Biodiversity of segetal flora in potato fields (Solanum tuberosum L.) in selected municipalities of the Zamosc region

• Autorzy: Klikocka H.

Warianty tytułu

PL

Różnorodność flory segetalnej w uprawach ziemniaka (Solanum tuberosum L.) w wybranych gminach Zamojszczyzny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The research was conducted on weed infestation of potato crops in fields with different soils in several (9) municipalities in the Zamość region in 2014–2015 were compared with the results of research carried out in 1991–1995. The phytosociological photos were created by Braun-Blanquet’s method, of which 87 representative images were selected for analysis. The photos were taken on three complexes of agricultural suitability of soils: good wheat, defective wheat and good rye. Generally identified 55 species of weeds (43 annual and biennial and 12 perenial). The cultivation of potato less were infested on the complex good wheat and defective than good rye. One photo in the first research period (1991–1995) accounted from 45 to 52 species, while in the second period (2014–2015) from 41 to 49 species. In potato canopy dominated nitrophilous species: Chenopodium album, Echinochloa crus-galli, Matricaria maritima subsp. inodora, Stellaria media, Galinsoga parviflora, Elymus repens and Equisetum arvense. In general, irrespective of the soil complex, the resumption of testing after 20 years in selected locations in various municipalities of the Zamość region indicates is very limited of certain taxa, such as Galeopsis tetrahit, Veronica persica, Papaver rhoeas, Avena fatua, Sinapis arvensis, Spergula arvensis, Fallopia convolvulus and Polygonum persicaria, in addition to Galium aparine and Stellaria media on poorer soil complexes. An increase in infestation of potato was noted for Chenopodium album, Echinochloa crus-galli, Setaria pumila, Anthemis arvensis, Atriplex patula and Lamium purpreum. Among perennial taxa, crops are infested in the highest degree by Elymus repens and Equisetum arvense.

PL

Badania nad zachwaszczeniem upraw ziemniaka przeprowadzono na polach uprawnych na różnych glebach w kilku gminach (9) na Zamojszczyźnie w latach 2014–2015 i porównano je z wynikami badań z lat 1991–1995. Wykonano zdjęcia fitosocjologiczne metodą Braun-Blanqueta, z których do analizy wybrano 87 reprezentatywnych zdjęć. Zdjęcia te wykonano na trzech kompleksach rolniczej przydatności gleb: pszenny dobry, pszenny wadliwy i żytni dobry. Ogólnie rozpoznano 55 gatunków chwastów (32 krótkotrwałe i 12 wieloletnich). Pola uprawne z ziemniakiem były mniej zachwaszczone na kompleksie pszennym dobrym niż pszennym wadliwym i żytnim dobrym. Na jedno zdjęcie w I okresie badań (1991–1995) przypadało od 45 do 52 gatunków chwastów, podczas gdy w II okresie (2014–2015) od 41 do 49 taksonów. W łanach ziemniaka dominowały gatunki nitrofilne: Chenopodium album, Echinochloa crus-galli, Matricaria maritima subsp. inodora, Stellaria media, Galinsoga parviflora, Elymus repens i Equisetum arvense. Niezależenie od kompleksu rolniczej przydatności gleb po wznowieniu badań po 20 latach w wybranych lokalizacjach gmin Zamojszczyzny stwierdza się bardzo ograniczone występowanie niektórych taksonów, jak: Galeopsis tetrahit, Veronica persica, Papaver rhoeas, Avena fatua, Sinapis arvensis, Spergula arvensis, Fallopia convolvulus i Polygonum persicaria, ponadto na kompleksach słabszych – Galium aparine i Stellaria media. Wzrasta natomiast zachwaszczenie łanów ziemniaka przez: Chenopodium album, Echinochloa crus-galli, Setaria pumila, Anthemis arvensis, Atriplex patula i Lamium purpreum. Ponadto z taksonów wieloletnich uprawy obecnie zachwaszczane są w najwyższym stopniu przez Elymus repens i Equisetum arvense.

