Analiza skali marnotrawstwa żywności i możliwości jej ograniczania na etapie transportu produktów mleczarskich z wykorzystaniem metody „muda”

• Autorzy: Lipinska M. , Tomaszewska M. , Kolozyn-Krajewska D.

Warianty tytułu

EN

Analysis of magnitude of food waste and possibility to reduce it using “muda” method at the stage of transporting dairy products

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Strata, zwana także marnotrawstwem (w jęz. japońskim „muda”), definiowana jest jako aktywność pochłaniająca zasoby bez tworzenia wartości dla klienta. Straty zajmują wiele czasu w procesie produkcyjnym. W związku z tym należy szukać rozwiązań eliminujących marnotrawstwo, które nie przynosi zysków oraz skupić się na czynnościach dodających wartość. Celem pracy była próba zastosowania klasyfikacji „muda” do analizy strat i marnotrawstwa produktów mleczarskich na etapie ich dystrybucji i transportu. Klasyfikacja "muda" wyróżnia osiem podstawowych kategorii (nadprodukcja, zapasy, braki, ruch, przetwarzanie, oczekiwanie, transport oraz niewykorzystanie potencjału ludzkiego), w kontekście których rozpatrzono problem marnotrawstwa procesów oraz zasobów. Opracowania dokonano na podstawie przeglądu dostępnej literatury z zakresu marnotrawstwa żywności na etapie transportu wyrobów mleczarskich. Na podstawie analizy wykazano, że na etapie transportu produktów mleczarskich występują problemy ujęte we wszystkich kategoriach klasyfikacji „muda”. Mimo stosowania obowiązujących zasad podczas transportu produktów mleczarskich w pewnych obszarach nadal brakuje działań, które przyczynią się do zmniejszenia skali strat i marnotrawstwa żywności na tym etapie. Największa masa strat powstająca podczas transportu wyrobów mleczarskich związana jest z koniecznością zachowania łańcucha chłodniczego w czasie całego transportu, szczególnie produktów z krótkim terminem przydatności do spożycia. Przyczyną niedostarczania produktów do odbiorcy w odpowiednim czasie z zachowaniem ciągłości łańcucha chłodniczego są uszkodzenia urządzeń chłodniczych oraz jednostek transportowych. Istotny czynnik przy powstawaniu strat stanowią także błędy popełniane przez ludzi od momentu załadunku do momentu wyładunku produktów u odbiorcy, które przyczyniają się do powstawania uszkodzeń mechanicznych opakowań. Odnalezienie i wyeliminowanie wszystkich strat klasyfikowanych według kategorii “muda” pozwoli na usprawnienie procesów oraz zmniejszenie ponoszonych niepotrzebnie kosztów na poszczególnych etapach transportu produktów mleczarskich.

EN

Loss, also called waste (in Japanese "muda"), is defined as the activity that consumes resources without creating any value for customers. Losses take up a lot of time during the production process. Therefore, solutions should be sought to eliminate wastage that does not bring profits, and to focus on the value added activities. The objective of the study was an attempt to apply the "muda" classification to analyse the losses and waste in dairy products at the stage of their distribution and transportation. The "muda" classification comprises eight basic categories (overproduction, stocks, shortages, traffic, processing, waiting, transport, and unused human potential). The issue of waste in processes and resources was approached and studied in the context of those categories. The study was performed on the basis of a review of reference literature available dealing with food waste at the stage of transporting dairy products. Based on the analysis, it was shown that during the transportation of dairy products, the problems that occurred were included in all the categories of the “muda” classification. Although the rules obligatory for the transportation of dairy products have been applied, there are still some shortcomings in specific areas that could contribute to reducing the magnitude of food waste and losses at this stage. During the transportation of dairy products, the highest loss that occurs is attributed to the indispensability of maintaining the refrigerated chain throughout the entire transport, in particular in the case of the products with a short shelf life. Breakages in the cooling equipment and transportation units are the reason why products are not delivered to the customer in due time with the continuity of the refrigeration chain ensured. Another significant losses-generating factor are mistakes made by people from the moment of loading to the moment of unloading the products at the customer’s; they contribute to mechanical damage of the packaging. Finding and eliminating all the losses classified according to the “muda” category will make it possible to streamline the processes and to reduce unnecessary costs incurred at individual stages of transporting dairy products.

