Ichthyofauna of the Postomia River within the "Ujscie Warty" National Park (western Poland)

• Autorzy: Andrzejewski W. , Mazurkiewicz J. , Przybyl A. , Golski J. , Przybylska K.

Warianty tytułu

PL

Ichtiofauna rzeki Postomia w Parku Narodowym "Ujście Warty" (zachodnia Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Fish play an important role in water ecosystems. In protected areas, such as national parks, the principal objectives are to study and preserve the integrity of natural systems. Studies were carried out in 2002-2006 in the Postomia River within the “Ujście Warty” (translated as the Warta Mouth) National Park. Four contrasting sites characterized by different habitats were sampled for fish. Fish were caught by electrofishing from a boat along a river bank over a distance of 500 m. Analysis of the ichthyofauna was conducted using biocenotic indexes: dominance in abundance, dominance in biomass and frequency of occurrence. Fish species were also analysed in terms of their affiliation to ecological groups, habitat preferences, threat categories and protection status. The dominant species by number included roach, white bream, pike and perch, while the highest biomass was provided by pike, ide, gibel carp and tench. A comparison of the recorded results with earlier data indicated that the ichthyofauna of the Postomia River is currently represented by a greater number of species, which is partly the result of the appearance of aquaculture species, e.g. gibel carp. Another factor which contributes to differences in the fish fauna in the Postomia River is associated with migration of fish from the Warta and Oder Rivers, particularly during the seasonal flooding of these rivers.

PL

Badania ichtiologiczne przeprowadzono w latach 2002-2006 w rzece Postomia znajdującej się na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty”. Na rzece wyznaczono cztery stanowiska poboru prób ryb reprezentujące zróżnicowane biotopy. Ryby łowiono z łodzi spływającej wzdłuż jednego brzegu na odcinku 500 m, z użyciem zestawu do elektropołowu (spalinowy agregat prądotwórczy z przystawką prostującą prąd zmienny na stały pulsujący: 2,5 kW, 230 V, 8 A). Wszystkie pozyskane ryby były sortowane według gatunków, indywidualnie ważone, a następnie wpuszczane z powrotem w miejscu złowienia. Gatunki ryb uszeregowano według ich przynależności do ekologicznych grup rozrodczych zgodnie z podziałem zaproponowanym przez Balona (1990). Ponadto w analizie ichtiofauny wykorzystano wskaźniki biocenotyczne: dominacji (D) ilości i masy oraz stałości występowania (C). W ichtiofaunie Postomii stwierdzono występowanie ogółem 22 gatunków ryb, przy czym na poszczególnych stanowiskach oznaczono od 14 do 20 gatunków. Dominantami w ilości były: płoć, krąp, szczupak i okoń, natomiast największy udział w biomasie miały: szczupak, jaź, karaś srebrzysty oraz lin. Na wszystkich przebadanych stanowiskach występowało 10 gatunków: szczupak, okoń, jazgarz, płoć, wzdręga, jaź, leszcz, krąp, lin i koza. Ichtiofauna rzeki była zdominowana przez gatunki fitofilne i fitolitofilne, typowe dla rzeki nizinnej średniej wielkości. Po porównaniu uzyskanych wyników z wcześniejszymi danymi stwierdzono, że ichtiofauna Postomii obecnie jest liczniej reprezentowana, co w pewnym stopniu jest wynikiem pojawienia się gatunków typowo hodowlanych, np. karasia srebrzystego. Innym czynnikiem wpływającym na zróżnicowanie składu ichtiofauny w Postomii są migracje ryb z Warty i Odry, szczególnie podczas okresowych wezbrań wody w tych rzekach.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
• Rocznik: 2012
• Tom: 06
• Numer: 3
• Opis fizyczny: http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_6_52.pdf

Twórcy

autor

Andrzejewski W.

• Institute of Zoology, Poznan University of Life Sciences, Wojska Polskiego 71 C, 60-625 Poznan, Poland

autor

Mazurkiewicz J.

• Institute of Zoology, Poznan University of Life Sciences, Poznan, Poland

autor

Przybyl A.

• Institute of Zoology, Poznan University of Life Sciences, Poznan, Poland

autor

Golski J.

• Institute of Zoology, Poznan University of Life Sciences, Poznan, Poland

autor

Przybylska K.

