Wpływ lesistości i rodzaju gleb na jakość osobniczą rogaczy sarny na terenie Kielecczyzny

• Autorzy: Wajdzik M. , Konieczny G. , Nasiadka P. , Szyjka K. , Skubis J.

Warianty tytułu

EN

Impact of forest cover and the soil type on the quality of male roe deer in the Kielce region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the study was to verify the hypothesis that the quality of male roe deer hunted in the Kielce region depends on the selected characteristics of the place of their earlier habitat (forest cover, soil) and the age of the individuals. As a criteria to verify that hypothesis we chose carcass weight, weight and height of the antlers and skull dimensions. Material consisted of carcasses and antlers of 1349 bucks harvested in 169 hunting districts in the Kielce region (central Poland). We found that the individual quality of male roe deer was diverse. Significant impact was found for the forest cover, diversity of soil types and age of the individuals. Roe deer with the smallest carcass weight, having significantly lighter antlers occurred in areas with the forest cover of over 40% (tab. 1). In turn, in the filed−type circuits, where the forest cover does not exceed 20%, bucks were much heavier and imposed massive antlers (fig. 1). There was also evidence that in areas where the fertile soil dominated (rendzina and chernozems) individual quality of deer was significantly better than in districts where poor fawn and rust soils predominated (fig. 2). The examined environmental factors had the greatest impact on carcass or antlers weight, as well as the dimensions of deer skulls in case of the youngest bucks and their impact decreased with age. Optimum of the individual's development in terms of carcass weight and antler falls at the age of seven. Bucks harvested in the Kielce region, in comparison to the other populations in Poland, were characterized by good individual quality and slightly subsided only to individuals from the Lublin Upland (tab. 2).

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; lowiectwo; zwierzeta lowne; sarna europejska; Capreolus capreolus; samce; rogacze; jakosc osobnicza; masa tuszy; masa poroza; dlugosc tyk; wymiary czaszki; czynniki siedliska; lesistosc; podloze glebowe; Kielecczyzna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2016
• Tom: 160
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.424-432,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wajdzik M.

• Zakład Bioróżnorodności Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Konieczny G.

• Nadleśnictwo Jędrzejów, ul.Wilanowska 2, 28-300 Jędrzejów

autor

Nasiadka P.

• Samodzielny Zakład Zoologii Leśnej i Łowiectwa, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie; ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Szyjka K.

• Zakład Bioróżnorodności Leśnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Skubis J.

• Katedra Łowiectwa i Ochrony Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Wojska Polskiego 71D, 60-625 Poznań