Słowa kluczowe

EN

biodiversity; segetal flora; potato field; Solanum tuberosum; weed infestation; Zamosc region

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2017
• Tom: 32
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.7-25,ref.

Twórcy

autor

Klikocka H.

• Department of Economics and Agrobusiness University of Life of Sciences in Lublin, Akademicka 13, 20-950 Lublin, Poland

Bibliografia

• BOROWIEC S. 1984. Zróżnicowanie przestrzenne ekologicznie ważnych właściwości gleb uprawnych Pomorza Zachodniego a występowanie zbiorowisk chwastów segetalnych. Zesz. Nauk. AR Szczec., 107: 21–35.
• BRAUN-BLANQUET J. 1964. Pflanzensoziologie. Grungzuge der Vegetationskunde, 3. Aufl. Springer, Wien-New York, pp. 865.
• BUJAK K., FRANT M. 2006. Wpływ uproszczonej uprawy roli i nawożenia mineralnego na zachwaszczenie ziemniaka uprawianego na glebie lessowej. Acta Agrob., 59(2): 345–352.
• DOBRZAŃSKI A., ANYSZKA Z., PAŁCZYŃSKI J. 2002. Udział Chenopodium album w strukturze zachwaszczenia w zależności od gatunków warzyw i jego reakcja na niektóre herbicydy. Pam. Puł., 129: 141–149.
• GARGAŁA M., TRĄBA C. 2014. Chwasty segetalne we współczesnym krajobrazie otwartym gminy Markowa. Architektura Krajobrazu, 1(42): 74–85.
• GUGAŁA M., ZARZECKA K., SIKORSKA A. 2014. Zachwaszczenie i plonowanie ziemniaka w zależności od zabiegów mechaniczno-chemicznych. Fragm. Agron., 31(3): 50–57.
• GUS 2015. Rocznik statystyczny. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• HALINIARZ M., KAPELUSZNY J. 2014. Rzadkie gatunki flory kalcyfilnej w zbiorowiskach segetalnych na terenie województwa lubelskiego. Ann. UMCS, Sec, E., 69(1): 11–23.
• JASTRZĘBSKI W.P., JASTRZĘBSKA M., SZEWCZAK M., CIUĆKOWSKA-SADLAK B. 2015. Plenność Galium aprine L. w łanach czterech roślin uprawnych. Fragm. Agron., 32(2): 29–38.
• KAPELUSZNY J., HALINIARZ M. 2010. Ekspansywne i zagrożone gatunki flory segetalnej w środkowowschodniej Polsce. Ann. UMCS, Sec, E., 65(1): 26–33.
• KERN H., BUDZYŃSKA K., GĄDOR K., HOŁOWIŃSKI J., ZBYSŁAW B., DEPUTAT T. 1990. Warunki przyrodnicze produkcji rolnej. Województwo zamojskie. IUNG, Puławy, pp. 51.
• KLIKOCKA H., WESOŁOWSKI M. 2002. Studies on introduction of Weed-Control and Soil Tillage in Solanum Tuberosum L. cultivation in Poland. Landbauf. Volkenrode, 52(1): 53–58.
• KLIKOCKA H. 2010. Wpływ redlinowej uprawy roli i nawożenia siarką ziemniaka na zapas diaspor chwastów w glebie. Ann. UMCS, Sec. E., 65(3): 17–27.
• KLIKOCKA H., JUSZCZAK D. 2010. Zachwaszczenie łanu ziemniaka w zależności od zróżnicowanej redlinowej uprawy roli i nawożenia siarką. Ann. UMCS, Sec. E., 63(3): 28–41.
• KLIKOCKA H., WYŁUPEK T., NAROLSKI B. 2015. Analiza zawartości siarki w biosferze Zamojszczyzny. Ochrona Środowiska (Wrocław), 37: 33–42.
• KLIKOCKA H., GŁOWACKA A., JUSZCZAK D. 2010. Wpływ zróżnicowanej uprawy roli i międzyplonu na zachwaszczenie łanu ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 556: 837–846.
