The identification of charcoal from archaeological finds in Risan (Montenegro)

• Autorzy: Jankowska A. , Kozakiewicz P.

Warianty tytułu

PL

Identyfikacja węgli drzewnych ze stanowiska archeologicznego w Risan w Czarnogórze

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The research aimed to identify two sets of charcoal found in a Hellenistic house in Risan (Montenegro) on the Kotor Gulf. The finds date from the 3rd century BC.The study included macroscopic and microscopic observations. Based on macroscopic observation and taking into account the habitat requirements and the range of particular species near Risan and the Kotor Gulf, the first set of charcoal found near a ceramic vessel was attributed to fir wood (Abies sp.), while the charcoal found in the room “with the treasure” was attributed to oak wood (Quercus sp.). The study has added to the body of evidence in favor of the effective botanical identification of charcoal from archeological finds.

PL

Przeprowadzone badania potwierdzają możliwość identyfikacji gatunkowej węgli drzewnych. Trudności wiążące się z identyfikacją wynikają z ograniczenia obserwacji analizowanego materiału w postaci preparatów mikroskopowych w świetle przechodzącym. W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki identyfikacji gatunkowej dwóch zbiorów węgli drzewnych znalezionych na obszarze domu hellenistycznego w Risan w Czarnogórze. Znaleziska są datowane na trzeci wiek p.n.e. Zakres badań obejmował obserwacje makroskopowe i mikroskopowe. Na podstawie wykonanych obserwacji i po uwzględnieniu doniesień literaturowych z zakresu wymagań i występowania poszczególnych gatunków drzew w okolicach Risan nad Zatoką Kotorską stwierdzono, że węgle należące do pierwszego zbioru (rys. 1), znalezione przy ceramicznym naczyniu wypełnionym monetami, pochodzą z drewna jodły. Drugi zbiór węgli (rys. 2), znaleziony w pomieszczeniu„ze skarbem”, to pozostałości drewna dębowego.

Słowa kluczowe

EN

identification; charcoal; archaeological find; Risan town; Montenegro

• Wydawca: -
• Czasopismo: Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
• Rocznik: 2013
• Tom: 56
• Numer: 190
• Opis fizyczny: p.77-83,fig.,ref.

Twórcy

autor

Jankowska A.

• Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland

autor

Kozakiewicz P.

• Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland

Bibliografia

• Asouti E. [2006]: Factors affecting the formation of an archaeological wood charcoal assemblage. http://pcwww.liv.ac.uk/~easouti/methodology_application.htm
• Dzbeński W. [1977]: Oznaczanie składu gatunkowego węgli drzewnych z wykopalisk w Radzikowie (gm. Czerwińsk, woj. płockie) [dla Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN]
• Dzbeński W., Krasińska H. [1985]: Ekspertyza składu gatunkowego węgli drzewnych z wykopalisk archeologicznych w Mierzanowicach i Wojciechowicach (woj. tarnobrzeskie) oraz Krzemionkach (woj. kieleckie). Warszawa [dla Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie]
• Dzbeński W., Kozakiewicz P. [2002]: Untersuchung von verkohltem Ausgrabungsholz aus flachgelegenen Kulturschichten. Folia Forestalia Polonica Seria B Drzewnictwo [33]: 15–23
• Dzbeński W., Kraińska H. [1986]: Ekspertyza składu gatunkowego węgli drzewnych z wykopalisk archeologicznych w Grodzisku i Izdebkach (woj. siedleckie). Warszawa [dla Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego]
• Dzbeński W., Kraińska H. [1991]: Ekspertyza składu gatunkowego węgli drzewnych z wykopalisk archeologicznych w Haćkach, woj. białostockie (II etap badań identyfikacyjnych). Warszawa [dla Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Białymstoku i urzędu Gminy w Bielsku Podlaskim]
• Dzbeński W., Kraińska H. [1992]: Ekspertyza w zakresie identyfikacji botanicznej i składu gatunkowego węgli drzewnych z palenisk w Krośnie (gm. Pasłęk, woj. elbląskie). Warszawa [dla Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego]
• Dzbeński W., Umgelter A. [1974]: Orzeczenie w sprawie zwęglonego drewna pochodzącego z wykopalisk w Worytach pow. Olsztyn (II etap badań). Warszawa [dla Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN w Warszawie]
• Hawes K.L., Graham T. [2009]: Woodchip Analysis from TU4. Journal of Wetland Archaeology 9: 127–134. University of Exeter, UK
• Jankowska A., Kozakiewicz P. [2011]: Identyfikacja węgli drzewnych i odcisku drewna w opus caementitium z Novae (Moesia Inferior). Novensia 22: s. 119–126
• Kapa M. [2010]: Introductory Report on Nature Conservation in Montenegro – Podgorica, October 14, 2010. [Document prepared for Bern Convention the Ministry for Spatial Planning and Environment of Montenegro]
• Kozakiewicz P., Dzbeński W. [1997]: Badanie struktury wykopaliskowych węgli drzewnych metodami mikroskopii elektronowej i spektrofotometrii. Materiały Konferencji „Analityka chemiczna w badaniach środowiska naturalnego”. Warszawa, September 15th–16th 1997: 61–68
• Koeppen R.C. [1972]: Charcoal identification. U.S. Forest Service Research Note FPL-0217
• Moreno-Larrazabal A., Urteaga M., Zapata L. [2011]: Identification of archaeological wood remains from the roman mine of Arditurri 3 (Oiartzun, Basque Country). Archaeological charcoal: natural or human impact on the vegetation. SAGVNTVM Extra – 11 – Materials from 5th International meeting of charcoal analysis “Charcoal as cultural and biological heritage” Valencia, September 5th–9th 2011: 159–160
• Petrlíková V., Beneš J. [2008]: Anthracological analysis of charcoal fragments from the La Tène, a Roman and the Early Medieval settlement area in Lovosice and from the Roman period production centre in Kyjice, Archeologické rozhledy 60: 93–113
• Prior J., Gasson P. [1993]: Anatomical changes on charring six African hardwoods. IAWA Journal 14 [1]: 77–86
• Smart T.L., Hoffman E.S. [1989]: Environmental Interpretation of Archaeological Charcoal [in]: Hastorf C. A., Popper V. S. Current Paleoethnobotany – Analytical methods and cultural interpretations of archaeological plant remains, Chicago
• Tennessen, D., Blanchette R.B., Windes T.C. [2002]: Differentiating aspen and cottonwood in prehistoric wood from Chacoan great house ruins. Journal of Archaeological Science 29: 521–527
• Yaman B. [2010]: Anatomy of archaeological wood charcoals from Yenibademli Mound (imbros), western Turkey. Mediterranean Archaeology and Archaeometry 11 [1]: 33–39