Zastosowanie Siedliskowego Indeksu Glebowego dla terenów górskich (SIGg) w ocenie jakości siedlisk zamierających drzewostanów świerkowych

• Autorzy: Januszek K. , Malek S. , Blonska E. , Barszcz J. , Chilarski J.

Warianty tytułu

EN

Application of the Soil Trophic Index for the mountain areas (SIGg) in the assessment of the quality of the dying spruce stands sites

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In recent years, we face a massive dieback of Norway spruce stands in Poland. The cause of this process may lay in the way of their monocultural silviculture. The correct assessment of the habitat conditions and soil properties in particular is the basis of the proper management of these forest areas. The aim of this study was to verify application of the trophic soil index for mountain areas (SIGg) in the assessment of site conditions for spruce stands with different health condition. Three types of spruce stands were distinguished: degenerated, weakened and stable. In total, 32 study plots were established in following forest districts in southern Poland: Ustroń, Wisła, Bielsko, Węgierska Górka, Jeleśnia, Ujsoły and Lądek Zdrój. The SIGg was calculated on the basis of <0.02 mm fraction content, the sum of exchangeable base cations, soil acidity and the total content of N and organic C in the humus−mineral horizon. These attributes are useful to determine the potential productivity of the soils did not differentiate visibly the analyzed stand variants. The soil in degenerated and weakened spruce stands showed higher degree of acidity and less the content of base cations compared to soils of stable spruce stands. Mountain trophic soil index can be applied in the assessment of the forest sites potential. Although it does not enable to monitor the disturbances in the nutrients circulation, the detailed analysis of its components allows for precise assessment of the forest sites status.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; tereny gorskie; drzewostany swierkowe; zamieranie lasow; siedliska lesne; jakosc; Siedliskowy Indeks Glebowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2015
• Tom: 159
• Numer: 05
• Opis fizyczny: s.419-426,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Januszek K.

• Zakład Gleboznawstwa Leśnego, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Malek S.

• Zakład Ekologii Lasu i Rekultywacji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Blonska E.

• Zakład Gleboznawstwa Leśnego, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Barszcz J.

• Zakład Ekologii Lasu i Rekultywacji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

autor

Chilarski J.

• Zakład Gleboznawstwa Leśnego, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.29 Listopada 46, 31-425 Kraków

