Zmienność wybranych cech potomstwa buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) na powierzchni testowania w Nadleśnictwie Łosie

• Autorzy: Szeligowski H. , Buraczyk W. , Drozdowski S. , Bielak K. , Widawska Z. , Bedkowski M.

Warianty tytułu

EN

Variability of selected features in progeny of the common beech (Fagus sylvatica L.) grown on the experimental plot in the Losie Forest District

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This paper presents the genetic variability in the growth parameters and morphological traits, as well as the silvicultural quality of progeny of 23 European beech (Fagus sylvatica L.) provenances from south−eastern Poland. The research was conducted on the experimental plot established in the Łosie Forest District in spring 2006. After 10 years, during the spring and autumn, we determined and measured the spring phenology and survival rate, the diameter at breast height (dbh), the tree height, and the straightness of trunk. The results obtained point out the considerable variability of analysed features, both within and between different beech populations (tab.). Highest and lowest survival rates are noted for the beeches from Lutowiska and Leżajsk (populations 451 and 461), respectively (fig. 2). Lowest mean height and dbh were achieved by beeches from Bircza (453), while the tallest and broadest trees were from the Kielce population (390) (fig. 3−4). The overall silvicultural assessment based on survival, height, dbh, spring phenological phases and straightness of the trunk revealed that the most valuable populations of beech are those originating from Kielce (390), Bircza (454), Strzyżów (459), Lesko (452), Rymanów (457) and Lutowiska (451). In turn, the analysis resulted in least favourable assessments for beeches from Bircza (453) and Gromnik (362). Thus, we confirmed also that trees of local origin are not always best−adapted to (and do not always grow best in) the place they originate from. The obtained results are highly relevant from the principles of creating the seed source regions for beech in Poland, as the proper selection of a population for the given place of growth may yield benefits for forest ecology and management.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; hodowla lasu; drzewa lesne; buk zwyczajny; Fagus sylvatica; proweniencje; drzewa potomne; zmiennosc cech; przezywalnosc; wysokosc drzew; piersnice drzew; fenologia; wartosc hodowlana; doswiadczenia proweniencyjne; Nadlesnictwo Losie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2019
• Tom: 163
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.188-197,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szeligowski H.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Buraczyk W.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Drozdowski S.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Bielak K.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Widawska Z.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Bedkowski M.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Banach J., Skrzyszewska K., Kempf M. 2012. Zmienność genetyczna i gospodarka nasienna buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.). W: Skrzyszewski J. [red.]. Buk zwyczajny – hodowla. PWRiL, Warszawa. 75-99.
• Banach J., Skrzyszewska K., Smętek M., Kubacki K. 2015. Ocena potomstwa buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w początkowych latach wzrostu. Leś. Pr. Bad. 76 (1): 49-58.
• Barzdajn W. 2002. Proweniencyjna zmienność buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w Polsce w świetle wyników doświadczenia proweniencyjnego serii 1992/1995. Sylwan 146 (2): 5-34.
• Barzdajn W. 2005. Ocena wyników badań proweniencyjnych buka i dębów. W: Ochrona leśnych zasobów genowych i hodowla selekcyjna drzew leśnych w Polsce – stan i perspektywy. Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Tech-niczna, Malinówka. Wydawnictwo Świat. 70-78.
• Barzdajn W. 2006. Proweniencyjna zmienność buka zwyczajnego w Polsce. W: Sabor J. [red.]. Elementy genetyki i hodowli selekcyjnej drzew leśnych. CILP, Warszawa. 211-221.
• Barzdajn W. 2009. Adaptacja i początkowy wzrost potomstwa drzewostanów nasiennych buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) na uprawach porównawczych w nadleśnictwach Złotoryja i Lądek Zdrój. Leś. Pr. Bad. 70 (2): 101-111.
