The potential importance of synanthropic vegetation to bumblebees in urban ecosystems on the example of Lublin

• Autorzy: Lubiarz M. , Trzaskowska E.

Warianty tytułu

PL

Potencjalne znaczenie roślinności synantropijnej dla trzmieli w ekosystemach miejskich na przykładzie Lublina

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This study was an attempt to show synanthropic phytocoenoses of the city of Lublin which are potentially valuable to pollinating insects such as bumblebees. B. terrestris and B. lapidarius as well as B. lucorum, B. hypnorum and B. pascuorum were found to occur in Lublin. Artemisio-Tanacetetum, Bunietum orientalis, and Berteroëtum incanae were shown to be most valuable to bumblebees due to a high number of polleniferous and nectariferous species in these communities. The present study also allowed us to determine that the size of communities and their occurrence in a mosaic with parks and green spaces had an effect on the distribution of bumblebees.

PL

W pracy podjęto próbę przedstawienia potencjalnie cennych fitocenoz synantropijnych Lublina dla owadów zapylających jakimi są trzmiele. Na terenie Lublina stwierdzono występowanie B. terrestris i B. lapidarium, a także B. lucorum, B. hypnorum i B. pascuorum. Ze względu na stwierdzoną wysoką liczbę gatunków pyłkodajnych i nektarodajnych do najcenniejszych dla trzmieli zaliczono: Artemisio-Tanacetetum, Bunietum orientalis, Berteroëtum incanae. Przeprowadzone badania pozwoliły również określić, że na rozmieszczenie trzmieli ma wpływ wielkość i występowanie zbiorowisk w mozaice z parkami i terenami zieleni.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2013
• Tom: 66
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.143-155,fig.,ref.

Twórcy

autor

Lubiarz M.

• Department of Environmental Protection and Landscape Preservation, The John Paul II Catholic University of Lublin, Konstantynow 1H, 20-708 Lublin, Poland

autor

Trzaskowska E.

• Department for Natural Fundations of landscape Architecture, The John Paul II Catholic University of Lublin, Konstantynow 1H, 20-708 Lublin, Poland

