Korzyści płynące z integracji poziomej w polskim rolnictwie na przykładzie grup producentów rolnych

• Autorzy: Bajan B. , Czubak W.

Warianty tytułu

EN

The benefits of horizontal integration in Polish agriculture exampled by agricultural producer groups

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem opracowania jest wskazanie korzyści wynikających z przynależności do grup producenckich w nawiązaniu do cen uzyskiwanych za swoje produkty przez kooperujących rolników, a co za tym idzie, również ocena słuszności wspierania przez politykę rolną działań służących poprawie integracji poziomej w rolnictwie. Dokonano porównania cen poszczególnych produktów rolnych, uzyskiwanych przez członków grup producenckich ze średnimi cenami skupu w kraju (notowane przez Główny Urząd Statystyczny). Wskazano także na różnice w przychodach pomiędzy poszczególnymi podmiotami, wynikające z porównania sytuacji alternatywnych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że we wszystkich badanych branżach (nasiona roślin oleistych, ziemniaki, ziarna zbóż, mleko) ceny uzyskiwane przez kooperujących rolników były wyższe niż średnie krajowe ceny skupu. Ponadto, przy założeniu identycznych wolumenów sprzedaży jak w grupach producenckich, uzyskiwali oni znaczące przewagi w przychodach nad pozostałymi uczestnikami rynku. Świadczy to o relatywnie wyższej sile rynkowej zrzeszających się gospodarstw. Z tego punktu widzenia wsparcie publiczne kierowane na poprawę integracji poziomej znajduje swoje uzasadnienie.

EN

The purpose of the study is to identify the benefits of belonging to producer groups in relation to the prices received for their products by cooperating farmers and, consequently, also to assess the appropriateness of agricultural policy which supports improvement of horizontal integration in agriculture. A comparison of prices of individual agricultural products obtained by members of producer groups with average procurement prices from the Central Statistical Office (Statistical Yearbooks of Agriculture), has been made. It also indicated differences in revenue between the various entities resulting from the comparison. The analysis shows that in all examined industries (oilseeds, potatoes, cereal grains, milk), the prices received by the cooperating farmers were higher than the average procurement prices. In addition, assuming identical sales volumes as in producer groups, they had significant revenue advantages over the rest of the market. This demonstrates the relatively higher market power of affiliated holdings, and from this point of view also public support directed at improving horizontal integration is justified.

Słowa kluczowe

PL

Polska; rolnictwo; grupy producentow rolnych; produkty rolno-spozywcze; rosliny oleiste; ziemniaki; mleko; ceny; ceny skupu; przychody; integracja pozioma

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2018
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.229-241,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bajan B.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

autor

Czubak W.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań

Bibliografia

• Boguta W. (red.) (2006). Organizacja i funkcjonowanie grup producentów rolnych. Warszawa: Krajowa Rada Spółdzielcza.
• Chałupka P. (1998). Ekonomiczne, organizacyjne oraz prawne aspekty organizowania się rolników. Leszno: Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego.
• Chlebicka A., Fałkowski J., Wołek T. (2009). Powstawanie grup producentów rolnych a zmienność cen. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2 (319), 59–73.
• Czubak W., Bajan B. (2016). The impact of rdp 2007–2013 on integration of polish agricultural producers based on the action “agricultural producer groups”. Journal of Agribusiness and Rural Development, 41 (3), 283–292.
• Domagalska-Grędys M. (2016). Kontekst innowacji w grupach producentów rolnych. Wieś i Rolnictwo, 1 (170), 139–164.
• Ewaluacja ex post Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004–2006. Raport końcowy (2009). Warszawa; https://www.minrol.gov.pl/ [dostęp: 12.12.2017]
• Figiel S. (2009). Równowaga wzrostu produkcji w sektorze rolno-spożywczym – rozwój metod analitycznych i ich weryfikacja ex-post i ex-ante. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
• Hamulczuk M., Stańko S. (2015). Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 3 (102), 7–19.
• Hasiński W. (2013). Grupy producentów rolnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Kotala A. (2003). Rola grup producenckich w zwiększeniu skali produkcji i konkurencyjności gospodarstw rolnych Polski południowej. W: L. Strzelczak (red.). Rozwój agrobiznesu na obszarach wiejskich wobec integracji z Unią Europejską. Kraków: Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
• Kutkowska B., Antosz I. (2012). Szanse i zagrożenia rozwoju grup producentów rolnych. Wieś i Rolnictwo, 4 (157), 91–111.
• Lemanowicz M. (2004). Grupy producenckie i marketingowe i ich wpływ na pozycje konkurencyjną rolników na rynku. Acta Scientarium Polonorum, Oeconomia, 3, 103–115.
• Le Vay C. (1983). Agricultural Co-operative Theory. A Review. Journal of Agricultural Economics, 34 (1), 1–44.
• Promocja tworzenia grup producentów rolnych (2011). Warszawa: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
• Schrader L. (1992). Economic justification. W: D.W. Cobia (red.). Cooperative in Agriculture (s. 121–136). Englewood Cliffs: Prentice Hall.
• Sobczak W., Wielechowski M. (2013). Rozwój grup i organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce w świetle unijnego i krajowego ustawodawstwa. Zeszyty Naukowe SGW: Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 103, 161–171.
• Stoma M. (2013). Grupy producentów rolnych – uwarunkowania i funkcjonowanie. Lublin: Wydawnictwo Q&R Polska.
• Tomczak P. (2009). Grupy producentów rolnych jako nowe formy zespołowego działania na polskiej wsi. W: E. Rydz, R. Rudnicki (red.). Procesy przekształceń przestrzeni wiejskiej (s. 201–212) (seria Studia Obszarów Wiejskich, t. 17). Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne; Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN.
• von Hayek F.A. (2004). Zgubna pycha rozumu. O błędach socjalizmu (tłum. M. i T. Kunińscy). Kraków: Arcana.
• Wigier M. (1997). Organizacje producentów rolnych w Unii Europejskiej. Siedlce: Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego.
• Wiatrak A.P. (2006). Grupy producentów rolnych – istota działania i zarządzania nimi. Rocznik Nauk Rolniczych, Seria G, 2 (13), s. 361–365.
• Wysocki F., Lira J. (2005). Statystyka opisowa. Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir032018/11