Zróżnicowanie społeczne i zachowania wyborcze w wybranych miastach w Polsce

• Autorzy: Lisowski A.

Warianty tytułu

EN

Social diversity and electoral behaviour in the selected towns in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metacechy zróżnicowania społecznego 65 polskich miast, próbę klasyfikacji miast na podstawie struktur społecznych w 2002 roku oraz relacje między zróżnicowaniem społecznym miast i zachowaniami wyborczymi mieszkańców w wyborach parlamentarnych w 2001 i 2005 roku. Wykorzystano metodę analizy składowych głównych, hierarchiczną analizę skupień oraz analizę regresji i korelacji. Wyróżniono cztery metacechy zróżnicowania społecznego miast (status społeczno-zawodowy, status rodzinny, stopień marginalizacji społecznej, stopień mobilności przestrzennej) oraz 7 klas typologicznych miast. Stwierdzono wpływ metacech zróżnicowania społecznego na zachowania wyborcze ludności miast.

EN

The goal of this study is to define: the major dimensions of social differentiation in the Polish towns in 2002, the classification of towns according to social structure and the relationships between the identified social dimensions and the electoral behaviour of the citizens (the general elections in 2001 and 2005). The study covers 65 Polish enjoying the status of an urban county, except Sopot. The principal component analysis was used as the main method of obtaining basic dimensions of social differentiation in urban centres. The classes of towns were distinguished based on the hierarchical cluster analysis. The relationships between the social characteristic of urban centres and the electoral behaviour of its citizens were measured using the correlation and regression analysis. The four principal components were distinguished: social rank, family status, social deprivation and spatial mobility. The distinguished four principal dimensions of social differentiation in towns served as dimensions for the classification of Polish urban centres. The seven basic classes of towns according to social structure were identified. Some peculiarities have been identified among different classes of towns (size, spatial distribution, administrative functions). The social dimensions affected electoral behaviour of urban dwellers in general elections. They explain 65-70 percent of total variance for the level of turnout and the voting (40-50 percent) for three political parties.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Prace i Studia Geograficzne
• Rocznik: 2009
• Tom: 42
• Opis fizyczny: s.103-133,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lisowski A.