• Institute of Zoology, Poznan University of Life Sciences, Poznan, Poland

Bibliografia

• ALLAN J.D., 1998. Ekologia wód płynących. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• AMOROS C., BORNETTE G., 2002. Connectivity and biocomplexity in water bodies or riverine floodplains. Freshw. Biol. 47: 761-776.
• BALON E.K., 1990. Epigenesis of an epigeneticist: the development of some alternative concepts on the early ontogenty and evolution of fishes. Guelph Ichthyol. Rev. 1: 1-48.
• BURAS P., WOŹNIEWSKI M., SZLAKOWSKI J., WIŚNIEWOLSKI W., 2001. Ichtiofauna systemu rzeki Nidy – stan aktualny, zagrożenia, możliwości ochrony. Rocz. Nauk. PZW 14 (Suppl.): 52-65.
• COUNCIL DIRECTIVE 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora. 1992, Off. J. EC L 206: 7-50.
• ENGEL J., JACKOWIAK B., KUCZYŃSKI L., OSIEJUK T.S., 1998. Plan ochrony rezerwatu przyrody „Słońsk”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, Warszawa.
• FLADUNG E., SCHOLTEN M., THIEL R., 2003. Modelling the habitat preferences of preadult and adult fishes on the shoreline of the large, lowland Elbe River. J. Appl. Ichthyol. 19: 303-314.
• GATUNKI ZWIERZĄT (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. 2004. Eds. P. Adamski, R. Bartel, A. Bereszyński, A. Kepel, Z. Witkowski. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• GĄSOWSKA M., 1934. Karaś srebrzysty – Carassius gibelio (Bloch) nowy składnik ichtiofauny w wodach Polski. Przegl. Ryb. 7, 7: 261-266.
• GOLSKI J., 2007. Struktura populacji i behawior ichtiofauny w wybranych starorzeczach rzeki Warty na tle warunków środowiskowych. Typescript. Institute of Zoology, Poznań University of Life Sciences.
• GROSSMAN G.D., DOWD J.F., CRAWFORD M., 1990. Assemblage stability in stream fishes: a review. Environ. Manage. 14: 661-771.
• HORPPILA J., PELTONEN H., 1994. The fate of roach Rutilus rutilus stock under extremely strong fishing pressure and its predicted development after the cessation of mass removal. J. Fish Biol. 45: 777-786.
• IUCN RED LIST categories and criteria: version 3.1. 2001. IUCN Species Survival Commission. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK.
• JAŚKOWSKI J., 1962. Materiały do znajomości ichtiofauny Warty i jej dopływów. Fragm. Faun. (Warsaw) 9, 28.
• KLIMASZYK P., 1998. Plan ochrony Rezerwatu Słońsk – operat ochrony fauny. Zakład Ochrony Wód UAM, Poznań.
• KOLEJKO M., 1998. Struktura jakościowa i ilościowa ichtiofauny w wybranych strefach biotycznych trzech jezior Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. In: Ekotony słodkowodne – struktura – rodzaje – funkcjonowanie. Ed. S. Radwan. Wyd. UMCS, Lublin: 131-137.
• KONDRACKI J., 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• KRUK A., PENCZAK T., GALICKA W., KOSZALIŃSKI H., TŁOCZEK K., KOSTRZEWA J., MARSZAŁ L., 2000. Ichtiofauna rzeki Warta. Rocz. Nauk. PZW 13: 35-67.
• LUSK S., LUSKOVA V., HALACKA K., 1998. The status of tench (Tinca tinca (L.) in aquatic habitats of the floodplain along the lower reaches of the River Dyje (Czech Republic). Pol. Arch. Hydrobiol. 45, 3: 407-414.
• MANN R.H.K., 1996. Environmental requirements of European non-salmonid fish in rivers. Hydrobiologia 323: 223-235.
• MASTYŃSKI J., 1992. Ichtiofauna rzeki Warty w środkowym biegu i jej zmiany w latach 1960-1990 spowodowane zanieczyszczeniem. In: Proceedings of Scientific Conference “Problems of pollution and protection of surface waters today and tomorrow”. Eds. M. Kraska., H. Szyper, R. Gołdyn, W. Romanowicz. Biol. Ser. UAM Pozn. 49: 209-220.
• MATTHEWS W.J., 1998. Patterns in freshwaters fish ecology. Chapman and Hall, New York.