• KONDRACKI J. 1980. Geografia fizyczna Polski. PWRiL, Warszawa, 196–215.
• KORNIAK T. 1992. Flora segetalna północno-wschodniej Polski, jej przestrzenne zróżnicowanie i współczesne przemiany. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst., Agricultura. 53(supl. A): 1–76.
• KRASKA P., PAŁYS E., KURASZKIEWICZ R. 2006. Zachwaszczenie łanu ziemniaka w zależności od systemu uprawy, poziomu nawożenia mineralnego i intensywności ochrony. Acta Agrophys., 8(2): 423–433.
• ŁABZA T., HOCHÓŁ T., STUPNICKA-RODZYNKIEWICZ E. 2003. Zmiany we florze odłogów i sąsiadujących z nimi pól uprawnych w latach 1993–2001. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 490: 143–152.
• ŁUGOWSKA M., PAWLONKA Z. 2016. Udział gatunków zagrożonych i inwazyjnych w zbiorowiskach pól uprawnych na przykładzie gminy Maciejowice. Ann. UMCS, Sec, E., 71(1): 39–52.
• MAŁECKA I., BLECHARCZYK A. 2000. Zachwaszczenie potencjalne gleby pól rolniczych gospodarstw doświadczalnych Akademii Rolniczej w Poznaniu. Ann. UMCS, Sec, E., Supp., 55: 133–141.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland – a checklist. (Biodiversity of Poland, vol. 1) Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences.
• ODUM E.P. 1982. Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.
• ORZECH K., WANIC M., STĘPIEŃ A., KOSTRZEWSKA M.K. 2016. Weed infestation of spring barley in crop rotations with its different share. Pol. J. Nat. Sc., 31(1): 7–20.
• PAWŁOWSKI B. 1982. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. In: Szata roślinna Polski. Eds. W. Szafer, K. Zarzycki, t. I. PWRiL, Warszawa, pp. 237–269.
• RĘBARZ K., BORÓWCZAK F. 2009. Wpływ deszczowania, technologii uprawy i nawożenia azotem na zachwaszczenie ziemniaków. Fragm. Agron., 26(4): 150–159.
• ROLA H., ROLA J. 2001. Pozytywne i negatywne aspekty stosowania herbicydów w uprawach rolniczych w Polsce w latach 1950–2000. Prog. Plant Prot., 41(1): 47–57.
• RÓŻYŁO K., PAŁYS E. 2008. Korelacja pomiędzy zachwaszczeniem łanu a plonem bulw ziemniaka i jego strukturą w zależności od systemów nawożenia oraz kategorii agronomicznej gleby. Acta Sci. Pol. Agric., 7(2): 125–132.
• RZYMOWSKA Z., SKRAJNA T., DUNAJKO D., KOŚCIUK K. 2015. Zachwaszczenie upraw okopowych na obszarze obniżenia węgrowskiego. Zesz. Nauk. UPH, Siedlce, Ser. Roln., 2(2): 25–36.
• SAWICKA B., BARBAŚ P., DĄBEK-GAD M. 2011. Problem zachwaszczenia w warunkach stosowania bioregulatorów wzrostu i nawożenia dolistnego w uprawie ziemniaka. Nauka Przyroda Technologie, 5(2), #9: 1–12.
• SKRZYCZYŃSKA J., SKRAJNA T. 2000. Zachwaszczenie upraw na Wysoczyźnie Kałuszyńskiej. Cz. II. Zachwaszczenie okopowych. Fragm. Agron., 66(2): 76–85.
• SKRZYCZYŃSKA J., RZYMOWSKA Z., SKRAJNA T. 2002. Znaczenie Chenopodium album L. i Echinochloa crus-galli (L.) P.B. w zachwaszczeniu zbóż jarych i okopowych środkowo-wschodniej Polski. Pam. Puł., 129: 81–92.