• Zakład Geografii Miast i Organizacji Przestrzennej, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• Bartkowski J., 2003, Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Wyd. Akad. Żak, Warszawa.
• Berezowska-Kamińska S., 2005, Habitusowe uwarunkowania kobiecej aktywności, „Kobieta i biznes”, 1, 1-9.
• Berry B., 1996, Technology-sensitive urban typology, „Urban Geography”, 17, 674-689.
• Cwalina W., 2003, Historyczno-geograficzne uwarunkowania modeli zachowań wyborczych. Analiza porównawcza dwóch regionów Polski w kontekście wyborów prezydenckich w 2000 r., [w:] Kowalski M. (red.) Przestrzeń wyborcza Polski, PTG -IGiPZ PAN, Warszawa, 87-114.
• Domański H., 2004, Struktura społeczna, WN Scholar, Warszawa.
• Domański H., 2007, Mechanizmy stratyfikacji i hierarchie społeczne [w:] Marody M. (red.) Wymiary życia społecznego Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa, Scholar, 67-92.
• Daszkowski J., 2004, Dynamika ogólnych nierówności płacowych w Polsce w latach 1989-2002, „Polityka społeczna”, 8, 1-9.
• Davies W.K.D., 1984, Factorial ecology, Aldershot, Gower.
• Davies W.K.D., Kim J-S, 2002, The differentiation of Korea's urban system [w:] W.K.D. Davies, I.J. Townshend (red.) Monitoring Cities: International Perspectives, Calgary-Berlin: IGU, Commission on Monitoring Cities of Tomorrow, 73-98.
• Dobrodzicka G.,1999, Ewolucja wartości rodzinnych, [w:] Beskid L. (red.) Zmiany w życiu Polaków w gospodarce rynkowej, Wyd. IFiS PAN, Warszawa, 141-158
• Giddens A.,1990, The consequences of modernity, Polity Press, Cambridge
• Giza-Poleszczuk A., 1998, Rodzina i system społeczny [w:] Marody M. (red.) Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Scholar WN, Warszawa, 272-301.
• Grahams S., Mervin S., 1996, Telecommunications and the city: electronic space, urban places, Routlege, London-New York.
• Hill E.W., Brennan J.F., Wolman H.L., 1998, What is a central city in the United States? Applying a statistical technique for developing taxonomies,. "Urban Studies" 35, 11, 1935-1969.
• Jagielski A., 1982, Społeczna i przestrzenna struktura miasta w świetle geograficznych badań miast polskich [w:] Pióro Z. (red.) Przestrzeń i społeczeństwo. Z badań ekologii społecznej, KiW, Warszawa, 160-190.
• Jasiewicz K., 1993, Anarchia czy pluralizm? Podziały polityczne i zachowania wyborcze w roku 1992 i 1993, [w:] Gebethner S. (red.) Wybory parlamentarne 1991 i 1993 a Polska scena polityczna, Warszawa, 49-72.
• Kabath E., Parysek J., 2002, Zastosowanie metod ilościowych w badaniach zakresu geografii politycznej [w:]Rogacki H. (red.) Możliwości i ograniczenia zastosowań metod badawczych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, WN Bogucki, Poznań, 233-242.
• Kabath E., Rykiel Z., 2003, Metody badań w geografii wyborczej i ich wyniki [w:] Rogacki H. (red.) Problemy interpretacji wyników metod badawczych stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, Bogucki WN, Poznań, 143-154.
• Kitschelt H., 1992, The formation of party systems in East- Central Europe, „Politics and Society”, 20 (1), 7-15.
• Kowalski M., 2003, Polaryzacja zachowań wyborczych w Polsce jako rezultat cywilizacyjnego rozdarcia kraju [w:] Kowalski M. (red.) Przestrzeń wyborcza Polski, PTG-IGiPZ PAN, Warszawa, 11-48.
• Lipset S.M., Rokkan S., 1967, Cleavage structures, party systems, and voter alignments: An introduction [w:] Lipset S. M., Rokkan S. (red.) Party systems and voter alignments, New York, Free Press, 1-64.
• Lisowski A., 2000, Miasto dualne - metafora a rzeczywistość, „Przegląd Geograficzny”, T.72, z.3, 231-247.
• Lisowski A., 2001, Zmiany struktury społecznej a struktura przestrzenna miast, [w:] I. Sagan, M. Czepczyński (red.) Geografia społeczna wobec wyzwań współczesnego świata, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, 113-120.
• Lisowski A., 2005, The Social differentiation of Polish cities, [w:] Murayama Y., D. Gu (red.) The Cities in global perspectives. Diversity and transition, University of Rukyyo, International Geographical Union, Tokyo, 142-152.
• Markowski R., 2007, System partyjny czy zbiorowisko partii? O stabilnym rozchwianiu polskiej polityki [w:] M. Marody (red.) Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Scholar WN, Warszawa, 241-268.
• Matykowski R., 2002, Problemy i metody badawcze geografii wyborczej, [w:] H. Rogacki (red.) Możliwości i ograniczenia zastosowań metod badawczych w geografii społecznoekonomicznej i gospodarce przestrzennej, WN Bogucki, Poznań, 243-251.
• Muzioł A., 1981, Statystyczna analiza zróżnicowania warunków życia ludności w miastach wojewódzkich, „Przegląd Geograficzny”, 53, 4, 737-753.
• Okólski J., 2004, Demografia zmiany społecznej, Scholar WN, Warszawa.
• Parysek J., 1980, Analiza skupień jako metoda klasyfikacji w geografii [w:] Chojnicki Z. (red.) Metody taksonomiczne w geografii, Geografia t. 5, Oddział PAN w Poznaniu, Poznań-Warszawa, PWN, 87-99.
• Parysek J.J., Ratajczak W., 2002, Analiza składowych głównych, jej korzyści i ograniczenia z punktu widzenia badań geograficznych [w:] Rogacki H. (red.) Możliwości i ograniczenia zastosowań metod badawczych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, WN Bogucki, Poznań, 61-75.
• Przybysz D., 2008, Pozycja społeczno-zawodowa a zachowania wyborcze Polaków [w:] Domański H. (red.) Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce, Wyd. IFiS PAN, Warszawa, 211-245.
• Raciborski J., 1997, Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989-1995, WN Scholar Warszawa.
• Rykiel Z., 2004, Geografia wyborcza i problematyka wyborcza w Polsce, „Czasopismo Geograficzne”, 75, 4, 275-296.
• Sadowski A., 1988, Białystok - procesy ruralizacji miasta [w:] B. Jałowiecki, E. Kaltenberg-Kwiatkowska (red.) Procesy urbanizacji i przekształcenia miast w Polsce,. Ossolineum, Wrocław-Warszawa, 215-228
• Shevky E., Bell W., 1955, Social area analysis: Theory illustrative application and computational procedures, Stanford.
• Sobczyński M., 2000, Zróżnicowanie przestrzenne postaw politycznych mieszkańców Łodzi, Łódź, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Sobczyński M., 2003, Kilka uwag o metodologii geografii wyborczej wielkiego miasta w Polce[w:] Kowalski M. (red.) Przestrzeń wyborcza Polski, PTG- IGiPZ PAN, Warszawa, 115-130.
• Swianiewicz P., Klimska E., 2005, Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce - waniliowe centrum, mozaika przedmieść, „Prace i Studia Geograficzne”, 35, 45-69.
• Sztompka P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków.
• Wasilewski J., 2006, Formowanie się nowej struktury społecznej [w:] Wasilewski J. (red.) Współczesne społeczeństwo polskie - dynamika zmian, WN Scholar, Warszawa, 47-102
• Weiss M.J., 2000, The clustered world: how we live, what we buy, and what it all means about who we are, Little, Brown and Co., Boston.
• Węcławowicz G., 1988, Struktury społeczno-przestrzenne w miastach Polski, Ossolineum, Wrocław.
• Węcławowicz G., 2003, Geografia społeczna miast, PWN, Warszawa.
• Whitefield S., 2002, Political cleavages and post-communist politics, „Annual Review of Political Science”, 5, 181-200.
• Zarycki T., 2000, Politics in the periphery; political cleavages in Poland interpreted in their historical and international context, „Europe-Asia Studies”, 52 (5), 851-873.
• Żukowski T., 1996, Spektakl na zamknięcie sezonu. Wybory w teatrze polityki, „Więź”, 81-104.