EN
Agri-Environment Schemes (AES) have been implemented across Europe in an attempt to address biodiversity losses associated with agricultural intensification. For many declining farmland bird species, the reduced availability and suitability of nesting and foraging habitats are thought to play a major role in population declines and some AES have hoped to counteract this by encouraging the provision of such habitats. This study aimed to determine the relative importance of AES on the territory selection of a widespread but declining farmland bird, the Yellowhammer Emberiza citrinella. Yellowhammers were more likely to locate territories in areas containing 'enhanced margins'; i.e. where field margin habitats were sown with wild flowers and/or agricultural legumes. An average of 0.033 ± 0.008 ha of this 'enhanced margin' habitat was present within 100 m of Yellowhammer territories compared to 0.020 ± 0.008 ha within 100 m of random points. This preference may reflect the higher invertebrate chick food abundance associated with this habitat as they contained, on average 46.3% and 36.8% more invertebrate food items than cereal and floral crops respectively. Alternatively, given that chick food abundance was similar between grass and enhanced field margins, this observed preference may be the result of a more open sward structure which increases prey accessibility and improves predator avoidance. Yellowhammers selected territories containing early succession hedgerows, as these constitute the most suitable nesting sites, and preferred territories containing a suitable songpost. Our results suggest that management strategies aiming to conserve breeding Yellowhammers should focus on increasing the coverage of invertebrate rich AES habitats such as floristically-enhanced margins and pollen and nectar plots, and ensure that they are located within typical foraging ranges of cut hedges with elevated songposts.
PL
Programy rolno-środowiskowe (PRŚ) zostały wdrożone w całej Europie w celu zahamowania spadku różnorodności biologicznej związanego z intensyfikacją rolnictwa. W pracy analizowano znaczenie środowisk zarządzanych w ramach PRŚ w preferencjach siedliskowych trznadla, gatunku o spadającej liczebności. Badania prowadzono w południowej Anglii, gdzie wybrano 18 farm, na których terenie wyznaczono wzdłuż skrajów pól łącznie 21 transektów o długości 4 km każdy (Fig. 1). Dla każdego transektu określano rodzaj siedlisk zlokalizowanych w odległości 100 m od jego linii. Wydzielono 6 kategorii siedlisk, z których 3 obejmowały środowiska tworzone lub zarządzane w ramach PRŚ: 1) ulepszone skraje pól, czyli poletka roślin nektarodajnych oraz skraje pól nasiewane polnymi kwiatami, co ma na celu m. in. zwiększenie liczby owadów, 2) trawiaste miedze (pasy gruntu o szerokości od 2 do 6 m), 3) poletka zbóż i roślin strączkowych wytwarzających nasiona, na których ptaki żerują zimą, 4) uprawy zbóż, 5) uprawy „roślin kwiatowych" (rzepak, len, groch, mak) oraz 6) łąki (Tab. 1). Na każdym transekcie określano terytoria trznadli, oraz wyznaczano losowo punkty (maksymalnie do 20 punktów na transekt). Dla terytoriów i losowych punktów określano udział poszczególnych kategorii siedliska w promieniu 100 m, co odpowiada zasięgowi żerowania u tego gatunku. Dodatkowo oszacowano dostępność pokarmu dla piskląt (bezkręgowce o długości powyżej 2 mm) pobierając próby w każdym z 6 wydzielonych siedlisk. W analizach preferencji siedliskowych trznadla uwzględniono nie tylko udział środowisk tworzonych w ramach PRŚ, ale także m.in. obecność dogodnych miejsc do śpiewu oraz rodzaj żywopłotów (Tab. 2). Trznadle wybierały na terytoria tereny, na których znajdowały się ulepszone skraje pól (Tab. 1, 3, Fig. 2). Pozostałe kategorie siedlisk nie odgrywały roli. Preferowanie ulepszonych skrajów pól może być związane z wyższą obfitością pokarmu dla piskląt (Tab. 4, 5). Możliwe jest jednak, że obserwowane preferencje mogą być także wynikiem bardziej otwartej struktury krajobrazu, co zarówno zwiększa dostępność pożywienia jak i ułatwia unikanie drapieżników. Trznadle preferowały tereny zawierające żywopłoty we wczesnym stadium sukcesji (podcinane przed sezonem lęgowym), ponieważ stanowią one najbardziej odpowiednie dla nich miejsca lęgowe, a także obszary, na których znajdowały się miejsca dogodne do śpiewu (Tab. 3). Uzyskane wyniki sugerują, że strategie zarządzania środowiskiem w ramach PRŚ nakierowanych na trznadla powinny koncentrować się na zwiększeniu zasięgu siedlisk bogatych w bezkręgowce, pamiętając, że muszą one być zlokalizowane w odpowiedniej odległości od dogodnych miejsc do śpiewu i gniazdowania.