Słowa kluczowe

PL

przetwory mleczne; marnotrawstwo; transport; klasyfikacja muda; zywnosc

EN

dairy product; wastage; transport; muda classification; food

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2017
• Tom: 24
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.129-137,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lipinska M.

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Higieny Żywnosci, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

autor

Tomaszewska M.

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Higieny Żywnosci, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

autor

Kolozyn-Krajewska D.

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Higieny Żywnosci, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159 C, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• [1] Barłowska J., Florek M., Litwińczuk Z.: Produkcja żywności ilość czy jakość? Cz. I. Przem. Spoż., 2016, 2 (70), 8-12.
• [2] Beretta C., Stoessel F., Baier U., Hellweg S.: Quantifying food losses and the potential for reduction in Switzerland. Waste Management, 2013, 33, 764-773.
• [3] Bomba I.: Algorytm projektowania jednostki paletowej. Logistyka, 2011, 3, 207-213.
• [4] FAO: Global food losses and food waste. 2011. [on-line]. Dostęp w Internecie [28.09.2016]: www.fao.org
• [5] Golińska-Dawsnon P., Kosacka M., Werner-Lewandowska K.: Gdzie i jak usprawniać procesy? – Identyfikacja potencjałów optymalizacyjnych przez analizę marnotrawstw (muda) w perspektywie zrównoważonego wykorzystania zasobów. Logistyka, 2015, 2, 167-178.
• [6] Krajewski K., Lipińska M., Wrzosek M., Bilska B., Kołożyn-Krajewska D.: Food waste – four dimensions of security: Economic, social, energy and environmental. Intercathedra, 2016, 32 (2), 47-53.
• [7] Krasnowska G., Salejda A.: Ocena wiedzy konsumentów na temat znakowania żywności. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 1 (74), 173-189.
• [8] Lipińska M., Tomaszewska M.: Skala i przyczyny strat mleka i produktów mleczarskich w transporcie. W: Model ograniczania strat i marnowania żywności z korzyścią dla społeczeństwa (MOST). Red. B. Bilska i D. Kołożyn-Krajewska. Wyd. Nauk. PTTŻ, Kraków 2016, ss. 38-46.
• [9] Lipińska M., Tomaszewska M., Kołożyn-Krajewska D.: Problem strat w łańcuchu żywnościowym na przykładzie transportu wyrobów mleczarskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 2016, 584, 61-70.
• [10] Robertson G.L.: Food Packaging: Principles and practice. 3rd ed. CRC Press, Boca Raton 2013.
• [11] Tomaszewska M., Lipińska M., Kołożyn-Krajewska D., Grodzicki A.: Analiza strat na etapie transportu mleka i jego przetworów w wybranych spółdzielniach mleczarskich z Wielkopolski. Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Rocz. Nauk., 2016, XVIII (3), 352-357.
• [12] Wahab A.N.A., Mukhtar M., Sulaiman R.: A conceptual model of lean manufacturing dimensions. Procedia Technology, 2013, 11, 1292-1298.
• [13] Wrzosek M., Bilska B., Kołożyn-Krajewska D., Krajewski K.: Określenie skali i przyczyn strat żywności w handlu detalicznym na przykładzie mleka i jego przetworów. Żywność Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 2 (93), 225-238.
• [14] Żarnecka M.: Przechowywanie mleka i produktów mleczarskich. Przegl. Mlecz., 2015, 7, 3-5.

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2017/112/204