Spożycie potraw i/lub przekąsek rybnych przez młodzież szkolną z Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego

• Autorzy: Bortnowska G. , Grotowska L. , Goluch-Koniuszy Z.

Warianty tytułu

EN

The consumption of dishes and/or fishy snacks by school youth from Miedzychodzko-Sierakowskie Lakes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Młodzież szkolna mieszkająca na terenie Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego spożywała potrawy i/lub przekąski z ryb na podobnie niskim poziomie jak ich rówieśnicy w innych regionach kraju i były to głównie ryby smażone panierowane oraz produkty częściowo lub wysoko przetworzone, tj.: śledzie w śmietanie, pasty z ryb wędzonych oraz konserwy rybne. Stosunkowo wysokie rangi w szeregach: preferencyjnym (lubienia) i częstotliwości spożycia uzyskały karp i śledź oraz tania, hodowlana panga, z importu. Czynnikami najbardziej wpływającymi na niski poziom konsumpcji potraw i/lub przekąsek z ryb była obecność w nich ości oraz specyficzny zapach. Wydaje się zatem, że opracowanie atrakcyjnych smakowo potraw i/lub przekąsek z ryb świeżych, mogłoby pomóc w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych młodzieży oraz zachowaniu tradycji ich spożywania w życiu dorosłym.

EN

The school youth inhabiting Międzychodzko-Sierakowskie lakes consumed dishes and/or fishy snacks on the similar low level as their peers in other regions of country, mainly breaded fried fishes and partly or highly manufactured products i.e., herrings in sour cream as well as pastes from smoked fishes and canned fishes. Relatively high ranks in rows of preference (liking) and frequency intake were found for carp, herring and cheap cultured panga from import. The presence of bones and specific odour were the factors that mostly affected low consumption of dishes and/or snacks from fishes. It seems that preparation of attractive tasty dishes and/or snacks from fresh fishes could help in youth teaching regarding correct nutritional habits as well as retain tradition of their consumption during adult life.

Słowa kluczowe

PL

Pojezierze Miedzychodzko-Sierakowskie; zywienie czlowieka; mlodziez szkolna; spozycie zywnosci; przetwory rybne; potrawy rybne; czestotliwosc spozycia; preferencje zywieniowe

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2011
• Tom: 62
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.325-333,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bortnowska G.

• Katedra Technologii Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Grotowska L.

• Katedra Technologii Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

autor

Goluch-Koniuszy Z.

• Katedra Technologii Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, ul.Papieża Pawła VI 3, 71-459 Szczecin

