Ekologiczne uwarunkowania zasiedlenia pniaków przez chrząszcze kambio- i ksylofagiczne w drzewostanach sosnowych po szkodach abiotycznych w 2014 r. w nadleśnictwie Zwierzyniec

• Autorzy: Bilanski P. , Lal G.

Warianty tytułu

EN

Ecological conditions of the stumps colonization by cambio-xylophagous beetles in pine stands after the abiotic damages in 2014 in the Zwierzyniec Forest District

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania miały na celu określenie wpływu wybranych cech środowiska na skład gatunkowy oraz niektóre cechy osobnicze owadów kambio- i ksylofagicznych zasiedlających pniaki sosnowe na terenie Nadleśnictwa Zwierzyniec. Prace terenowe przeprowadzono w okresie od 15 lipca do 3 września 2014 roku. Badania przeprowadzono w dwóch wydzieleniach na 29 powierzchniach i 66 pniakach. Łącznie w wyniku badań zebrano 454 osobników owadów z czego 95% stanowiły chrząszcze. W grupie chrząszczy największy udział przypadł takim gatunkom jak Hylastes opacus (21%), Pissodes castaneus (20%), Rhagium inquisitor (14%) i Hylobius abietis (13%). Struktura zebranych owadów pod względem stadium rozwojowego przedstawiała się następująco: 260 osobników reprezentowało larwy, 140 imagines a 54 poczwarki. Wskaźnik prześwietlenia pułapu koron drzewostanu zawierał się pomiędzy 33,23% a 74,53%. Analizy statystyczne wykazały istotność związków gęstości zasiedlenia pniaków przez owady ze średnią grubością kory, średnią średnicą pniaka oraz wskaźnikiem prześwietlenia pułapu koron drzewostanu. W przypadku korelacji cech biometrycznych owadów i wybranych cech środowiska otrzymano wyniki istotne dla Hylobius abietis oraz Pissodes castaneus.

EN

Ecological conditions of the stumps colonization by cambio−xylophagous beetles in pine stands after the abiotic damages in 2014 in the Zwierzyniec Forest District. The study aimed to determine the eff ect of selected characteristics of the environment on the species composition and some individual characteristics of kambio- and xylophagous insects colonizing pine stumps in the Zwierzyniec Forest District. Field works were conducted in the period from 15 July to 3 September 2014. Studies were conducted on 29 plots and 66 stumps. A total collection reached the number of 454 individuals of which 95% were beetles. The largest share in the collection of beetles fell species Hylastes opacus (21%), Pissodes castaneus (20%), Rhagium inquisitor (14%), Hylobius abietis (13%). A collection of the diff erent stages of development reached quantity 260 (larvae), 140 (imagines), 54 (pupae). Canopy openness was comprised between 33.23% and 74.53%. Correlation analysis showed signifi cance of the relationship between the insects density and mean thickness of the bark, mean diameter of the stump and canopy openness. In the case of a correlations of dimensions of biometric and environmental characteristics were obtained signifi cant results for the species Hylobius abietis and Pissodes castaneus.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; drzewostany sosnowe; sosna zwyczajna; Pinus sylvestris; pniaki sosnowe; kambiofagi; ksylofagi; chrzaszcze; Coleoptera; zasiedlenie; sklad gatunkowy; czynniki ekologiczne; Nadlesnictwo Zwierzyniec

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2016
• Tom: 18
• Numer: 1[46]
• Opis fizyczny: s.88-97,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bilanski P.

• Zakład Ochrony Lasu, Entomologii i Klimatologii Leśnej, Instytut Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków

autor

Lal G.

• Zakład Ochrony Lasu, Entomologii i Klimatologii Leśnej, Instytut Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydział Leśny, Uniwersytet Rolniczy im.Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków

