PL
Celem badań było modyfikowanie cech kłosa pszenicy ozimej T. aestivum L. z wykorzystaniem gatunków oddalonych taksonomicznie T. boeoticum BOISS., T. timopheevii ZHUKOV., T. dicoccoides SCHWEINF., T. durum DESF., Ae. speltoides TAUSH., L. perenne L., E. giganteus L. W uzyskaniu mieszańców 'F₁ - bridge' stosowano systemy genetyczne oparte na genach krzyżowalności Kr 1,K r2, Kr 3, Kr 4 i homeologicznej koniugacji PH 1, PH 2 pszenicy T. aestivum L. 'Favorit', 'Chinese Spring'. Materiał badawczy stanowiło 865 linii ozimych generacji F₅, F₉-F₁₀, F₁₂, F₁₄ uzyskanych ze 114 kombinacji krzyżowań międzygatunkowych i międzyrodzajowych. W efekcie oceny polowej i laboratoryjnej zidentyfikowano formy o cechach struktury kłosa wykraczających poza T. aestivum L.: 445 form o długości kłosa 12,0-20,0 cm, 8 form o 24-26 kłoskach w kłosie, 541 form o 5-8 ziarnach w 1 kłosku, 679 form o 50-144 ziarniakach w kłosie, 658 form o masie ziarna z kłosa 2,5-5,2 g, 375 form o kompleksowej odporności kłosa na choroby w stopniu 8 powodowane przez patogeny z rodzajów Septoria sp., Fusarium sp. i Helmintho- sporium sp. i 472 form o odporności kompleksowej na choroby w stopniu 9. Spośród zidentyfikowanych form, 797 form wykazywało połączenia 2-6 powyższych cech a niektóre wykazywały przełamania niekorzystnych w hodowli korelacji. Uzyskane formy mogą w przyszłości stanowić źródła genetyczne do ulepszeń cech kłosa w hodowli nowych odmian pszenicy T. aestivum L.
EN
The subject of the study use of was to modify the spike characters of winter wheat T. aestivum L. with the distant species T. boeoticum BOISS., T. timopheevii ZHUKOV., T. dicoccoides SCHWEINF., T. durum DESF., Ae.. speltoides TAUSH., L. perenne L., and E. giganteus L. In obtaining the hybrids 'F₁ - bridge' the genetic systems based on the crossability genes Krl, Kr2, Kr3, Kr4 and the homeologous pairing PH 1, PH 2 of T. aestivum L. 'Favorit', 'Chinese Spring' were used. The material for investigation consisted of 865 winter lines of the F₅, F₉-F₁₀, F₁₂, F₁₄ generations originated from 114 interspecific and intergeneric cross-combinations. In effect of the field and laboratory evaluations, the forms of the spike character levels surpassing those of T. aestivum L. were identified: 445 forms with the long spike 12.0-20.0 cm, 8 forms with 24-26 spikelets per 1 spike, 541 forms having 5-8 kernels per 1 spikelet, 679 forms with 50-144 kernels per 1 spike, 658 forms with kernel weight 2,5-5,2 g, 375 forms showing the complex resistance of 8 degrees to Septoria sp., Fusarium sp. and Helminthosporium sp. diseases and 472 forms of complex resistance to diseases (9 degrees). Among the forms selected, 797 forms showed the associations of 2-6 those characters and many of them broke the disadvantageous correlations in breeding. The forms obtained may become in the future the genetic sources in improvements of the spike characters in breeding material of winter wheat T. aestivum L.