Podstawy planowania składu gatunkowego w lasach górskich na przykładzie Beskidu Niskiego

• Autorzy: Bruchwald A. , Dmyterko E. , Mionskowski M. , Niemczyk M. , Lukaszewicz J.

Warianty tytułu

EN

Basis of the species composition planning model for mountain forests on the example of Beskid Niski Mts.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study presents a method of planning species composition of forest stands in mountain areas on the example of Beskid Niski Mts. (south−eastern Poland). The focus was on the species composition of forest stands growing in different conditions, taking into account the type of forest habitat and terrain characteristics: altitude, exposition and slope. The research was based on data stored in the Information System of the State Forests. We used modified growth model for data processing and calculation of site index for the forests older than 60 years. The Beskid Niski Mts. are covered mostly by European beech (33.8%), silver fir (28.3%) and Scots pine (18.9%). Taking into account exclusively the productive capacity of individual forest stands, fir and spruce would be the most desirable species in analysed region. The Beskid Niski Mts. are characterized by a very small diversity of the habitat with domination of mountain fresh deciduous forest (LGśw, 92.1% of the area). We divided analysed region into four altitudinal zones that vary greatly in fraction of afforested area. Beech dominates in all zones and its share increases from the foothills to montane zone (fig. 5). Basing on a digital terrain model, the areal share of 10 landforms was determined for each stand and altitudinal zone (fig. 8). This enabled more detailed planning of species composition. However, it required the adoption of six specific assumptions including the need to maintain a suitable proportion of all tree species growing in the mountains, specifically the main forest tree species: spruce, fir and beech. The 5−stage project (preliminary, historical, current, planning, verification stages) consisting of planning species composition uses, in stage 4, detailed information on landforms. The project assumes that the fragments of forests where trees are expected to grow fast will be earmarked for endangered species. The model sees the need of planting the weaker tree species to be present in the forest ecosystems of the Beskid Niski. The proposed project will enable foresters−practitioners to plan the forest species composition for each of the forest districts in the Beskid Niski quickly. Such a programme might also be an integral part of the growth model of forests useful for forecasting and increasing timber resources.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; tereny gorskie; hodowla lasu; lasy gorskie; sklad gatunkowy; planowanie; czynniki siedliska; typy siedliskowe lasu; wysokosc nad poziomem morza; rzezba terenu

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2016
• Tom: 160
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.219-229,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bruchwald A.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Dmyterko E.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Mionskowski M.

• Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Niemczyk M.

• Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

autor

Lukaszewicz J.

• Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary, ul.Braci Leśnej 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• Bartkowicz L., Jaworski A., Pach M. 2008. Przypuszczalne mechanizmy zmian udziału jaworu i buka w bieszczadzkich drzewostanach o charakterze pierwotnym. Rocz. Bieszczadz. 16: 33-46.
• Bernadzki E. 1983. Zamieranie jodły w granicach naturalnego zasięgu. W: Białobok S. [red.]. Jodła pospolita Abies alba Mill. PWN, Warszawa – Poznań. 483-501.
• Bruchwald A. 2001. Möglichkeiten der Anwendung von Wuchsmodellen in der Praxis der Forsteinrichtung. Beiträge für Fortwirtschaft und Landschaftsökologie 3: 118-122.
• Bruchwald A. 2002. Warunki stosowania metod modelowania matematycznego przy sporządzaniu planu urządzenia lasu. W: Urządzanie lasu wielofunkcyjnego – opinie – poglądy – propozycje. Fundacja „Rozwój SGGW”. 177-188.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2010. Lasy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego – zagrożenia, nadzieja. Inst. Bad. Leśn., Sękocin Stary.
• Bruchwald A., Dmyterko E. 2013. Model ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr z uwzględnieniem cech rzeźby terenu. W: Okła K. [red.]. Geomatyka w Lasach Państwowych. Część II. Poradnik Praktyczny. CILP, Warszawa. 268-288.
• Bruchwald A., Dmyterko E., Niemczyk M., Łukaszewicz J. 2015. Tempo wzrostu wysokości i pierśnicy jodły pospolitej (Abies alba MILL.) w Beskidzie Niskim. Sylwan 159 (10): 804-812.
• Capecki Z., Tuteja W. 1974. Usychanie jodły w lasach południowej Polski. Sylwan 118 (12): 1-16.
• Cieszewski C. J. 2001. Three methods of deriving advanced dynamic site equation demonstrated on inland Douglas-fir site curves. Can. J. For. Res. 1: 7-23.
• Ćwik A. 2010. Funkcje ochronne środowiska na przykładzie zachodniej części Beskidu Niskiego – perspektywa planistyczna. Rocz. Bieszczadz. 17: 389-398.
• Dmyterko E., Tomusiak R., Wojtan R., Bruchwald A. 2005. Analiza porównawcza stopnia uszkodzenia jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.) i olszy czarnej (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.), rosnących w zmieszaniu lub bliskim sąsiedztwie. Sylwan 149 (2): 3-11.
• Fabijanowski J., Jaworski A. 1996a. Kierunki postępowania hodowlanego w lasach karpackich wobec zmieniają-cych się warunków środowiska. Sylwan 140 (4): 5-28.
• Fabijanowski J., Jaworski A. 1996b. Kierunki postępowania hodowlanego w lasach karpackich wobec zmieniających się warunków środowiska. Sylwan 140 (8): 75-98.
• Gorzelak A. 1995. Zmiany w ekosystemie leśnym i metody zagospodarowania lasów w Sudetach Zachodnich – podsu-mowanie wyników badań i wnioski. Pr. Inst. Bad Leśn. B 25 (2): 399-428.
• Jaworski A. 2003a. Główne zadania hodowli lasu w terenach górskich i zasady ich realizacji. Sylwan 147 (2): 3-19.
• Jaworski A. 2003b. Zmiany tendencji wzrostowych głównych lasotwórczych gatunków drzew w Europie i obszarach górskich Polski oraz ich przyczyny. Część I. Zmiany tendencji wzrostowych. Sylwan 147 (6): 99-106.
• Jaworski A. 2003c. Zmiany tendencji wzrostowych głównych lasotwórczych gatunków drzew w Europie i obszarach górskich Polski oraz ich przyczyny. Część II. Przypuszczalne przyczyny zmian tendencji wzrostowych. Sylwan 147 (7): 69-74.
• Jaworski A., Jakubowska D. 2011. Dynamika zmian budowy, struktury i składu gatunkowego drzewostanów o charak-terze pierwotnym na wybranych powierzchniach w Pienińskim Parku Narodowym. Leśn. Pr. Bad. 72 (4): 339-356.
• Jaworski A., Kołodziej Z. 2004. Beech (Fagus sylvatica L.) forests of a selection structure in the Bieszczady Mountains (southeastern Poland). J. For. Sci. 50 (7): 301-312.
• Jaworski A., Kołodziej Z., Łapka M. 2007. Mortality, recruitment, and increment of trees in the Fagus-Abies-Picea stands of a primeval character in the lower mountain zone. Dendrobiology 57: 15-26.
• Jaworski A., Pach M. 2010. Budowa, dynamika, struktura i możliwości produkcyjne borów górnoreglowych na Pilsku. Acta Agr. Silv., Ser. Silv. 48: 3-31.
• Jaworski A., Pach M. 2013. Zmiany udziału buka, jodły i świerka w dolnoreglowych drzewostanach naturalnych w rezerwacie Dolina Łopusznej (Gorczański Park Narodowy). Sylwan 157 ( 3): 213-222.
• Jaworski A., Pach M. 2014. Stan wielogatunkowego lasu naturalnego (Abies, Fagus, Picea) regla dolnego w rezerwacie Oszast na tle stanu monokultur świerkowych w Beskidzie Żywieckim i Beskidzie Śląskim. Leśn. Pr. Bad. 75 (1): 13-23.
• Jaworski A., Podlaski R. 2007. Structure and dynamics of selected stands of primeval character in the Pieniny National Park. Dendrobiology 58: 25-41.
• Kondracki J. 1994. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kosiński K. 1995. Ocena wpływu rzeźby terenu i podłoża geologicznego na odnowienia w warunkach zamierania lasów w Sudetach. Pr. Inst. Bad. Leśn. B 25 (1): 73-85.
• Leibundgut H. 1974. Zum Problem des Tannensterben. Schweizerische Zeitschrift für Forstwesen 125 (7): 476.
• Łukaszewicz J., Bieniek J., Borys M., Dobrowolska D., Garbień-Pieniążkiewicz D., Jakubowski G., Konecka A., Kopryk W., Krajewski S., Mionskowski M., Nowakowska J., Olszowska G., Pawlak B., Paluch R., Sułkowska M., Tereba A., Wrzesiński P., Zajączkowski G., Zajączkowski P., Bernadzki E., Cieśla A., Kliczkowska A., Kloss M., Lorenc H., Tarasiuk S., Modrzyński J., Tobolski K., Zajączkowski J. 2015. Weryfikacja istniejących zasięgów występowania głównych lasotwórczych gatunków drzew na podstawie nowych badań. Synteza wytyczne dla praktyki leśnej. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary. http://tbr.zilp.lasy.gov.pl/pls/apex/f?p=102:3:5246886369976::NO::P3_TEMAT:3483
• Mikułowski M. 2004. Przebudowa drzewostanów poklęskowych w Sudetach – postępowanie hodowlane. Post. Tech. Leś. 89: 33-40.
• Motta R., Haudemand J. C. 2000. Protective forests and silvicultural stability: An example of planning in the Aosta Valley. Mountain Research and Development 20 (2): 180-187.
• Poznański R., Jaworski J. 2000. Nowoczesne metody gospodarowania w lasach górskich. CILP, Warszawa.
• Sierpiński K. 1977. Przyczyny zamierania jodły w Górach Świętokrzyskich. Sylwan 121 (11): 29-39.
• Socha J. 2010. Metoda modelowania potencjalnych zdolności produkcyjnych świerka w górach. Zeszyty Naukowe UR w Krakowie 461.
• Szabla K. 2009. Aktualny stan drzewostanów świerkowych w Beskidach i ich geneza. W: Starzyk J. [red.]. Problem zamierania drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Żywieckim. Oficyna Wydawniczo-Drukarska Secesja, Kraków. 13-43.
• Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpińska A. 1990. Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. PWRiL, Warszawa.
• Weiss A. D. 2001. Topographic position and landforms analysis. ESRI User Cinference, San Diego (CA), poster. http://www.jennessent.com/downloads/tpi-poster-tnc_18x22.pdf
• Zajączkowski J. 1991. Odporność lasu na szkodliwe działanie wiatru i śniegu. Wyd. Świat, Warszawa.
• Zasady hodowli lasu. 2012. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. CILP, Warszawa.
• Zawada J. 1978. Przyrostowe objawy regresji jodły. Sylwan 122 (12): 7-16.
• Zielony R., Kliczkowska A. 2012. Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. CILP, Warszawa.