Bibliografia

• Bednarz B. 2005. Zasiedlenie pniaków na pogromiskach przez owady kambio- i ksylofagiczne. Acta Scientarum Polonorum - Silvarum Colendarum Ratio et Industria Lignaria, 4(1): 3-10.
• Day K. R., Nordlander G., Kenis M., Halldórsson G. 2004. General biology and life cycles of bark weevils. W: Lieutier F., Day K. R., Battisti A., Grégoire J.-C., Evans H. F. (eds.). Bark and wood boring insects in living trees in Europe, a synthesis. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht: 331-349.
• Dominik J., Starzyk J.R. 1989. Owady niszczące drewno. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Dominik J., Starzyk J.R. 2004. Owady uszkadzające drewno. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Foit J. 2012. Early-arriving saproxylic beetles developing in Scots pine stumps: eff ects of felling type and date. Journal of Forest Science, 58(11): 503-512.
• Frydrychiewicz J., 1946. Szeliniak sosnowiec. IBL Seria C – ulotki i wydawnictwa popularne, 12: 1-19.
• Gutowski J. M. 1992. Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Roztocza. Polska Akademia Nauk Instytut Zoologii, Fragmenta Faunistica, 35(22): 351-383.
• Gutowski J. M. 2006. Saproksyliczne chrząszcze, Kosmos problemy nauk biologicznych, Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, 55(1): 53-73.
• Gutowski J. M., Buchholz L., Kubisz D., Ossowska M., Sućko K. 2006 Chrząszcze saproksyliczne jako wskaźnik odkształceń ekosystemów leśnych borów sosnowych, Leśne Prace Badawcze, 4: 101-144.
• Gutowski J. M., Kubisz D., Sućko K., Zub K. 2010. Sukcesja saproksylicznych chrząszczy (Coleoptera) na powierzchniach pohuraganowych w drzewostanach sosnowych Puszczy Piskiej. Leśne Prace Badawcze, 71(3): 279-298.
• Jankowiak R., Bilański P. 2013. Ophiostomatoid fungi associated with root-feeding bark beetles on Scots pine in Poland. Forest Pathology, 43: 422-428.
• Kapuściński S. 1950. Smoliki. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Karpiński J., Strawiński K. 1948. Korniki ziem Polski. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio C, Lublin, Suppl. IV: 71-101.
• Krzysztofi ak L. 2002. Wybrane aspekty gradacji komika drukarza Ips typographus (L.) w Wigierskim Parku Narodowym. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, A, 1(930): 75-86.
• Kondracki J. 2002. Geografi a regionalna Polski. Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Långström B., Hellqvist C. 1990. Spatial distribution of crown damage and growth losses caused by recurrent attacks of pine shoot beetles in pine stands surrounding a pulp mill in southern Sweden. Journal of Applied Entomology, 110: 261-269.
• Leather S. R., Day K. R., Salisbury A. N. 1999. The biology and ecology of the large pine weevil, Hylobius abietis (Coleoptera: Curculionidae): a problem of dispersal? Bulletin of Entomological Research, 89, 3-16.
• Lutyk P. 1983. Cetyniec większy – szkodnik wciąż mało znany. Las Polski, 4: 26-27.
• Mazur S. 1973. Klucze do oznaczania owadów Polski; część XIX: Chrząszcze - Coleoptera, zeszyt 11-12:
• Sphaeritidae i Gniliki – Histeridae. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa.
• Mokrzycki T. 2011. Zgrupowania saproksylicznych chrząszczy (Coleoptera) w pniakach wybranych gatunków drzew - studium porównawcze, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Mokrzycki T., Borowski J., Byk A., Rutkiewicz A. 2013. Waloryzacja ekosystemów Leśnego Kompleksu Promocyjnego “Lasy Spalsko-Rogowskie” na podstawie struktury zgrupowań chrząszczy (Coleoptera) zasiedlających pniaki, Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 35(2):48-81.
• Nunberg M. 1954. Klucze do oznaczania owadów Polski; część XIX: Chrząszcze - Coleoptera, zeszyt 99 - 100: Korniki – Scolytidae, Wyrynniki - Platypodidae. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa.
• Nunberg M. 1967. Klucze do oznaczania owadów Polski; część XIX: Chrząszcze - Coleoptera, zeszyt 64: Obumierki – Rhizophagidae. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa.
• Plan Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Zwierzyniec na lata 2014-2023. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Lublinie, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Lublinie.
• Smreczyński S. 1972. Klucze do oznaczania owadów Polski; część XIX: Chrząszcze - Coleoptera, zeszyt 98d: Ryjkowce - Curculionidae; podrodzina Curculioninae. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Warszawa.
• Starzyk J. R. 1977. Wpływ nasłonecznienia drzewostanu na występowanie kózkowatych (Col., Cerambycidae) w Puszczy Niepołomickiej. Sylwan, 6: 41-49.
• Starzyk J. R. 1979. Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Puszczy Niepołomickiej. Polskie Pismo Entomologiczne, Wrocław, 49(1): 197-210.
• Starzyk J. R., Skrzypczyńska M., Rossa R., Michalcewicz J. 2006. Ćwiczenia z entomologii leśnej. Państwowe Wydawnictwo Leśne, Warszawa.
• Wiąckowski S. 1957. Entomofauna pniaków sosnowych w zależności od wieku i rozmiaru pniaka, Ekologia Polska – seria A, Warszawa, 5(3): 13-14.
• Wielkoobszarowa inwentaryzacja stanu lasów w Polsce za okres 2007-2011, 2012. Sękocin Stary. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych.