Ocena przejścia fali powodziowej w maju 2010 we Wrocławskim Węźle Wodnym

• Autorzy: Parzonka W.

Warianty tytułu

EN

Assessment of flood wave transition in may 2010 in Wroclaw Hydrotechnic System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

System ochrony przeciwpowodziowej miasta Wrocławia powstał po powodzi w 1903 r., w latach 1905–1922. Miał on przepustowość maksymalną równą około 2300 m³ · sˉ¹. Ważnymi elementami tego systemu są poldery Lipki–Oława, Blizanowice– Trestno i Oławka oraz kanał zrzutowy z Odry do Widawy. W lipcu 1997 r. wystąpiła katastrofalna powódź o maksymalnym natężeniu przepływu 3530 m³ · sˉ¹ w przekroju wodowskazu Brzeg Most. Skutkiem tej powodzi było zalanie znacznej części miasta Wrocławia, uszkodzenie lub zniszczenie wielu budowli melioracyjnych i hydrotechnicznych oraz mostów i obwałowań. Zniszczony został również jaz wlotowy do kanału Odra–Widawa. Po powodzi w 1997 r. powstało szereg opracowań, dotyczących modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW). Podstawowe rozwiązanie zostało przedstawione w ramach Studium wykonalności dla zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz na rzece Odrze i modernizacji WWW [Hydroprojekt... 2004]. Przepływy obliczeniowe wynoszą odpowiednio 3100 m³ · sˉ¹ (przepływ kontrolny, woda 1000-letnia) i 1850 m³ · sˉ¹ (przepływ miarodajny, woda 200-letnia). Kontynuacją tego Studium jest wykonywany aktualnie Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. W maju i czerwcu 2010 r. wystąpiła w dorzeczu Odry powódź o natężeniu maksymalnym rzędu 2100–2200 m³ · sˉ¹ na wlocie do WWW. Była ona porównywalna pod względem natężenia przepływu z powodzią z 1903 r. i nieco wyższa od powodzi w 1930 r. Dla ochrony miasta Wrocławia zdecydowano o zalaniu wymienionych wyżej 3 polderów oraz o uruchomieniu kanału zrzutowego z Odry do Widawy. Szkody po powodzi były znacznie niższe niż w 1997 r. Zalana została ponownie dzielnica Kozanów. Uszkodzone zostały niektóre wały, m.in. wał polderu Lipki–Oława. Wysokie stany wystąpiły zwłaszcza na Odrze powyżej Wrocławia. Na wodowskazie Brzeg Most i Oława najwyższe stany w 2010 r. były bliskie wartościom maksymalnym z 1997 r., mimo znacznie niższego przepływu maksymalnego. Zjawisko to spowodowane zostało przez zmniejszenie przepustowości koryta rzeki, głównie przez zarośnięcie i zamulenie międzywala.

EN

The Wrocław Floodway System was realized after the 1903-Flood, in the period 1905–1922. It had the maximal discharge capacity equal about 2300 m³ · sˉ¹. As important elements of this System can be qualified the polders (inundation fields) Lipki–Oława, Bliżanowice–Trestno and Oławka. A catastrophic flood appeared in 1997, with maximal discharge equal 3530 m³ · sˉ¹ in the Odra gauging station Brzeg Most. This flood caused the inundation of a great part of the town Wrocław, the destruction or damage of many hydrotechnic and land reclamation structures as well of bridges and embankments. The intake weir to the dumping canal Odra–Widawa was destroyed also. Many projects were realized after the 1997-Flood, concerning the modernization of the Wrocław Hydrotechnic System. The main solution was presented in the frame of the Feasibility Study for the flood reservoir Racibórz on the river Odra and the modernization of Wrocław Hydrotechnic System (2004). The design probable flows are equal 3100 m³ · sˉ¹ for the 1000-year flood and 1850 m³ · sˉ¹ for the 200-year flood. Actually the Odra River Flood Protection Project is elaborated, being the continuation of the Feasibility Study. A great flood appeared in May and July 2010 in the watershed of Odra river, with maximal discharges about 2100–2200 m³ · sˉ¹ in the entrance to the Wrocław Floodway System. The maximal discharges in 2010 were a little smaller than in 1903 and a little higher than in 1930. For the protection of the town Wrocław, one has decided to inundate the 3 cited polders and drop a part of Odra flood discharge to the river Widawa. The damages caused by this flood were smaller than in 1997. City quarter Kozanów was inundated once more. Some embankments were damaged, for ex. the dam of the polder Lipki–Oława. The high stages appeared especially in the Odra river upstream of Wrocław. The maximal stages in the gauging stations Brzeg Most and Oława in 2010 were comparable to the maximal values in 1997, despite of much lower maximal discharges. This phenomenon was caused by the decrease of potential discharge of the river, mainly by river bed sedimentation and by development of vegetation.

Słowa kluczowe

PL

miasta; Wroclaw; Wroclawski Wezel Wodny; powodzie; fale powodziowe; urzadzenia przeciwpowodziowe; urzadzenia zrzutowe; poldery; rok 2010

EN

city; Wroclaw city; Wroclaw Hydrotechnical System; flood; flood wave; anti-flooding device; discharge device; polder

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2014
• Tom: 13
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.185-202,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Parzonka W.

• Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, al.J.Matejki 5, 50-333 Wrocław

Bibliografia

• Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu, 2010. Dzienniki gospodarki wodnej polderów Lipki–Oława, Oławka i Bliżanowice–Trestno. Maszynopis.
• Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu, 2010. Wyniki doraźnego przeglądu wałów w dolinie Widawy, 3–4.06.2010. Maszynopis.
• Dubicki A., Słota H., Zieliński J., 1997. Dorzecze Odry. Monografia powodzi lipiec 1997. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Warszawa.
• Gustowska J., Lubacz E., Ramza A., 2012. Powodzie 2010 – działania Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu. Europejskie Sympozjum „Współczesne Problemy Ochrony Przeciwpowodziowej”, Paryż – Orlean, materiały konferencyjne.
• Hydroprojekt Warszawa, Hydroprojekt Wrocław, Jacobs GIBB, GIBB Polska, 2004. Studium wykonalności dla zbiornika wodnego Racibórz na rzece Odrze i modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego. Maszynopis.
• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB, Oddział we Wrocławiu, 2010. Wyniki pomiarów hydrometrycznych w czasie powodzi w 2010r. we Wrocławskim Węźle Wodnym. Maszynopis. Kubrak J., 1998. Hydraulika techniczna. Wyd. SGGW Warszawa.
• Maciejewski M., Ostojski M.S., Tokarczyk T., 2011. Dorzecze Odry. Monografia powodzi 2010. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Warszawa.
• Parzonka W., 2012. Rola Kanału zrzutowego Odra–Widawa dla ochrony przeciwpowodziowej miasta Wrocławia. Europejskie Sympozjum „Współczesne Problemy Ochrony Przeciwpowodziowej”, Paryż – Orlean, materiały konferencyjne.
• Parzonka W. i in., 2000. Wstępna ocena przepustowości doliny rzeki Widawy w obrębie międzywala letniego. Zesz. Nauk. AR Wrocław 385, s. 291–299.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2014.13.4.185