Bibliografia

• Fauna Europaea version 2.5. [Internet]. 2012 [Cited 2012 June 11]; Available from: http://www.faunaeur.org
• Banaszak J. Apidae. [In:] Bogdanowicz W, Chudzicka E, Pilipiuk I, Skibińska E, editors Fauna Polski. Charakterystyka i wykaz gatunków. Fauna of Poland. Characteristic and checklist of species. Warszawa: MiIZ PAN. 2004: 358–362. (in Polish)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt [Internet]. 2011 [Cited 2012 June 11]; Available from: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20112371419 (in Polish)
• Banaszak J. O ochronę gatunkową wszystkich pszczół dziko żyjących (Hymenoptera, Apoidea). / For the conservation of all wild bee species (Hymenoptera, Apoidea). Chrońmy przyrodę ojczystą. 1990; 1: 5–8. (in Polish)
• Banaszak J. Trzmiele Polski. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy. 1993. (in Polish)
• Kosior A. Changes in the fauna of bumble-bees (Bombus Latr.) and cuckoo-bees (Psithyrus Lep.) of selected regions in Southern Poland. [In:] Banaszak J. editor. Changes in Fauna of Wild Bees in Europe. Pedagogical University, Bydgoszcz. 1995: 103–114.
• Dylewska M. Nasze trzmiele. Karniowice: Ośrodek Doradztwa Rolniczego; 1996. (in Polish)
• Sárospataki M, Novák J, Molnár W. Assessing the threatened status of bumble bee species (Hymenoptera, Apidae) in Hungary, Central Europe. Biodiversity and Conservation. 2005; 14: 2437–2446. http://dx.doi.org/10.1007/s10531-004-0152-y
• Goulson D. Bumblebees; their behaviour, ecology and conservation. Oxford: Oxford University Press. 2010.
• Banaszak J. Bees of urban environments in Poland. [In:] Banaszak J. (ed.) Natural Resources of Wild Bees in Poland. Bydgoszcz: Pedagogical University. 1992: 101–107.
• Klemm M. Man-made bee habitats in the anthropogenous landscape of central Europe – substitutes for threatened or destroyed riverine habitats? [In:] Matheson A, Buchmann SL, O’Toole C, Westrich P, Williams IH, (eds) The Conservation of Bees. London: Academic Press. 1996: 17–34.
• Goulson D, Hughes WOH, Derwent LC, Stout JC. Colony growth of the bumble bee, Bombus terrestris, in improved and conventional agricultural and suburban habitats. Oecologia. 2002. 130: 267–273. http://dx.doi.org/10.1007/s004420100803
• Goulson D. Bumble bees – behaviour and ecology. Oxford: Oxford University Press. 2003.
• McFrederick QS, LeBuhn G. Are urban parks refuges for bumblebees Bombus spp. (Hymenoptera: Apidae)?. Biological Conservation. 2006; 129(3): 372–382. http://dx.doi.org/10.1016/j.biocon.2005.11.004
• Banaszak J. Fauna pszczół (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) Bydgoszczy. / The bee fauna (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) of Bydgoszcz. [In:] Indykiewicz P, Jerzak L, Barczak T, editors. Fauna miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz: SAR “Pomorze”. 2008; 234–245. (in Polish)
• Kowalczyk JK, Szczepko K, Kurzac T. Stan poznania pszczół (Hymenoptera, Apoidea, Apiformes) Łodzi. [In:] Indykiewicz P, Jerzak L, Barczak T, editors. Fauna miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz: SAR “Pomorze”. 2008; 246–252. (in Polish)
• Banaszak-Cibicka W, Banaszak J. Pollinating insects of cities (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Part I. Fauna of Poznań in comparison with other polish cities. In: Indykiewicz P, Jerzak L, Böhner J, Kavanagh B, editors. Urban fauna. Studies of animal biology, ecology and conservation in European cities. Bydgoszcz: UTP. 2011; 227–236.
• Lye GC, Osborne JL, Park KJ, Goulson D. Using citizen science to monitor Bombus populations in the UK: nesting ecology and relative abundance in the urban environment. J Insect Conserv. 2012; 16(5): 697–707. http://dx.doi.org/10.1007/s10841-011-9450-3
• McIntyre NE, Hostetler ME. Effects of urban land use on pollinator (Hymenoptera: Apoidea) communities in a desert metropolis. Basic and Applied Ecology. 2001; 2(3): 209–218. http://dx.doi.org/10.1078/1439-1791-00051
• Hennig EI, Ghazoul J. Pollinating animals in the urban environment. Urban Ecosyst. 2012; 15: 149–166. http://dx.doi.org/10.1007/s11252-011-0202-7
• Hopwood JL. The contribution of roadside grassland restorations to native bee conservation. Biological Conservation. 2008; 141(10): 2632–2640. http://dx.doi.org/10.1016/j.biocon.2008.07.026
• Buszko J, Masłowski J. Atlas motyli Polski. Część I Motyle dzienne (Rhopalocera). Warszawa: Grupa IMAGE. 1993. (in Polish)
• Buszko J. Atlas motyli Polski Część II Prządki, zawisaki, niedźwiedziówki, Warszawa: Grupa IMAGE. 1997. (in Polish)
• Buszko J. Atlas motyli Polski Część III Falice, wycinki, miernikowce, Warszawa: Grupa IMAGE. 2000. (in Polish)
• Eremeeva NI, Sushchev DV. Structural Changes in the Fauna of Pollinating Insects in Urban Landscapes. Russian Journal of Ecology. 2005; 36(4) 259–265. http://dx.doi.org/10.1007/s11184-005-0070-6
• Wrzesień M, Denisow B. The phytocoenoses of anthropogenically transformed areas with a great importance for Apoidea. Acta Agrobot. 2007; 60(2): 117–126.
• Öckinger E, Dannestam A, Smith HG. The importance of fragmentation and habitat quality of urban grasslands for butterfly diversity. Landscape and Urban Planning. 2009; 93: 31–37. http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2009.05.021
