EN
Urbanization is the most dynamic phenomenon worldwide and many species colonize urban environment. Some of these species became so abundant in towns and cities that they are regarded pests, are human health hazard, causes damage to buildings and affect other urban species. Therefore, it is important to understand how such successful colonizers utilize urban environment and which factors affects their population densities. One of such species is the most common urban pest bird in the world, the Feral Pigeon Columba livia var. domestica. The aim of this study was to investigate how local food resources and the composition of the urban landscape affects densities of Feral Pigeon in the city of Poznań (Western Poland). Three counts were made in summer 2010 in 60 0.5 km x 0.5 km plots (25 ha) distributed randomly across residential areas in the city. The density of pigeons showed significant spatial autocorrelation, both positive and negative one. The density of pigeons was highest in plots with more tall buildings (over four floors), a large number of human-related food resources, schools, and a high proportion of green space. The density of pigeons was lower in plots with a higher density of streets and located further from the city centre. The solution to the pigeon problem appears to be to plan residential areas with low-rise buildings. To control the number of pigeons in urban areas, we suggest preventing access to local food resources by using litter-bins that are inaccessible to animals. The public should also be educated to behave appropriately towards pigeons and refrain from feeding them intentionally.
PL
Urbanizacja jest obecnie globalnym zjawiskiem, które może odgrywać znaczący wpływ na funkcjonowanie populacji wielu gatunków zwierząt. Szereg gatunków skolonizowało miasta, a niektóre stały się tam tak liczne, że są uważane za gatunki niepożądane lub wręcz szkodliwe z punktu widzenia człowieka. Poznanie czynników decydujących o tym, że dany gatunek osiąga duże zagęszczenia w środowisku miejskim, jest bardzo ważne w zrozumieniu sukcesu ewolucyjnego gatunków kolonizujących miasta, a także w opracowaniu skutecznych metod niwelowania potencjalnych szkód wynikających z obecności tych gatunków w mieście. Jednym z takich gatunków jest gołąb miejski Columba livia var. domestica, który należy do najliczniejszych ptaków zasiedlających miasta w wielu rejonach świata. Celem pracy bylo poznanie jak źródła pokarmu oraz struktura środowiska miejskiego wpływa na zagęszczenia gołębia miejskiego w Poznaniu (Wielkopolska). Wyznaczono 60 25-ha powierzchni, na których wykonano po trzy liczenia w okresie lęgowym, w 2010 roku. Na każdej powierzchni notowano szereg zmiennych opisujących dostępność źródeł pokarmu oraz strukturę siedlisk (Tab. 1). Gołębie stwierdzono na 54 powierzchniach. Prawdopodobieństwo stwierdzenia gołębi na powierzchni było stałe między poszczególnymi kontrolami i wynosiło 0.89 ± 0.06. Średnie zagęszczenie wynosiło 13.6 ± 1.7 osobników na 10 ha (min-max: 0.0-53.9, Fig. 1). Stwierdzono istotną statycznie autokorelację przestrzenną; dodatnią do dystansu ok. 1.5 km i ujemną przy dystansach 5,7.5 i 10 km (Fig. 2). Selekcja modeli statystycznych opisujących wpływ różnych czynników na zagęszczenie gołębi przy pomocy kryterium Akaike'a wykazała 10 najlepszych modeli (Tab. 2). Modele te wyjaśniały około 50% zmienności w zagęszczeniu gołębi (Tab. 2). Zagęszczenie było pozytywnie związane z pokryciem powierzchni przez wysoką zabudowę, liczbą źródeł pokarmu, liczbą szkół na powierzchni i pokryciem powierzchni przez tereny zielone (Tab. 3). Zagęszczenie gołębi spadało wraz z odległością od centrum miasta (Fig. 1, Tab. 3) oraz wraz ze wzrostem zagęszczenia ulic (Tab. 3). Uzyskane wyniki sugerują, że sukces ewolucyjny gołębia miejskiego polega na wykorzystywaniu przez ten gatunek zarówno elementów naturalnych jak i antropogenicznych w środowisku miejskim. Rozwiązaniem problemu dużych zagęszczeń gołębi w środowisku miejskim może być budowa osiedli z niską zabudową oraz stosowanie koszy na śmieci z pokrywami, zwłaszcza w centrum miast, gdzie liczebność gołębi jest z reguły największa. Mieszkańcy miast powinni być również właściwie informowani o konsekwencjach dokarmiania gołębi w mieście.