Bibliografia

• 1. Alasalvar C., Taylor K.D.A., Zubcov E., Shahidi F., Alexis M.: Differentiation of cultured and wild sea bass (Dicentrarchus labrax): total lipid content, fatty acid and trace mineral. Food Chem. 2002, 79, 145-150.
• 2. Bienkiewicz G., Domiszewski Z., Plust D., Czerniejewska- Surma B.: Zawartość dlugołańcuchowych kwasów tłuszczowych n-3 w paluszkach rybnych. Żyw. Nauka. Tech. Jakość 2010, 1(68), 71-79.
• 3. Babicz-Zielińska E.: Wybrane aspekty badań upodobań żywieniowych. Żyw. Człow. Metab. 1998, 25, 2, 195- 200.
• 4. Brown T.T., Zelnik D.L., Dobs A.S.: Fish oil supplementation in the treatment of cachexia in pancreatic cancer patients. Int. J. Gastro. Cancer 2003, 34, 2-3, 143-150.
• 5. Brzozowska E.: Ryby - wartość odżywcza i przydatność kulinarna. Przem. Spoż. 1998, 7, 37-39.
• 6. Ciok J.: Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 a rozwój i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Żyw. Człow. Metab. 2008, XXXV, 3, 247-257.
• 7. Dewailly É. Blanchet C., Gingras S., Lemieux S., Holub B.J.: Fish consumption and blood lipids in three ethnic groups of Québec (Canada). Lipids 2003, 38, 4, 359-365.
• 8. Dzwolak W.: Smażenie, pieczenie i akryloamid. Prz. Gastron. 2009, 3, 3-4.
• 9. Gajewska M., Ostrowska A.: Zróżnicowanie spożycia ryb morskich przez studentów dwóch wydziałów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Bromat. Chem. Toksykol. 2009, XLII, 2, 131-136.
• 10. Galiński G., Czarnocińska J., Anioła J., Zając K., Kiciak A., Babicz-Zielińska E.: Ocena postaw żywieniowych osób dorosłych w zakresie spożycia ryb i owoców morza. Żyw. Człow. Metab. Supl., 2004, XXXI, 2, cz. II, 116-123.
• 11. Gawęcki J., Zielke M. : Żywność - wartość odżywcza i jakość zdrowotna. W: Żywienie człowieka. Red. J Gawęcki, L Hryniewiecki, WNT, Warszawa, tom 1 2008, 307-318.
• 12. Grela E.R., Dudek R.: Składniki odżywcze i profil kwasów tłuszczowych mięsa wybranych gatunków ryb morskich i słodkowodnych. Żyw. Człow. Metab. 2007, XXXIV, 1/2, 561-566.
• 13. Gronowska-Senger A.: Zarys oceny żywienia. Wyd. SGGW. Warszawa 2009, 27-38.
• 14. Gutkowska K.: Zróżnicowanie poziomu i struktury spożycia żywności w różnych typach gospodarstw domowych. Żyw. Człow. Metab. 2003, XXX, 1/2, 46-52.
• 15. Hibbeln J.R., Ferguson T.A., Blasbalg T.L.: Omega-3 fatty acid deficiencies in neurodevelopment, aggression and autonomic dysregulation: Opportunities for intervention. Int. Rev. Psychiatr. 2006, 18 (2), 107-118.
• 16. Hibbeln J.R., Davis J.M., Steer C., Emmett P., Rogers I., Williams C., Golding J.: Maternal seafood consumption in pregnancy and neurodevelopmental outcomes in childhood (ALSPAC study): an observational cohort study. Lancet 2007, 369, 578-585.
• 17. Hryszko K.: Sektor rybny w Polsce – tendencje rozwojowe. Przem. Spoż. 2009, 9, 63, 14-18.
• 18. Jabłońska E., Gromadzińska J., Bertrandt J., Kłos A., Darago A., Wąsowicz W.: Zawartość selenu w wybranych artykułach żywnościowych z Polski centralnej. Żyw. Człow. Metab. 2007, XXXIV, 3/4, 1440-1446.
• 19. Jankowska B., Zakęś Z., Żmijewski T., Szczepkowski M.: Fatty acid profile and meat utility of wild and cultured zander, Sander Lucioperca (L.). EIPAU. 2003, 6, (1), #02.
• 20. Jeong B.Y., Jeong W.G., Moon S.K., Ohshima T.: Preferential accumulation of fatty acids in the testis and ovary of cultured and wild sweet smelt Plecoglossus altivelis. Comp. Biochem. Physiol. Part B 2002, 131, 251-259.
• 21. Jeżewska-Zychowicz M., Łyszkowska D.: Ocena wybranych zachowań żywieniowych młodzieży w wieku 13-15 lat i ich uwarunkowań na przykładzie środowiska miejskiego. Żyw. Człow. Metab. 2003, XXX, 1/2, 572-577.
• 22. Jeżewska-Zychowicz M.: Wybrane zachowania młodych konsumentów na rynku żywności tradycyjnej i ich uwarunkowania. Żyw. Nauka. Tech. Jakość 2009, 3(64), 126-136.
• 23. Karapanagiotidis I.T., Bell M.V., Little D.C., Yakupitiyage A.: Replacement of dietary fish oils by alpha-linolenic acid-rich oils lowers omega 3 content in tilapia flesh. Lipids 2007, 42, 547-559.