• Bergerot B, Fontaine B, Renard M, Cadi A, Julliard R. Preferences for exotic flowers do not promote urban life in butterflies. Landscape and Urban Planning. 2010; 96(2): 98–107. http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2010.02.007.
• Banaszak J. Pszczoły środowisk miejskich. [In:] Barczak T, Indykiewicz P, editors. Fauna miast – Urban fauna. Bydgoszcz: Wyd. ATR. 1998; 57–62. (in Polish)
• Banaszak-Cibicka W. Wstępne informacje o zróżnicowaniu fauny pszczół Poznania (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). [In:] Indykiewicz P, Jerzak L, Barczak T, editors. Fauna miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz: SAR “Pomorze. 2008; 260–264. (in Polish)
• Ahrné K, Bengtsson J, Elmqvist T. Bumble Bees (Bombus spp) along a Gradient of Increasing Urbanization. PLoS. 2009; 4(5): e5574: 1–9. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0005574
• Pawlikowski T, Olędzka J. Atrakcyjność środowisk miejskich dla trzmieli (Hymenoptera, Apidae) na obszarze Torunia. Wiad Entomol. 1996; 15(2): 97–103. (in Polish)
• Araujo ED, Costa M, Chaud-Netto J, Fowler HG. Body size and flight distance in stingless bees (Hymenoptera: Meliponini): Inference of flight range and possible ecological implications. Braz J Biol. 2004; 64(3B): 563–568. http://dx.doi.org/10.1590/S1519-69842004000400003
• Greenleaf SS, Williams NM, Winfree R, Kremen C. Bee foraging ranges and their relationship to body size. Oecologia. 2007; 153: 589–596. http://dx.doi.org/10.1007/s00442-007-0752-9
• Gathmann A, Tscharntke T. Foraging ranges of solitary bees. J Anim Ecol. 2002; 71: 757–764. http://dx.doi.org/10.1046/j.1365-2656.2002.00641.x
• Steffan-Dewenter I, Munzenberg U, Burger C, Thies C., Tscharntke T. Scale-dependent effects of landscape context on three pollinator guilds. Ecology. 2002; 83: 1421–1432. http://dx.doi.org/10.1890/0012-9658(2002)083[1421:SDEOLC]2.0.CO;2
• Steffan-Dewenter I, Kuhn A. Honeybee foraging in differentially structured landscapes. Proc. Biol. Sci. 2003; 270: 569–575. http://dx.doi.org/10.1098/rspb.2002.2292
• Wojcik VA, McBride JR. Common factors influence bee foraging in urban and wildland landscapes. Urban Ecosyst. 2012; 15: 581–598. http://dx.doi.org/10.1007/s11252-011-0211-6
• Wolf S, Moritz RFA. Foraging distance in Bombus terrestris L. (Hymenoptera: Apidae) Apidologie. 2008; 39: 419–427. http://dx.doi.org/10.1051/apido:2008020
• Masierowska M. Some ornamental shrubs as food source for pollinating insects. [In:] Banaszak J, editor. Changes in Fauna of Wild Bees in Europe. Bydgoszcz: Pedagogical University. 1995; 189–200.
• Wrzesień M, Denisow B. The share of nectariferous and polleniferous taxons in chosen patches of thermophilous grasslands of the Lublin Upland. Acta Agrobot. 2006; 59(1): 213–221.
• Wrzesień M, Denisow B. The usable taxons in spontaneous flora of railway areas of the central-eastern part of Poland. Acta Agrobot. 2006; 59(2): 95–108.
• Denisow B, Wrzesień M. The anthropogenic refuge areas for bee flora in agricultural landscape. Acta Agrobot. 2007; 60(1): 147–157.
• Pawlikowski T. Przewodnik terenowy do oznaczania trzmieli i trzmielców Polski (Hymenoptera: Apidae: Bombini). Toruń: Wyd. UMK. 1999. (in Polish)
• Lipiński M. Pożytki pszczele, zapylanie i miododajność roślin. Warszawa: PWRiL. 2010. (in Polish)
• Matuszkiewicz W. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN. 2004. (in Polish)
• Fijałkowski D. Zbiorowiska roślin synantropijnych miasta Lublina. Ann UMCS Sec. C. 1967; 22 (17): 195–230. (in Polish)
• Janecki J. Człowiek a roślinność synantropijna na przykładzie Warszawy. Warszawa: Wyd. SGGW-AR. 1983. (in Polish)
• Alford DV. Bumblebees. London: Davis-Poynter; 1975.
• Heinrich B. Bumblebee Economics with a new preface (Revised edition). Cambridge: Harvard University Press. 2004.
• Rysiak A. Extinct species in the vascular plant flora of Lublin city (E Poland). [In:] Mirek Z, Nikiel A, (eds) Rare, relict and endangered plants and fungi in Poland. Kraków: Wladyslaw Szafer Institute of Botany of the Polish Academy of Sciences. 2009; 443–455.
• Trzaskowska E. Wykorzystanie roślin i zbiorowisk synantropijnych na terenach zieleni Lublina. Lublin: Wyd KUL. 2013; (in Polish)
• Kelm M, Biesiada A, Krawczyk M, Ciołek M. Atrakcyjność kwiatów wybranych roślin zielarskich dla trzmieli (Apoidea: Bombus spp.). Zesz Probl Postępów Nauk Rol. 2011; 562: 71–76. (in Polish)
• Teper D. Food plants of Bombus terrestris as determined by polinological analysis of pollen loads. J Apicul Sci. 2004; 48(2): 75–81.
• Teper D. Food plants of Bombus terrestris as determined by pollen analysis of faeces. J Apicul Sci. 2006; 50(2): 101–108.
• Bąk J. Tereny zieleni miejskiej Kielc – miejscem atrakcyjnym dla trzmieli (Hymenoptera, Apiformes, Bombini). [In:] Indykiewicz P, Jerzak L, Barczak T, (eds) Fauna miast. Ochronić różnorodność biotyczną w miastach. Bydgoszcz: SAR “Pomorze”. 2008; 265–272. (in Polish)
• Menz MHM, Phillips RD, Winfree R, Kremen C, Aizen MA, Johnson SD, et al. Reconnecting plants and pollinators: challenges in the restoration of pollination mutualisms. Trends Plant Sci. 2011; 16(1): 4–12. http://dx.doi.org/10.1016/j.tplants.2010.09.006.
• Kupczyk M. Zginą pszczoły zginie ludzkość. [In:] Dziek. J, Chmiel J, (eds) To nie przyroda jest na krawędzi. Barcin: Stowarzyszenie Ekologiczne. 2009; 41–49. (in Polish)

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu