Społeczna waloryzacja przestrzeni życiowej na przykładzie miasta Wołów (Polska, województwo dolnośląskie)

• Autorzy: Swiader M. , Lukowiak M.

Warianty tytułu

EN

The social valorization of life space for Wolow city (Lower Silesia, Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sprecyzowanie przestrzeni życiowej jest jednym z istotnych zadań z punktu widzenia życia gospodarczego, politycznego i nauki o życiu, w szczególności o życiu ludzkim. Każda jednostka (mieszkaniec) zbiera informacje na temat środowiska przestrzennego codziennego życia oraz dokonuje jego waloryzacji. W niniejszym artykule waloryzację przestrzeni życiowej miasta Wołów przeprowadzono z wykorzystaniem metody mapowania poznawczego. Mapy poznawcze (szkice poznawcze) pozwalają wyjaśnić, jak jednostki pojmują przestrzeń, w której przyszło im żyć. W przeprowadzonych badaniach mapy poznawcze stanowiły oryginalny sposób ujęcia problemu postrzegania przestrzeni życiowej obok standardowych pytań ankietowych. Rezydenci miasta zobrazowali tym samym obszary lubiane bądź nie (nazwane miejscami i antymiejscami) oraz czytelne lub nieczytelne. Czytelność w tym wypadku rozumiano jako łatwość orientacji w tkance miejskiej. Pojedyncze mapy poznawcze zostały zagregowane. Uzyskane w ten sposób wartości stanowiły bazę do przygotowania map zbiorczych. Mapę miejsc i antymiejsc określono jako przedstawiającą stereotypy przestrzenne. Zestawiono ją z mapą rekomendacji przestrzennych, wykonaną na podstawie odpowiedzi rezydentów dotyczących miejsc wartych (bądź nie) zobaczenia. W pracy dokonano tym samym porównania stereotypów przestrzennych (wynikających ze sposobu postrzegania miasta przez mieszkańców) i rekomendacji przestrzennych (miejsc wartych zobaczenia bądź nie przez potencjalnych turystów, wskazywanych przez tych samych ankietowanych). Ponieważ grupę badanych w dużej mierze stanowiły osoby młode (poniżej 20. roku życia), uzyskane wyniki odzwierciedlają postrzeganie przestrzeni przez najmłodszą grupę użytkowników. Badania prowadzone były we współpracy z mieszkańcami. Materiał badawczy zebrano na przełomie 2015 i 2016 roku. Wyniki przeprowadzonych analiz zostały podsumowane podczas 10. Międzynarodowej Konferencji Naukowej Uniwersyteckiej Sieci Europejskich Stolic Kultury (UNeECC): „Cities: The fabric of cultural memories – confrontation or dialogue?” w październiku 2016 roku, co zwieńczyło projekt Czytanie Miasta.