• SKRZYPCZAK G., ADAMCZEWSKI K. 2002. Najgroźniejsze chwasty świata w roślinach uprawnych XXI wieku. Prog. Plant Prot., 42(1): 358–367.
• SZOSZKIEWICZ J., DEMBEK R., SZOSZKIEWICZ K., ZBIERSKA J. 1998. Zależności między frekwencją motylkowych a niektórymi czynnikami siedliskowymi. Biul. Nauk., 1, Acta Acad. Agricult. Olst., 565: 361–372.
• TRICHARD A., ALIGNIER A., CHAUVEL B., PETIT S. 2013. Identification of weed community traits response to conservation agriculture. Agric, Ecosyst. Environ., 179: 179–186.
• TRZCIŃSKA-TACIK H., PUŁA J., STOKŁOSA A., MALARA J., STĘPNIK K. 2010. Ekspansja Avena fatua i gatunków z rodzaju Galinsoga w zbiorowiskach chwastów polnych w dolinie Wisły powyżej Krakowa. Fragm. Agron., 27(2): 164–170.
• URBANOWICZ J. 2004. Występowanie chwastów w ziemniaku i metody ich zwalczania na terenie Polski. Biul. IHAR., 232: 185–191.
• WANIC M., JASTRZĘBSKA M., KOSTRZEWSKA MK., NOWICKI J. 2005. Analiza zbiorowisk chwastów za pomocą wybranych wskaźników biologicznych. Acta Agrob., 58(1): 229–244.
• WANIC M., JASTRZĘBSKA M., KOSTRZEWSKA M.K., NOWICKI J. 2006. Zjawisko dominacji gatunkowej w fitocenozie owsa siewnego a jego plonowanie. Acta Agrob., 59(2): 303–321.
• WANIC M., MYŚLIWIEC M., JASTRZĘBSKA M., MICHALSKA M. 2016. Interactions between spring wheat (Triticum aestivum ssp. vulgare L.) and undersown Persian clover (Trifolium resupinatum L.) depending on growth stage and plant density. Acta Agrob., 69(1): 1655.
• WARCHOLIŃSKA A.U. 1994. List of threatended segetal plant species in Poland. In: Antropization and environment of rural settlements. Flora and vegetation. Eds. S. Mochnacky, A. Terpo. Proc. Int. Conf., Sarorljaujhely, pp. 206–219.
• WNUK Z., ZIAJA M. 2010. Galinsoga sp. w zbiorowiskach segetalnych Pasma Przedborsko-Małogoskiego. Fragm. Agron., 27(3): 159–166.
• WRZESIŃSKA E., PUŻYŃSKI S., NURKIEWICZ G., KOMOROWSKA A. 2016. Wpływ międzyplonu ścierniskowego na zawartość i rozmieszczenie diaspor chwastów w glebie. Frag. Agron., 33(1): 96–103.
• ZARZECKA K. 2002. Zmiany składu gatunkowego i liczby chwastów w uprawie ziemniaka pod wpływem zróżnicowanej pielęgnacji. Acta Agrob., 56(2): 209–220.
• ZARZECKA K., GUGAŁA M., GĄSIOROWSKA B. 2004. Plonowanie wybranych odmian ziemniaka w warunkach zróżnicowanej ochrony przed chwastami. Biul. IHAR., 232: 167–176.
• ZARZECKA K., GUGAŁA M. 2005. Liczebność i skład gatunkowy chwastów w warunkach zróżnicowanej pielęgnacji ziemniaka. Acta Agrob., 58(1): 291–302.
• ZARZECKA K., BARANOWSKA A., GUGAŁA M. 2009. The influence of soil tillage systems and weed control methods on weed infestation of potato (Solanum tuberosum L.). Acta Agrob., 62(2): 231–240.
• ZARZECKA K., GUGAŁA M., DOŁĘGA H. 2013. Regulacja stopnia zachwaszczenia ziemniaka z zastosowaniem herbicydów. Biul. IHAR., 267: 113–119.
• ZIEMIŃSKA-SMYK M., TRĄBA C. 2004. Zachwaszczenie roślin upraw na różnych glebach otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego, Cz. II. Uprawy okopowe. Acta Agrob., 1–2: 221–229.