Bibliografia

• Adamczyk P. 2012. Dynamika zamierania drzewostanów świerkowych w aspekcie siedliskowym na terenie leśnictw Boracza i Sikorczane w Nadleśnictwie Węgierska Górka w latach 2004−2009. Praca inżynierska wykonana w Katedrze Gleboznawstwa Leśnego UR w Krakowie. Maszynopis.
• Adamczyk P. 2013. Właściwości gleb wybranych powierzchni po rozpadzie świerczyn na terenie Nadleśnictwa Węgierska Górka. Praca magisterska wykonana w Katedrze Gleboznawstwa Leśnego UR w Krakowie. Maszynopis.
• Aktualna sytuacja lasów Beskidu Sądeckiego i Żywieckiego na przykładzie nadleśnictw Wisła i Ujsoły. 2009. Materiały informacyjne na terenowe posiedzenie Sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Departament Leśnictwa Ministerstwa Środowiska.
• Baran S. 1967. Stosunki typologiczno−leśne w reglu środkowym i w wyższych położeniach regla dolnego na podstawie badań w Beskidzie Wysokim. Rozprawa doktorska wykonana w KUL WSR w Krakowie. Maszynopis.
• Barszcz J., Małek S. 2003. Perspektywy wzrostu świerka w wyższych położeniach Beskidu Śląskiego na obszarach zagrożenia trwałości lasu, w świetle oceny jego odnowień. Polskie Towarzystwo Leśne. Sesja naukowa: Drzewostany świerkowe; stan, problemy, perspektywy rozwojowe. Ustroń−Jaszowiec. 141−159.
• Broda J. 1965. Puszcze Karpackie i Sudeckie. W: Broda J., Krajski W., Marszałek T., Szczuka J., Żabko−Potopowicz A. [red.]. Dzieje lasów, leśnictwa i drzewnictwa w Polsce. PWRiL, Warszawa. 685−715.
• Brożek S., Lasota J., Błońska E. 2014. Raport końcowy z projektu pt. „Dopracowanie diagnozowania siedlisk dla obszarów górskich w oparciu o siedliskowy indeks glebowy (SIG) wprowadzany obecnie do diagnozowania siedlisk terenów nizinnych i wyżynnych”. Katedra Gleboznawstwa Leśnego UR w Krakowie. Maszynopis.
• Brożek S., Zwydak M. 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP, Warszawa.
• Ende H. P., Evers F. H. 1997. Visual magnesium deficiency symptoms (coniferous, deciduous trees) and threshold values (foliar, soil). W: Hüttl R. F., Schaaf W. [red]. Magnesium Deficiency in Forest Ecosystems. Kluwer, Dordrecht. 3−21.
• Grodzki W. 1998. Wybrane objawy stresu w świerczynach Sudetów Zachodnich w aspekcie oddziaływania czynników abiotycznych i skutków masowego pojawu wskaźnicy modrzewianeczki. Prace Instyt. Badaw. Leśn. A 848: 127−155.
• Instrukcja Urządzania Lasu. 2012. Instrukcja wyróżniania i kartowania w Lasach Państwowych typów siedliskowych lasu oraz zbiorowisk roślinnych, cz. II. CILP, Warszawa.
• Januszek K. 2006. Koncentracja makroelementów i wybranych mikroelementów w igłach drzewostanów świerkowych silnie osłabionych oraz nieosłabionych na terenie Nadleśnictwa Lądek Zdrój w Masywie Śnieżnika oraz zalecenia nawożeniowe. Katedra Gleboznawstwa Leśnego UR w Krakowie. Maszynopis.
• Januszek K. 2008. Zagrożenie trwałości lasów w Sudetach. Probl. Zagosp. Ziem Górskich 55: 77−83.
• Januszek K., Wojciechowicz A., Głowacka R., Dobroś B. 2005. Wybrane właściwości gleb drzewostanów świerkowych silnie osłabionych oraz niewykazujących symptomów chorobowych w Masywie Śnieżnika. Katedra Gleboznawstwa Leśnego UR w Krakowie. Maszynopis.
• Klasyfikacja gleb leśnych Polski. 2000. Praca zbiorowa. CILP, Warszawa.
• Landmann G., Hunter I. R., Hendershot W. 1997. Temporal i spatial development of magnesium deficiency in forest stands in Europe, North America and New Zeland. W: Hüttl R. F., Schaaf W. [red.]. Magnesium Deficiency in Forest Ecosystems. Kluwer Academic Publishers. 23−64.
• Mach J., Barszcz J. 1983. Ekologiczne uwarunkowania produkcyjności lasów Beskidu Śląskiego. Zagospodarowanie lasów górskich na przykładzie Beskidu Śląskiego. Materiały na sesję naukową PTL. 24−25 września, Jaszowiec. 14−42.
• Maciaszek W., Gruba P., Januszek K., Lasota J., Wanic T., Zwydak M. 2000. Degradacja i regradacja gleb pod wpływem gospodarki leśnej na terenie Żywiecczyzny. Wydawnictwo AR w Krakowie.
• Małek S. 2010. Nutrient fluxes in planted Norway spruce stands of different age in Southern Poland. Water, Air and Soil Pollution 209: 45−59.
• Małek S., Barszcz J. 2008. Stability of Norway spruce (Picea abies [L.] Karst.) stands in the Beskid Śląski and Beskid Żywiecki Mts. from the aspect of their nutrition status. Journal of Forest Science 54 (2): 41−48.
• Małek S., Barszcz J., Majsterkiewicz K. 2012a. Changes in the threat of spruce stand disintegration in the Beskid Śląski and Żywiecki Mts in the years 2007−2010. Journal of Forest Science 58 (12): 519−529.
• Małek S., Belyazid S., Sverdrup H. 2012b. Modelling changes in forest soil chemistry in the oldest spruce stands in the Potok Dupnianski Catchment in Southern Poland using ForSAFE model. Folia Forestalia Polonica A 54 (4): 209−214.
• Małek S., Januszek K., Barszcz J., Błońska E., Wanic T., Gąsienica−Fronek W., Kroczek M. 2011. Preliminary assessment of the ecochemical condition of soils after fertilization of younger spruce stands in the Beskid Śląski and Żywiecki Mts. Folia Forestalia Polonica A 53 (2): 93−103
• Małek S., Januszek K., Keeton W. S., Barszcz J., Kroczek M., Błońska E., Wanic T. 2014. Preliminary effects of fertilization on ecochemical soil condition in mature spruce stands experiencing dieback in the Beskid Śląski and Żywiecki Mts., Poland. Water Air Soil Pollut 225: 1971.
• Mańka K. 1953. Badania terenowe i laboratoryjne nad opieńką miodową Armillaria mellea (Vahl.) Quel. Prace IBL 94: 1−96.
• Modrzyński J. 2003. Defoliation of older Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) stands in the Polish Sudety and Carpathian mountains. Forest Ecology and Management 181: 289−299.
• Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z. 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog. Instytut Ochrony środowiska, Warszawa. 334.
• Rykowski K. 1990. Opieńkowa zgnilizna korzeni. Seria „Choroby drzew leśnych”, folder 4. PWRiL, Poznań.
• Schoenholtz S. H., Van Miegroet H., Burger J. A. 2000. A review of physical and chemical properties as indicators of forest soil quality: challenges and opportunities. Forest Ecology and Management 138: 335−356.
• Sierota Z. 1995. Możliwości zmniejszania predyspozycji chorobowej lasów metodami gospodarki leśnej. Pr. Inst. Bad. Leśn. B 22: 1−55.
• Szujecki A. 1991. Czy lasy muszą zginąć? Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Vavřiček D., Samec P., Šimková P. 2005. Soil properties as component of predisposition factors of Norway spruce forest decline in the Hanušovická highland mountain zone. Journal of Forest Science 51 (12): 527−538.
• Zech W., Suttner T., Popp E. 1985. Elemental analysis and physiological response of forest trees in SO2 polluted areas of N. E. Bavaria. Water Air Soil Pollution 25: 175−183.
• Zöttl H. W., Hüttl R. F.1986. Nutrient supply and forest decline in south−west Germany. Water Air Soil Pollution 25: 449−462.
• Zwoliński J. 2003. Ocena zagrożenia lasów świerkowych w Beskidzie Śląskim przez zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa A 1: 53−68.