• 24. Kobielska Z.: Ryba prosto z wody. Handel 2009, 10, 35- 37.
• 25. Kołakowska A., Kołakowski E.: Szczególne właściwości żywieniowe ryb. Przem. Spoż. 2001, 6, 10-13.
• 26. Kołłajtis-Dołowy A., Matysiuk E., Boniecka I.: Zwyczaje żywieniowe wybranej grupy dzieci 11-12-letnich z Białegostoku. Żyw. Nauka. Tech. Jakość 2007, 6(55), 335-342.
• 27. Kołodziejczyk M.: Spożycie ryb i przetworów rybnych w Polsce – Analiza korzyści i zagrożeń. Roczn. PZH. 2007, 58, 1, 287-293.
• 28. Kosicka M.: Aspekty żywieniowe w zakresie spożycia ryb a poziom wiedzy i preferencje konsumentów. Bromat. Chem. Toksykol. Supl., 2005, 117-121.
• 29. Lebiedzińska A., Kostrzewa A., Ryśkiewicz J., Żbikowski R., Szefer P.: Preferences, consumption and choice factors of fish and seafood among university students. P. J. Food Nutr. Sci. 2006, 15/56, 1, 91-96.
• 30. Lucas M., Proust F., Blanchet C., Ferland A., Déry S., Abdous B., Dewailly É.: Is marine mammal fat or fish intake most strongly associated with omega-3 blood levels among the Nunavik Inuit. Prostag. Leukotr. Ess. 2010, 83, 143-150.
• 31. Myers G.J., Davidson P.W.: Maternal fish consumption benefits children’s development. Lancet 2007, 369, 537- 538.
• 32. Nadolna I., Przygoda B.: Rola ryb i przetworów rybnych w racjonalnym żywieniu. Mag. Przem. Ryb. 1999, 2, 74-76.
• 33. Ostrowska A., Gajewska M.: Ocena preferencji i częstości spożycia ryb morskich i owoców morza wśród studentów. Żyw. Człow. Metab. 2007, XXXIV, 3/4, 834-840.
• 34. Park K., Mozoffarian D.: Omega-3 fatty acids, mercury, and selenium in fish and the risk of cardiovascular diseases. Curr. Atheroscler Rep. 2010, 12, 414-422.
• 35. Polak-Juszczak L.: Konserwy rybne jako źródło niezbędnych dla zdrowia składników mineralnych. Żyw. Człow. Metab. 2007, XXXIV, 3/4, 863-867.
• 36. Polak-Juszczak L.: Zawartość składników mineralnych w rybach wędzonych. Roczn. PZH 2008a, 59, 2, 187-196.
• 37. Polak-Juszczak L.: Składniki mineralne w wybranych gatunkach ryb z Zalewu Wiślanego. Bromat. Chem. Toksykol.. 2008b, XLI, 3, 858-861.
• 38. Przygoda B., Troszczyńska A., Nadolna I.: Wartość odżywcza nowych asortymentów konserw rybnych o cechach prozdrowotnych. Część 2. Zawartość wybranych witamin. Mag. Przem. Ryb. 1999, 4, 36-38.
• 39. Reineccius G.: Flavor chemistry and technology. Taylor & Francis Group. Boca Raton. New York 2006, 103-138.
• 40. Sharma P., Kumar V., Sinha A.K., Ranjan J., Kithsiri H.M.P., Venkateshwarlu G.: Comparative fatty acid profiles of wild and farmed tropical freshwater fish rohu (Labeo rohita). Fish Physiol. Biochem. 2010, 36, 411-417.
• 41. Sikorski Z.E.: 2004. Ryby i bezkręgowce morskie pozyskiwanie, właściwości i przetwarzanie. WNT. Warszawa 2004, 57-293.
• 42. Sioen I.A., Pynaert I., Matthys C., De Backer G., Van Camp J., De Henauw S.: Dietary intakes and food sources of fatty acids for Belgian women, focused on n-6 and n-3 polyunsaturated fatty acids. Lipids 2006, 41, 5, 415-422.
• 43. Stoś K, Jarosz M., Szybiński Z., Głowala A., Ołtarzewski M., Zakrzewska M.: Spożycie jodu w wybranych grupach młodzieży szkolnej z rejonu Pomorza. Bromat. Chem. Toksykol. 2009, XLII, 3, 734-738.
• 44. Szymandera-Buszka K., Jędrusek-Golińska A., Górecka D., Ankiewicz M.: Charakterystyka spożycia ryb jako źródło jodu. Bromat. Chem. Toksykol. 2008, XLI, 3, 319-322.
• 45. Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia – zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z.o.o. Gdańsk 2006, 57-72.
• 46. Usydus Z., Szlinder-Richert J.: Jod i fluor w produktach rybnych. Bromat. Chem. Toksykol. 2009, XLII, 3, 822-826.
• 47. Usydus Z., Szlinder-Richert J., Adamczyk M.: Protein quality and amino acid profiles of fish products available in Poland. Food Chem. 2009, 112, 139-145.
• 48. Zhang Y., Nakai S., Masunaga S.: Simulated impact of change in fish consumption on intake n-3 polyunsaturated fatty acids. J. Food Compos. Anal. 2009, 22, 667-662.