PL
W pracy przedstawiono badania podstawowych właściwości wybranych superabsorbentów. Głównym celem było określenie realnej wielkości absorpcji. Jest to niezwykle istotne dla prawidłowego dobrania dawki superabsorbentu, która daje oczekiwany wzrost plonów i jednocześnie jest opłacalna. Określono wpływ uziarnienia, rodzaju superabsorbentu, temperatury oraz obecności jonów w wodzie na wielkość i przebieg procesu absorpcji celem uzupełnienia informacji, które podają producenci oraz autorzy prac naukowych. Szerokie spektrum zastosowania superabsorbentów powoduje, że nie ma dokładnych danych dotyczących i ich właściwości dla poszczególnych zastosowań. Dla badanych absorbentów Aquasorb (3005 KS, KM i KL) uzyskano najlepsze efekty absorpcji dla uziarnienia średniego, a nie drobnego jak podaje producent, ze względu na tworzenie się grudek uniemożliwiających szybkie pęcznienie drobnych cząstek – część cząstek uwięziona wewnątrz grudki w ograniczony sposób brała udział w procesie absorpcji. Badania przeprowadzone w wodzie demineralizowanej dla absorbentów o podobnym uziarnieniu, ale innym składzie chemicznym - Aquaterra i Aquasorb 3005 KM wykazały, że Aquaterra ma mniejszą zdolność absorpcji w porównaniu z Aquasorb 3005 KM. Uzyskane wartości są zgodne z informacjami podawanymi przez producentów. Potwierdzono, że niektóre jony mogą znacznie redukować chłonność superabsorbentów. Badania przeprowadzono w 1% roztworze nawozu Florovit (wpływ jonów jednowartościowych) oraz w wodzie wodociągowej (wpływ jonów dwu i trójwartościowych). Wpływ temperatury na wielkość absorpcji jest zauważalny jedynie w początkowej fazie badania. Badania przeprowadzono w ramach projektu „Geokompozyty sorbujące wodę innowacyjne technologie wspomagające wegetację roślin”, prowadzonego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
EN
This study presents the analysis of basic properties of selected superabsorbents. The main objective was to determine the real absorption level, which is crucial for the accurate selection of such dosage of superabsorbent that would result in expected increase in crops and would be cost efficient at the same time. The influence of grain size distribution, type of superabsorbent, temperature and the presence of ions in the water on the volume of absorption and the course of the absorption processwere determined,. in order to supplement the information provided by manufacturers and authors of scientific publications. Due to the wide range of applications of superabsorbents there are no accurate data on their properties for specific applications. For the analyzed Aquasorb superabsorbents (3005 KS, KM and KL) the best absorption results were achieved for medium grain sizes, not for small grain sizes as stated by the manufacturer, due to the formation of clumps that prevented small particles to heave quickly – some of the particles trapped inside such clumps could participate in the absorption process only to a limited extent. The tests conducted in demineralized water with superabsorbents of a similar grain size distribution but different chemical composition - Aquaterra and Aquasorb 3005 KM – showed that Aquaterra has a lower absorption capacity of approx. 250 g⋅g-1 compared to approx. 370 g⋅g-1 for Aquasorb 3005 KM. The obtained values conform to the values declared by manufacturers. It was confirmed that some ions can significantly reduce the absorption capacity of superabsorbents. The authors conducted the analysis in a 1% solution of Florovit fertilizer (influence of monovalent ions) and in tap water (influence of biand trivalent ions). The influence of temperature on the absorption capacity is noticeable only in the initial phase of study. The study was conducted as part of the project „Water sorbing geocomposites - innovative technologies supporting plants vegetation”, conducted within the Operational Programme Innovative Economy co-financed by the European Union from the European Regional Development Fund.