EN

In this paper, we assessed the life space of Wołów city. The analysis was conducted based on the cognitive mapping method. Cognitive maps (cognitive sketches) allow to verify how individuals understand the space where they live. In this study, cognitive maps were original approach of the perception of living space, which allowed to extend the use of standardized survey questions. The residents of the town marked on the maps their favorite and unfavorite areas (called “places” and “anti-places”) and legibility or illegibility of areas (the legibility was understood as the ease of orientation in the urban tissue) also. Then a synthetic map of spatial stereotypes was created, showing the location of “spaces” and “anti-spaces”. This map has been compiled with the spatial recommendation map, made on the basis of the residents’ responses about places worth (or not) seeing in the city. Subsequently we compared the spatial stereotypes (based on perception of the city by residents) and spatial recommendations. Because that group of respondents is largely accounted for by young people (under 20 years), the results reflect the perception of space by the youngest group of users. The research was conducted in collaboration with the residents. The research material was collected at the turn of 2015 and 2016 years. The results of the analysis were summarized during the international conference – 10th Interdisciplinary Conference of the university network of the European Capitals of Culture Cities: The fabric of cultural memories – confrontation or dialogue?, in October 2016, which ended the project “Reading City”.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Wolow; Polska; woj.dolnoslaskie; przestrzen miejska; mieszkancy miast; jakosc zycia; waloryzacja; badania ankietowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2016
• Tom: 13
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.13-22,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Swiader M.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Lukowiak M.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Arriaza M., Cañas-Ortega J.F., Cañas-Madueño J.A., Ruiz-Aviles P., 2004, Assessing the visual quality of rural landscapes, Landscape and Urban Planning, 69 (1), 115 – 125.
• Bonenberg A., 2012, Postrzeganie i ocena miejskich przestrzeni publicznych w kontekście rozwoju społeczeństwa informacyjnego, Czasopismo Techniczne. Architektura, 109, 1A (1), 91 – 96.
• Cáceres C.F., 2011, Using GIS in hotspots analysis and for forest fire fisk zones mapping in the Yeguare region, southeastern Honduras, Papers in Resource Analysis, 13, 1 – 14. Dostępne na: http://www.gis.smumn.edu [10.10.2016].
• Cesarski M., 2014, Społeczne myślenie nad mieszkalnictwem i osadnictwem podstawą postępu urbanizacji – próba ujęcia globalnego, Problemy Rozwoju Miast, 11 (1), 31 – 40.
• Gendźwiłł A., 2009, O prezentacji kartograficznej wyników badań map poznawczych, Polski Przegląd Kartograficzny, 41 (2), 115 – 127.
• Groeger L., 2016, Zagospodarowanie miejskiej przestrzeni mieszkaniowej w aspekcie potrzeb społeczności lokalnych, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 24, 29 – 43.
• Hauziński A., 2010, Ewolucja pojęcia mapy poznawczej w psychologii. Przegląd badań dotyczących hierarchii planów i celów działania, Czasopismo Psychologiczne, 16 (2), 275 – 288.
• Kaplan S.,1973, Cognitive maps, human needs and the designed environment, [w:] W.F.E. Preiser (ed.), Environmental design research, 1, Hutchinson & Ross, Dowden, 275 – 283.
• Konecka-Szydłowska B., 2013, Percepcja przestrzeni małego miasta na przykładzie Gościna, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 15, 193 – 207.
• Kowalska I., 2014, Partycypacja społeczna w kształtowaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego – budżet partycypacyjny, Ekonomia i Zarządzanie, 6 (4), 108 – 122.
• Kuriata Z., 2016, Zarządzanie krajobrazem kulturowym Polanowic, gmina Byczyna – wizja mieszkańców wsi, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 418, 198 – 208.
• Lentz J., 2009, Spatial autocorrelation statistics. Getis-Ord General G (Global Statistic), Esri Press, 1 – 10. Dostępne na: http://jenniferalentz.info [11.10.2016].
• Mordwa S., 2009, Krzywa wrażeń dla ulicy Piotrkowskiej w Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 10, 89 – 98.
• Myga-Piątek U., 2007, Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych, [w:] M. Kistowski, B. Korwel-Lejkowska (red.), Waloryzacja środowiska przyrodniczego w planowaniu przestrzennym, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk – Warszawa, 101 – 110.
• Nasar J.L., Jones K.M., 1997, Landscapes of fear and stress, Environment and Behavior, 29 (3), 291 – 323.
• Nieścioruk K., 2013, Kartograficzny obraz map mentalnych przestrzeni miejskiej i jego prezentacja oraz analiza z zastosowaniem narzędzi systemów informacji geograficznej, Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum, 12 (4), 27 – 40.
• Pascaru M., 2009, Participatory research in the management of territorial development. Investigations in Livezile-Rimetea micro-region (2001 – 2002 and 2007 – 2008), Annales Universitatis Apulensis. Series Oeconomica, 11 (2), 839 – 849.
• Pawłowska K. (red.), 2010, Zanim wybuchnie konflikt. Idea i metody partycypacji społecznej w ochronie krajobrazu i kształtowaniu przestrzeni (tom A: Dlaczego?), Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków.
• Pawłowska K., Konopacki J., 2013, Udział społeczeństwa w procesie identyfikacji krajobrazów cennych: e-partycypacja zamiast „… i partycypacji”, [w:] Identyfikacja i waloryzacja krajobrazów – wdrażanie Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. Referaty konferencyjne, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, 74 – 83.
• Peter-Bombik K., Szczudlińska-Kanoś A., 2015, Zarządzanie partycypacyjne we wspólnotach lokalnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 391, 83 – 91.
• Przybyła K., Kulczyk-Dynowska A., Kachniarz M., 2014, Quality of life in the regional capitals of Poland, Journal of Economic Issues, 48 (1), 181 – 196.
• Rogaczewska M., Chodacz W., Hejda A., Prędkopowicz D. (red.), 2014, Planowanie rozwoju lokalnego z udziałem społeczności. Poradnik partycypacji publicznej oparty na doświadczeniach projektu „Decydujmy razem”, Fundacja Fundusz Współpracy, Warszawa. Dostępne na: http://www.decydujmyrazem.pl [20.11.2016].
• Sawicki L., 1916, Przestrzeń życiowa (ekumena) na ziemiach polskich. Szkic antropogeograficzny, Druk W.L. Anczyca i sp., Kraków. Dostępne na: http://rcin.org.pl [24.07.2016].
• Serafin P., 2015, Użytkowanie i ocena wybranych typów przestrzeni publicznej miasta Wieliczka przez społeczność lokalną, Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 161, 436 – 447.
• Tobiasz-Lis P., Wójcik M., 2013, Obrazy dysproporcji na obszarze miasta i ich społeczna interpretacja. Przykład Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 289, 73 – 87.
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, DzU 2003 nr 162, poz. 1568.
• Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, DzU 2008 nr 199, poz. 1227.
• Warczewska B., 2012, Społeczny aspekt rewitalizacji – przykład wrocławski, Problemy Rozwoju Miast, 1, 62 – 71.
• Wójcik M., Tobiasz-Lis P., 2014, Ocena przestrzennych dysproporcji w Łodzi z perspektywy mieszkańców miasta, [w:] A. Suliborski, M. Wójcik (red.), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 305 – 320.