• OBERDORFF T., HUGHES R.M., 1992. Modification of an index of biotic integrity based on fish assemblages to characterize rivers of the Seine Basin, France. Hydrobiologia 228: 117-130.
• PENCZAK T., 1969. Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych. Część I c. Hydrografia i rybostan Warty i dopływów. Acta Hydrobiol. 11, 1: 69-118.
• PENCZAK T., GŁOWACKI Ł., KOSTRZEWA J., KRUK A., KOSZALIŃSKI H., GALICKA W., MARSZAŁ L., ZIĘBA G., 2003. Influence of climate-related temporal changes on fish assemblages in oxbow lakes and their parent Pilica River (continuation). Ecohydrol. Hydrobiol. 3, 1: 71-85.
• PENCZAK T., KRUK A., 1999. Applicability of the abundance/biomass comparison method for detecting human impacts on fish populations in the Pilica River, Poland. Fish. Res. 39: 229-240.
• PENCZAK T., KRUK A., 2000. Threatened obligatory riverine fishes in human-modified Polish rivers. Ecol. Freshw. Fish. 9: 109-117.
• PENCZAK T., KRUK A., KOSZALIŃSKI H., KOSTRZEWA J., MARSZAŁ L., GALICKA W., GŁOWACKI Ł., 2000. Fishes of three oxbow lakes and their parent Pilica River: 25 years later. Pol. Arch. Hydrobiol. 47, 1: 115-130.
• PENCZAK T., KRUK A., MARSZAŁ L., ZIĘBA G., KOSZALIŃSKI H., TYBULCZUK SZ., GRABOWSKA J., GŁOWACKI Ł., PIETRASZEWSKI D., GALICKA W., 2006. Ichtiofauna systemu rzeki Obry. Rocz. Nauk. PZW 19: 5-24.
• PODZIAŁ hydrograficzny Polski. 1983. WKiŁ, Warszawa.
• PRZYBYLSKI M., 1994. Are the fish communities persistent and stable in European rivers? Pol. Arch. Hydrobiol. 41, 3: 365-375.
• ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. 2004. Dz. U. 220, item 2237.
• SCHIEMER F., WAIDBACHER H., 1992. Strategies of conservation of a Danubian fish fauna. In: River conservation and management. Eds. P.J. Boon, P. Calow, G.E. Petts. Wiley, London: 365-382.
• SKÓRA S., 1972. The roach (Rutilus rutilus L.) from the dam reservoir in Przeczyce. Acta Hydrobiol. 14, 4: 399-418.
• SZABLIKOWSKI P., ZAPOLNIK W., 1980. Charakterystyka fizjograficzna i rybacka lewobrzeżnych dopływów dolnej Warty: Łęczy, Postomii, Rudzianki, Krzemiennej, Lubni, Jordanki. Typescript. Institute of Zoology, Agricultural University of Poznań.
• SZCZERBOWSKI J.A., SZCZERBOWSKI A., 1996. Karasie. Wyd. IRS, Olsztyn.
• WELCOMME R.L., RYDER R.A., SEDELL J.A., 1989. Dynamics of fish assemblages in river systems. Can. Spec. Publ. Fish. Aquat. Sci. 106: 569-577.
• WIŚNIEWOLSKI W., 2002. Conducive and adverse factors for the development and maintenance of fish populations in flowing waters. Suppl. Acta Hydrobiol. 3: 1-28.
• WIŚNIEWOLSKI W., BORZĘCKA J., BURAS P., SZLAKOWSKI J., WOŹNIEWSKI M., 2001. Ichtiofauna dolnej i środkowej Wisły – stan i zagrożenia. Rocz. Nauk. PZW 14 (Suppl.): 32-43.
• WITKOWSKI A., KOTUSZ J., PRZYBYLSKI M., 2009. Stopień zagrożenia słodkowodnej ichtiofauny Polski: czerwona lista minogów i ryb – stan 2009. Chrońmy Przyr. Ojcz. 65, 1: 33-52.
• WITKOWSKI A., PASZKOWSKI P., 2002. The impact of ponds and hatcheries on the ichthyofauna of the Dobra River (central Oder River tributary). Arch. Pol. Fish. 10, 2: 207-219.
• WOLTER CH., VILCINSKAS A., 1998. Fish community structure in lowland waterways: fundamental and applied aspects. Pol. Arch. Hydrobiol. 45, 2: 137-149.
• WYPYCHOWSKA D., SZYMOŃSKI P., 2002. Park Narodowy „Ujście Warty”. Multico, Warszawa.
• WYŻGA B., AMIROWICZ A., RADECKI-PAWLIK A., ZAWIEJSKA J., 2008. Zróżnicowanie hydromorfologiczne rzeki górskiej a bogactwo gatunkowe i liczebność ichtiofauny. Infrastrukt. Ekol. Ter. Wiej. 2: 273-285.
• ZALEWSKI M., PENCZAK T., 1973. Wpływ antropogenicznych zmian środowiska na tempo wzrostu płoci Rutilus rutilus (L.). Wiad. Ekol. 24, 4: 367-375.