen Gehäuse bei conchiferen Mollusken. — Facies, 7, 1—198.
• BAYER, U. 1972. Ontogenesis der liassischen Ammonitengattung Bifericeras. — Paläont Z., 46, 3/4, 225—241.
• CLOSS, D. 1967. Goniatiten mit Radula und Kieferapparat in der Itarare-Formation von Uruguay. —Ibidem, 41, 1/2, 19—37.
• [DRUZHITS, W. W., DOGUZAEVA, L. А.] ДРУЩИЦ, В. В., ДОГУЖАЕВА, Л. A. 1981. Аммониты под електронным микроскопом (Внутреннее строение раковины и систематика мезозойских филлоцератид, литоцератил, и 6 семеиств раннемеловых аммонитид). — Издательство Московского Университета, Москва.
• [DRUZHITS, W. W., KHIAMI, N.] ДРУЩИЦ, В. В., ХИАМИ, Н. 1970. Строение септ, стенки протоконха и начальных оборотов раковины некоторых раннемеловых аммонитов. — Палеонт. Ж., 1, 35—47.
• DZIK, J. 1981. Origin of the Cephalopoda. — Acta Palaeont. Polonica, 26, 2, 161—191.
• ERBEN, H. K. 1962, Über den Prosipho, die Prosutur und Ontogenie der Ammonoidea. — Paläont. Z., 36. 1/2, 99—108.
• ERBEN, H. K., FLAJS, G. and SIEHL, A. 1969. Die Frühontogenetische Entwicklung der Schellenstruktur Ectocochleaten Cephalopoden. — Palaeontographica A, 132, 1—3, 1—54.
• FARINACCI, A., MARIOTTI, N., MATEUCCI, R., NICOSIA, U. and PALLINI, G. 1976. Structural features of some Jurassic and early Cretaceous aptychi. — Bol. Soc. Paleont. Ital., 15, 2, 111—143.
• HUDSON, J. D. 1982. Pyrite in ammonite-bearing shales from the Jurassic of England and Germany. — Sedimentology, 29, 5, 639—667.
• KAUFFMAN, E. G. 1978. Benthic environments and paleoecology of the Posidonienschiefer (Toarcian).— N. Jb. Geol. Paläont. Abh., 157, 1/2, 18—36.
• KULICKI, C. 1974. Remarks on the embriogeny and postembrional development of ammonites. — Acta Palaeont. Polonica, 19, 2, 201—224.
• KULICKI, C. 1979. The ammonite shell: its structure, development, and biological significance.— Palaeont. Polonica, 39, 97—142.
• LANDMAN, N. H. 1982. Embryonic shells of Baculites. — J. Paleont., 56, 5, 1235—1241.
• LEHMANN, U. 1967. Ammonites mit Kieferapparat und Radula aus Lias-Geschieben. — Paläont. Z., 41, 1/2, 38—43.
• LEHMANN, U. 1970. Lias-Anaptychen als Kieferelemente.— Ibidem, 44, 1/2 25—31.
• LEHMANN, U. 1972. Aptychen als Kieferelemente der Ammoniten. — Ibidem, 46, 1/2, 34—38.
• PIANKA, E. R. 1981. Ekologia ewolucyjna 342 pp. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• [RUZHENTSEV, V. E.] РУЖЕНЦЕВ, B. E. 1962. Надотряд Ammonoidea, Aммoноидеи. Общая часть. In: Орлов (ред.), Основы палеонтологии. Моллюскиголовоногие I., Издательство АН СССР, Москва.
• SCHINDEWOLF, О. Н. 1958. Über Aptychen (Ammonoidea). — Palaeontographica, A, 111, 1—46.
• SCHMIDT-EFFING, R. 1972. Ein Ceratit mit Kiefer-Apparat aus dem Muschelkalk des Saarlandes. — Paläont. Z., 46, 49—55.
• SEILACHER, A. 1982. Ammonite shells as habitats it the Posidonia Shales of Holzmaden-floats or benthic islands. — N. Jb. Geol. Paläont. Mh., 1982, 2, 98—114.
• SEILACHER, A., ANDALIB, F., DIETL, G., GOCHT, H. 1976. Preservational history of compressed Jurassic ammonites from southern Germany. — Ibidem, Abh., 152, 3, 307—356.
• SHOLKOVITZ, E. 1973. Interstitial water chemistry of the Santa Barbara Basin sediments. — Acta Geochim. Cosmochim., 37, 9, 2043—2073.
• SKOMPSKI, S. 1982. The nature and systematic position of the microfossils Globochaete alpina Lombard, 1945. — Acta Geol. Polonica, 32, 1—2, 47—56.
• TANABE, K., FUKUDA, Y., KANIE, Y. and LEHMANN, U. 1980. Rhyncholites and conchorhynchs as calicified jaw elements in some late Cretaceous ammonites.— Lethaia, 13, 157—168.
• WIERZBOWSKI, A. 1976. Oxfordian ammonites of Pinar del Rio province (western Cuba); their revision and stratigraphical significance. — Acfa Geol. Polonica, 26, 2, 137—260.