• Barzdajn W., Kowalkowski W. 2018. Buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.) polskich proweniencji w doświadczeniu z 1993 roku w nadleśnictwach Oleszyce i Baligród. Sylwan 162 (5): 387-395.
• Buraczyk W., Szeligowski H., Studnicki M., Drozdowski S., Bielak K. 2016. Wielocechowa ocena potomstwa populacji buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) z południowo-wschodniej Polski w początkowych latach wzrostu. Sylwan 160 (12): 981-992.
• Chmura D. J., Rożkowski R. 2002. Variability of beech provenances in spring and autumn phenology. Silvae Genetica 51 (2-3): 123-127.
• Dupré S., Thibault B., Tessier du Cros E. 1985. Polycyclisme, vigueur et forme chez de jeunes hętres plantes (Fagus sylvatica L.). Rev. For. Fr. T. 37 (6).
• Finlay K. W., Wilkinson G. N. 1963. Analysis of adaptation in a plant breeding programme. Austr. J. Agric. Res. 14: 742-752.
• Giertych M. 1990. Genetyka. W: Białobok W. [red.]. Buk zwyczajny Fagus sylvatica L. PWN, Warszawa – Poznań. 193-236.
• Giertych M. 2000. Zmienność genetyczna buka. Zesz. Nauk. AR im. H. Kołłątaja w Krakowie 358 (69): 35-45.
• Gunia S., Ilmurzyński E. 1978. Wybrane zagadnienia hodowli selekcyjnej drzew leśnych. Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa.
• Jaworski A. 2011. Charakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych. PWRiL, Warszawa.
• Kowalkowski W. 2001. Zmienność buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) polskich pochodzeń w 30-letnim doświadczeniu proweniencyjnym. Rocz. AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 318.
• Kowalkowski W. 2002. Zmienność cech morfologicznych i wzrostowych buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) polskich pochodzeń w 30-letnim doświadczeniu proweniencyjnym. Sylwan 146 (2): 99-110.
• Kowalkowski W. 2013a. Zmienność buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w warunkach Niziny Południowowielko-polskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Poznań. Rozprawy Naukowe 465.
• Kowalkowski W. 2013b. Wyniki badań nad proweniencyjną zmiennością buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) w 30-let-nim doświadczeniu w Nadleśnictwie Strzyżów. Forestry Letters 104: 117-123.
• Kowalkowski W. 2013c. Wyniki 18-letniego doświadczenia proweniencyjnego z bukiem zwyczajnym (Fagus sylvatica L.) w Nadleśnictwie Łobez. Leś. Pr. Bad. 74 (3): 197-203.
• Mallaise F. 1964. Elaboration of beech phonologic observations [French]. Bull. Soc. R. Bot. Belg. 97: 85-97.
• Perkal J. 1967. Matematyka dla przyrodników i rolników. PWN, Warszawa.
• Program zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011-2035. 2011. CILP, DGLP, Warszawa.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2015 r. w sprawie wykazu, obszarów i map regionów pochodzenia leśnego materiału rozmnożeniowego. 2015a. Dz. U., poz. 1425.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2015 r. w sprawie wykorzystywania leśnego materiału rozmnożeniowego poza regionem pochodzenia. 2015b. Dz. U., poz. 1328.
• Rzeźnik Z. 1976. Badania buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.) polskich proweniencji. Rocz. AR w Poznaniu, Rozprawy Naukowe 72.
• Rzeźnik Z. 1990. Wyniki 20-letnich badań na proweniencyjnych powierzchniach bukowych w Polsce. Sylwan 134 (1): 5-10.
• Sabor J. 2000. Nasiennictwo, szkółkarstwo i selekcja drzew leśnych. Podstawy selekcji drzew. AR im. H. Kołłątaja w Krakowie.
• Sabor J. [red.]. 2004. Program testowania potomstwa wyłączonych drzewostanów nasiennych, drzew doborowych, plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych. DGLP, Warszawa.
• Skrzyszewski J. [red.]. 2012. Buk zwyczajny – hodowla. PWRiL, Warszawa.
• Sułkowska M. 2004. Zmienność genetyczna wybranych cech biologii buka zwyczajnego (Fagus sylvatica L.). Rozprawa doktorska. SGGW Warszawa.
• Sułkowska M. 2010. Genetic and Ecotypic Characterization of European Beech (Fagus sylvatica L.) in Poland. Acta Silv. Lign. Hung. 6: 115-122.
• Szeligowski H. 2012. Zmienność oraz wartość hodowlana populacji buka zwyczajnego w warunkach siedliskowych centralnej Polski. Wydawnictwo SGGW. Rozprawy Naukowe i Monografie 405.
• Teissier du Cros E., Thiebaut B., Duval H. 1988. Variability in beech: budding, height growth and tree form. Ann. Sci. For. 45 (4): 383-398.
• Trampler T., Kliczkowska A., Dmyterko E., Sierpińska A., Matuszkiewicz W. 1990. Regionalizacja przyrodniczo--leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. PWRiL, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.26202/sylwan.2018098