Calyxdendrum graptoloides n. gen., n. sp. - a graptolite intermediate between the Dendroidea and the Graptoloidea

• Autorzy: Kozlowski R.

Warianty tytułu

PL

Calyxdendrum graptoloides n. gen., n. sp. - graptolit pośredni między Dendroidea i Graptoloidea

RU

Calyxdendrum graptoloides n. gen., n. sp. - promezhutochnyjj graptolit mezhdu Dendroidea i Graptoloidea

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Specimens of the graptolite here described under the name of Calyxdendrum graptoloides n. gen., n. sp. have been etched from erratic boulders of Middle Ordovician age. This form unites certain characters of the two orders : Dendroidea and Graptoloidea . As in the Dendroidea the rhabdosome here consists of 3 categories of thecae, with triad budding, while the sicula is the same as in the Graptoloidea , i. e. conical and provided with a nema.

PL

Podano opis nowego graptolita, Calyxdendrum graptoloides n.gen. , n.sp. , pod pewnymi względami pośredniego między przedstawicielami rzędów Dendroidea i Graptoloidea . Okazy tej formy, dość fragmentaryczne, lecz na ogół dobrze zachowane, wypreparowano z sześciu wapiennych głazów narzutowych wieku środkowoordowickiego, zebranych w latach 1950-1960 w różnych miejscowościach Polski (vide p. 108 tekstu angielskiego). Calyxdendrum graptoloides n.gen., n.sp. cechuje się, jak typowe Dendroidea, pączkowaniem odbywającym się triadami według reguły Wimana i normalnie wykształconymi autotekami, bitekami i stolotekami. Sikula jego natomiast jest typu graptoloidowego, tj. stożkowata i opatrzona nemą. Część prosikularna ma zaznaczoną linię helikoidalną, a część metasikularna odznacza się nieregularnym ułożeniem fuzellusów, bez wyraźnie ukształtowanych linii zygzakowatych, Porus otwiera się zapewne w ścianie prosikuli, lecz tuż przy jej granicy z metasikulą. W stolotekach nie stwierdzono obecności schitynizowanych stolonów i podstaw tek. Jeżeli brak tych części nie jest wynikiem stanu fosylizacji , należałoby przyjąć, że pod tym względem opisana forma realizuje stadium graptoloidowe. Ujścia bitek, prócz pierwszej (b1), otwierają się do wnętrza autotek i w stadium dojrzałym odgrodzone są od zewnątrz rodzajem daszka. Zastąpienie sikuli typu dendroidowego , tj . subcylindrycznej i opatrzonej dyskiem bazalnym, przez sikulę typu graptoloidowego, stoczkowatą, zakończona nemą, było niewątpliwie udoskonaleniem przystosowawczym przy przejściu od trybu życia bentonicznego do planktonicznego . Przeobrażenie to musiało nastąpić w stadium larwalnym, któremu odpowiada prosikula. Formy pośrednie między tymi dwoma typami sikuli nie są znane. Przejście od jednego do drugiego odbyło się zapewne w szybkim tempie, tym bardziej że było związane z radykalną zmianą trybu życia kolonii graptolitowej. Zmiana ta wywarła następnie decydujący wpływ na dalszą ewolucję graptolitow. Sikula graptoloidowa powstała według wszelkiego prawdopodobieństwa niezależnie w kilku liniach ewolucyjnych Dendroidea i w różnych momentach okresu ordowickiego. W obrębie rodzaju Dictyonema miało to miejsce w tremadoku, a w obrębie rodzaju Dendrograptus - od którego wywodzi się przypuszczalnie Calyxdendrum - w ordowiku środkowym. Nie wyjaśniony pozostaje nadal proces, drogą którego wyeliminowane zostały biteki w szczepach wiodących od Dendroidea do Graptoloidea.

RU

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1960
• Tom: 05
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.107-125,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kozlowski R.

• Palaeozoological Laboratory of the Polish Academy of Sciences and of Warsaw University, Warsaw, Poland

Bibliografia

• BULMAN, O. M. B. 1949a. A re-interpretation of the structure of Dictyonema flabelliforme Eichwald. - Geol. Foren . Forhandl., 71, I , 33-40, Stockholm. - 1949b. The anatomy and classification of the graptolites. - Extr. XlII Congr. Int. Zool., 529- 535, Paris. - 1950. Graptolites from the Dictyonema shales of Quebec. - Quart. J. Geol. Soc., 106, 63-99, London. - 1955. Graptolithina. In : Treatise on invertebrate paleontology. 5, 1-95 , Lawrence (Kansas).
• KOZŁOWSKI, R. 1948. Les Graptolithes et quelques nouveaux groupes d'animaux du Tremadoc de la Pologne. - Palaeont. Pol. , 3, XII + 235, Warszawa. - 1954. Sur la structure de certains Dichograptides (O strukturze niektórych Dichograptidae), - Acta Geol. Pol. , 4, 4, 423-444; Consp. 118-135, Warszawa.
• URBANEK, A. 1959. Studies on graptolites, II. On the development and structure of graptolite genus Gymnograptus Bulman (Badania nad graptolitami, II. O rozwoju i budowie graptolitów z rodzaju Gymnograptus Bulman). – Acta Palaeont . Pol., 4, 3, 279-338, Warszawa.