Bibliografia

• Brzuski P., Beresiński W., Hędrzak M. 1998. Wiek i środowisko jako czynniki determinujące fenotyp sarny. Polski Związek Łowiecki, Warszawa.
• Chartanowicz W., Dziedzic R., Żurkowski M. 1992. Siedlisko a tusza kozła. Łowiec Polski 9: 24-25.
• Drozd L., Pięta M., Piwniuk J. 2000. Masa ciała i poroża u samców sarn w makroregionie środkowowschodniej Polski. Sylwan 144 (11): 83-89.
• Dziedzic R. 1991. Ocena wybranych cech fenotypowych samców saren (Capreolus capreolus L.) oraz wpływ na nie czyn-ników środowiskowych na przykładzie makroregionu środkowo-wschodniej Polski. Rozprawy Naukowe 140: 1-55.
• Dzięciołowski R. 2000a. Sarna – zwierzę ciągle nieznane. Łowiec Polski 6: 13-15.
• Dzięciołowski R. 2000b. Sarna – zwierzę ciągle nieznane. Łowiec Polski 7: 13-15.
• Flis M. 2011. Individual quality of roe deer from field and forest hunting districts in the West Polesie Region. Annales UMCS EE 29 (2): 11-19.
• Flis M. 2012. Jakość osobnicza samców saren na Wyżynie Lubelskiej w zróżnicowanych warunkach środowiskowo-klimatycznych. Sylwan 156 (7): 548-556.
• Fruziński B., Grudziński R., Łabudzki L., Wlazełko M. 1972. Charakterystyka sarn – kozłów pozyskanych w Ośrodku Hodowli Zwierzyny „Zielonka” w latach 1965-1969 w drodze odstrzału selekcyjnego. Rocz. WSR w Poznaniu 57: 29-49.
• Fruziński B., Kałuziński J., Baksalany J. 1982. Weight and body measurements of forest and fields roe deer. Acta Theriologica 27 (33): 479-488.
• Fruziński B., Łabudzki L., Wlazełko M. 1983. Habitat density and spatial structure of the forest roe deer population. Acta Theriologica 28 (16): 243-258.
• Hromas J. 2007. Craniometry of Czech and Slovak medal awarded roebucks. Folia venatoria 36-37: 59-69.
• Janiszewski P., Daszkiewicz T., Hanzal V. 2009. Wpływ czynników przyrodniczych i terminu odstrzału na masę tuszy sarny europejskiej (Capreolus capreolus L.). Leś. Pr. Bad. 70 (2): 123-130.
• Janiszewski P., Kolasa S. 2007. Comparison of Carcass and Weight of Antlers of Roebuck (Capreolus capreolus) Harvested in Forest and Field Habitats. Baltic Forestry 13 (2): 215-220.
• Kamieniarz R., Panek M. 2008. Zwierzęta łowne w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. PZŁ, Czempiń. 38-42.
• Kjellander P., Gailland J. M., Hewison A. J. M. 2006. Density-dependent responses of fawn cohort body mass in two contrasting roe deer populations. Oecologia 146 (4): 521-530.
• Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kryński A., Chudzicka M. 1998. Skład mineralny poroża sarny. Łowiec Polski 9: 14.
• Kulak D., Wajdzik M. 2009. Klasyfikacja ekotypowa samców sarny europejskiej (Capreolus capreolus L.) na podstawie wybranych pomiarów ich ciała. Sylwan 153 (8): 563-574.
• Leśnictwo. 2014. GUS, Warszawa.
• Lochman J., Bouchner M., Fiser Z., Hanus V., Hanzak J., Hromas J., Kotrly A., Rakusan C., Semizorowa I. 1987. Określanie wieku zwierzyny. PWRiL, Warszawa. 106-116.
• Okarma H., Tomek A. 2008. Łowiectwo. Wydawnictwo Edukacyjno-Naukowe H2O, Kraków: 230-235.
• Pielowski Z. 1999. Sarna. Oficyna Edytorska Wydawnictwo Świat, Warszawa. 1-142.
• Przybylski A. 2008. Klucz do oznaczania wieku jeleni, danieli, saren, muflonów i dzików. Wydawnictwo Zachodni Poradnik Łowiecki. 28-36.
• Szczerbiński W., Fruziński B., Grudziński R., Łabudzki L., Wlazełko M. 1972. Biometryczna charakterystyka sarny europejskiej (Capreolus capreolus L.) na terenach ośrodka hodowli zwierzyny „Zielonka”. Rocz. WSR w Poz-naniu 57: 145-156.
• Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpińska A. 1990. Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podsta-wach ekologiczno-fizjograficznych. PWRiL, Warszawa.
• Wajdzik M. 1998. Sarna polna i sarna leśna. Co wykazały badania czaszek? Łowiec Polski 4: 4-5.
• Wajdzik M., Jamrozy G. 2001. O sarnach leśnej i polnej raz jeszcze. Łowiec Polski 10: 22-23.
• Wajdzik M., Kubacki T., Kulak D. 2007. Diversification of the body weight and quality of the antlers in males of the roe deer (Capreolus capreolus L.) in southern Poland exemplified by surroundings of Cracow. Acta Sci. Pol., Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 6 (2): 99-112.
• Wajdzik M., Nasiadka P., Skubis J., Szyjka K., Borecki S. 2015. Charakterystyka cech fenotypowych samców saren na terenie Opolszczyzny. Acta Sci. Pol., Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 14 (4): 347-358.
• Zalewski D., Margiel E., Eryk I., Jakubowski M. 2009. Weryfikacja metody klasycznej (łowieckiej) oceny wieku sarny europejskiej (Capreolus cepreolus L.) analizą histologiczną zębów żuchwy: trzonowego M1 i siekacza I1. Sylwan 153 (2): 86-98.
• Zalewski D., Mrozek A. 2006. The quality of European roe deer (Capreolus c. capreolus L.) and an assessment of breeding and hunting procedures realized in its population in forest divisions located in the Olsztyn District of the Polish Hunting Association. Acta Sci. Pol., Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 5 (1): 123-133.
• Zawadzki S. 1999. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa.
• Żurkowski M., Chartanowicz W. 1998. Jakość kozłów w Puszczy Piskiej. Łowiec Polski 5: 8-9.