Limitations and barriers to the development of forest firms providing timber harvesting and transport services in Poland

• Autorzy: Paschalis-Jakubowicz P.

Warianty tytułu

PL

Ograniczenia i bariery w rozwoju firm usług leśnych wykonujących pozyskiwanie i transport drewna w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Compared with EU countries, Polish forestry features one of the highest proportions of forests under state ownership reaching nearly 80% of the country’s forested area. At the same time, all the operations related to timber harvest and transports are performed by private contractors. The private contractors have no development strategies. This is caused by a number of factors, such as economic, environmental and social, as well as lack of competition on the services market. Unit rates of 4.4 EUR/hour. to 4.9 EUR/hour for harvesting operations and 4.2 EUR/hour to 4.6 EUR/hour for timber skidding differ significantly from those in European Union states reaching for some operations 10–20% of the rates applied in Sweden or Germany. The low fees and the high costs of equipment purchase and use, as well as the difficulties in ensuring an adequately large and stable scope of work are the barrier in the development of service firms.

PL

Możliwości rozwoju firm usług leśnych wykonujących pozyskiwanie i transport drewna w Polsce uwarunkowane są nie tylko czynnikami ekonomicznymi, środowiskowymi i społecznymi, ale również – brakiem wewnętrznej konkurencyjności na rynku usług na operacje leśne oraz brakiem, z zewnątrz, istotnego wsparcia prawnego, logistycznego i organizacyjnego. Obecnie w Polsce działa 4718 firm leśnych, z których blisko 1/4 jest firmami jednoosobowymi, a zaledwie 14 firm zaliczanych jest do dużych, zatrudniających powyżej 50 robotników stałych. Jednocześnie, struktura zatrudnienia w zakładach usług leśnych stabilizuje się na poziomie około 48–49% pracowników stałych i sezonowych i 2– 3% nadzoru właścicielskiego. Struktura kosztów poniesionych przez wieloosobowe firmy leśne, wskazuje na przesunięcie ciężarów obciążeń na płace robotników i koszty utrzymania środków technicznych. Pozyskiwanie i transport drewna odbywają się na rozproszonych powierzchniach lasu, obejmujących w sumie ponad 700 000 ha, o zazwyczaj niskiej koncentracji ilości surowca drzewnego pozyskiwanego z 1 ha, dodatkowo, znaczny rozmiar pozyskanego surowca drzewnego pochodzi ze złomów, posuszu i wywrotów, a więc drewna o niskiej jakości technicznej i pozyskiwanego w trudnych warunkach terenowych. W wyniku nałożenia się tak niekorzystnych czynników powoduje, rozwój mechanizacji prac przy pozyskiwaniu i transporcie drewna w Polsce jest powolny i w wielu przypadkach, ekonomicznie nieefektywny. Średnia cena jednostkowa, za określoną usługę odbiega znacznie od porównywalnych danych w krajach unijnych, osiągając, przy wykonywaniu niektórych operacji 10–20% wysokości stawki otrzymywanej w Szwecji lub Niemczech. Szczególnie zwracają uwagę bardzo niskie stawki jednostkowe, wynoszące od 4.4 EUR/godz. do 4.9 EUR/godz. przy pracach pozyskaniowych i od 4.2 EUR/godz. do 4.6 EUR/godz. za prace przy zrywce i wywozie drewna. Wzrost ponad dwukrotny, na przestrzeni ostatnich 4 lat, zakupów forwarderów oraz o około 25% specjalistycznych ciągników zrywkowych, z równoczesnym obniżeniem o ponad 10% ilości stosowanych ciągników rolniczych i o ponad 31% koni przy operacjach zrywkowych, wyraźnie zaznacza silny trend przechodzenia na inny poziom techniki pracy: z ręczno-maszynowego – na maszynowy. Brak regulacji prawnych umożliwiających zawieranie kontraktów długoterminowych, brak realnych możliwości kredytowania przez Lasy Państwowe zakupów maszyn i urządzeń, brak odpowiedniej infrastruktury inżynieryjnego zagospodarowania lasów oraz skomplikowany system ustalania stawek za wykonaną pracę, stanowią główne bariery w rozwoju rynku usług leśnych w Polsce.

Słowa kluczowe

EN

limitation; barrier; development; forest firm; timber harvesting; transport service; Poland

• Wydawca: -
• Czasopismo: Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
• Rocznik: 2007-2008
• Tom: 49-50
• Opis fizyczny: p.57-67,fig.,ref.

Twórcy

autor

Paschalis-Jakubowicz P.

• Department of Forest Utilization, Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Nowoursynowska 159, 02-776 Warsaw, Poland

Bibliografia

• GRODECKI J., KUBIAK J. 1997: Nachhaltige Forstwirtschaft und umweltfreundliche Holzverarbeitung in Transformationsprozess. Zielona Góra 1–3 lipca 1997. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa: 42– 51.
• GUS (Central Statistical Office). 2007. Warsaw, Poland, pp. 26– 28 and 75– 85.
• KOCEL J. 1997: Stan i funkcje leśnego sektora usług. [in:] Użytkowanie produktów leśnictwa wielofunkcyjnego w warunkach transformacji gospodarczej. Nachhaltige Forstwirtschaft und umweltfreundliche Holzverarbeitung in Transformationsprozess. Zielona Góra 1–3 lipca 1997. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa: 52– 58.
• MOSKALIK T., NOWACKA W.Ł, PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., ZASTOCKI D., 2006. Folia Forestalia Polonica, Series A – Forestry, 48: 75– 88.
• NOWACKA W.Ł., MOSKALIK T., PASCHALIS–JAKUBOWICZ P., ZASTOCKI D., 2006: Implementation and socio-economic impact of wood harvesting mechanization in Poland. Warsaw Agricultural University Press, Warsaw, 1–70.
• NOWACKA W.Ł., MOSKALIK T., 2005: Logging machine operators status-quo and development possibilities. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, 91: 349– 356.
• PASCHALIS–JAKUBOWICZ P., NOWACKA W.Ł, MOSKALIK T., ZASTOCKI D., 2005. Health and Performance in Mechanised Forest Operations (Eds: S. Gellerstedt, E. Liden, F. Bohlin). Swedish University of Agricultural Sciences. Uppsala, Sweden: 1–43.
• REPORT: FORESTS IN POLAND. 2006. The State Information Centre. Warsaw. Poland: 1–47.
• ZASTOCKI D. 2001. Participation of small land medium-size forest firms in wood harvesting – the present state and the future. Sylwan, 11: 39–47.