Zawartość wybranych metali ciężkich w mleku przeżuwaczy (krów i kóz) z rejonów przemysłowych i czystych ekologicznie

• Autorzy: Dobrzanski Z. , Skiba M. , Brozynska A. , Kowalska-Goralska M.

Warianty tytułu

EN

The evaluation of milk selected trace elements levels in ruminants (cows and goats) reared in industrial and nonpolluted areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem doświadczenia była ocena zawartości wybranych metali ciężkich (ołowiu, kadmu, miedzi i niklu) w mleku przeżuwaczy (krów i kóz), a także porównanie poziomów tych metali u zwierząt pochodzących z różnych regionów - zanieczyszczonego i uważanego za wolny od zanieczyszczeń przemysłowych. Zawartość metali ciężkich zo­stała oznaczona w próbkach mleka surowego krowiego i koziego. Zanotowano następujące średnie zawartości pierwiastków (odpowiednio Cu, Ni, Cd i Pb): w mleku krowim z terenu przemysłowego 0.659, 0.2358, 0.007, 0.042 mg/kg; w mleku krowim z terenu uznawanego za czysty 0.227, 0.065, 0.003, 0.019 mg/kg; w mleku kozim z terenu przemysłowego 0.671, 0.226, 0.007, 0.043 mg/kg; w mleku kozim z terenu uznawanego za czysty 0.248, 0.063, 0.003, 0.021 mg/kg. Pomiędzy zawartością metali ciężkich w mleku z terenu industrialnego i uznawanego za wolny od zanieczyszczeń przemysłowych wykazano wysoko istotne róż­nice. Zawartość wszystkich metali w wyraźnym stopniu była wyższa w mleku od zwierząt z terenu przemysłowego. Niepokojący jest fakt, iż urzędowo dopuszczalna zawartość Pb (0.02 mg/kg) została przekroczona w próbkach z obu rejonów.

EN

The aim of the examination was to evaluate the contamination of cow's and goat's milk. The following Cu, Ni, Cd and Pb mean concentrations was recorded: in cow's milk from polluted area 0.659, 0.2358, 0.007, 0.042 mg/kg; in cow's milk from area free of industrial pollution 0.227, 0.065, 0.003, 0.019 mg/kg; in goat's milk from industrial zone 0.671, 0.226, 0.007, 0.043 mg/kg; in goat's milk from area free of industrial pollution 0.248, 0.063, 0.003, 0.021 mg/kg. The trace elements concentrations in milk from industrial area were significantly higher than the concentrations observed in samples from area free of industrial pollution. How­ever, the Pb levels (0.02 mg/kg) exceeded the limit in both regions.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Medicina Veterinaria
• Rocznik: 2009
• Tom: 08
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.3-14,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dobrzanski Z.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Skiba M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Brozynska A.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

autor

Kowalska-Goralska M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław

Bibliografia

• Ayar A., Sert D., Akin N., 2008. The trace metals level in milk and dairy products consumed in middle Anatolia - Turkey. Environ. Monit. Assess. 06/2008.
• Bodak E., Dobrzański Z., 1997. Ekotoksykologiczne problemy chowu zwierząt w rejonach skażeń metalami ciężkimi. Wyd. Elma, Wrocław.
• Coni E., Bocca A., Coppolelli P., Caroli S., Cavallucci C. & Trabalza Marinucci M., 1996. Minor and trace element content in sheep and goat milk and dairy products. Food Chemistry 57(2), 253-260.
• Dittrich K., 1988. Absorpcyjna spektrometria atomowa. PWN, Warszawa.
• Dobrzański Z., Górecka H., Opaliński S., Chojnacka K., Kołacz R., 2005. Zawartość pierwiastków śladowych i ultraśladowych w mleku i krwi krów. Med. Wet., 61(3), 301-304.
• Dobrzański Z., Bodak E, Kołacz R., 1996. Metody przeciwdziałania bioakumulacji metali ciężkich u zwierząt. Med. Wet., 52(12), 763-768.
• Erdogan S., Celik S., Erdogan Z., 2004. Seasonal and Location Effects on Serum, milk, Liver and Kidney Chromium, Manganese, Copper, Zinc, and Iron Concentration of Dairy Cows. Biologi­cal Trace Element Research, 98, 51-61.
• Grega T., 1977. Przechodzenie mikro- i makroelementów zawartych w karmie do mleka. Post. Nauk Rol., 5, 126-138 oraz Post. Nauk Rol., 6, 57-68.
• Grega T., Barowicz T., 1977. Przenikanie do mleka chemicznych zanieczyszczeń środowiska. Post. Nauk Rol., 2, 95-110.
• Górska A., Litwińczuk Z., 1996. Występowanie ołowiu i kadmu oraz substancji hamujących w mleku woj. siedleckiego. Med. Wet., 52(9), 591-592.
• Guler Z., 2007. Levels of 24 minerals in local goat milk, its strained yoghurt and salted yoghurt (tuzlu yo'gurt). Small Ruminant Research 71, 130-137.
• Jamroz D., Nowicki B., 1990. Kozy. Chów i hodowla. PWN, Warszawa.
• Jandal J.M., 1996. Comparitive aspect of goat and sheep milk. Small Ruminant Research 22, 177­185.
• Kabata-Pendias A., 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN ,Warszawa.
• Kołacz R., Dobrzański Z., Górecka H., Chojnacka K., Rudnicka A., 2004. The content of lead and cadmium in milk and blood of cows kept in industrial and typically agricultural region. Chem. Agric., 5, 312-316.
• Litwińczuk A., Drozd-Janczak A., Florek M., Filozof A., 1999. Rocz. Nauk. Zoot. T. 26, z. 1, 219-228.
• Madej J.A., Klimentowski S., Kołacz R., Dobrzański Z., 1994. Rola metali ciężkich w patogenezie enzootycznej białaczki bydła (EBB). Med. Wet., 50(8), 374-376.
• Niżnikowski R., Kowalski Z.M., Strzelec E., 2007. Chów kóz. OWH, Warszawa.
• Olano A., de la Fuente M.A., Juerez M., 1997. Distribution of calcium, magnesium, phosphorus, zinc, magnese, copper and iron between the soluble and colloidal phases of ewe's and goat's milk. Lait, 77, 515-520.
• Olędzka R., 1999. Wpływ metali i innych substancji obcych na biodostępność mikroelementów. Bromat. Chem. Toksykol. XXXII, 3, 207-213.
• Popiołek-Pyrz M., 1998. Jakość higieniczna mleka surowego z rejonów środkowo-wschodniej Polski o zróżnicowanym stopniu zanieczyszczenia środowiska. Cz. II. Obecność substancji hamujących, w tym antybiotyków beta-laktanowych oraz zawartość toksycznych jonów metali ciężkich. Annales UMCS, s. EE, Zootechnica, 16, 41, 313-320.
• Pulina G., 2008. Dairy goats feeding and nutrition. Cab International.
• Pyrz M., 2006. Transfer kadmu, ołowiu, cynku, miedzi i magnezu z organizmu matki do organizmu potomstwa poprzez zdrowy i chorobowo zmieniony gruczoł mlekowy owiec. Wyd. AR, Lub­lin.
• Rodriguez E.M., Delgado Uretra E., Diaz Romero C., 1999. Concentrations of cadmium and lead in different types of milk. Z Lebensm. Unters. Forsch., A 208, 162-168.
• Rodriguez Rodriguez E.M., Sanz Alaejos M., Diaz Romeo C., 2001. Mineral concentrations in cow's milk from Canary Island. Journal of Food Composition and Analysis, 14, 419-430.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności (Dz. U. Nr 37, poz. 325 i 326).
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo na powierzchni żywności (Dz. U. Nr 120, poz. 1257).
• Rubio M.R., Sigrist M.E., Encinas T., Baroni E.E., Coronel J.E., Boggio J.C., Beldomenico H.R., 1998. Cadmium and lead levels in cow's milk from a milking region in Santa Fe, Argentine. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 60, 164-167.
• Ryś B., 1999. Pierwiastki śladowe w roślinach pastewnych, dawkach pokarmowych i mleku krów w rejonie oddziaływania przemysłu siarkowego. Rozprawy Naukowe AR Kraków, z. 253. Wyd. AR, Kraków.
• Seńczuk W., 2005. Toksykologia współczesna. PZWL, Warszawa.
• Swarup D., Patra R.C., Naresh R., Kumar P., Shekhar P., 2005. Blood lead levels in lactating cows reared around polluted localities; transfer of lead into milk. Science of the Total Environment, 349, 67-71.
• Tripathi R.M., Raghunath R., Sastry V.N., Krishnamoorthy U.T.M., 1999. Daily intake of heavy metals by infants through milk and milk products. The Science of the Total Environment, 227, 229-235.
• Vidovic M., Sadibasic A., Cupic S., Lausevic S., 2005. Cd and Zn in atmospheric deposit, soil, wheat, and milk. Environmental Research, 97, 26-31.
• Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 31 marca 1993 r. w sprawie wykazu sub­stancji dodatkowych dozwolonych i zanieczyszczeń technicznych w środkach spożywczych i używkach (MP Nr 22, poz. 233).