EN
The paper reviews the concept of public goods, indicating its various dimensions. The fundamental objective of the paper is conceptualizing public goods and answering a question whether a public goods delivered by agricultural land is valorized in land prices. The aim of the study was also to identify the mechanism that makes intrinsic land utility transformed into productivity in monetary units. A conducted research consists in deriving a land rent capitalized in land prices and estimating its share in land value in comparison with the share of lease fees in the different regions of Poland in years 2000–2009. In the authors opinion since accession of Poland to the UE a market has valorized intrinsic utilities of land, whereas the new role of capital and labour is distribution of those utilities in favour of consumers. Given the fact that there is a lack of Polish scientifi c studies on agricultural areas as a provider of public goods fi ndings of foreign scientists were also used in the research. Since the beginning of human civilization, the land has been creating certain utilities which satisfy human needs. When the dangerous side effects of industrial agriculture have occurred intrinsic land utilities are being discovered anew. They have a nature of public goods and constitute a hard core of the sustainable agriculture paradigm. Despite irreversible accumulation of capital in the anthropogenic environment many new utilities of the land come into existence without additional capital and labour inputs. Since they are public goods, they are paid from taxes in great measure. This way an intrinsic land utility takes a form of a paid product and can be called “intrinsic productivity” of land.
PL
Celem artykułu było przedstawienie koncepcji dóbr publicznych oraz odpowiedź na pytanie, czy dobra publiczne dostarczane przez użytkowników ziemi rolniczej są waloryzowane za pomocą jej wartości. Celem opracowania była również identyfikacja mechanizmu transformacji użyteczności ziemi w produktywność w wymiarze finansowym. Przeprowadzone badania zakładały oszacowanie rent gruntowych zdyskontowanych w cenach ziemi rolniczej, a następnie określenie ich relacji do wartości ziemi oraz do czynszu dzierżawnego w przekroju województw w Polsce w latach 2000–2009. W opinii autorów od momentu akcesji Polski do UE rynek waloryzuje w cenach samoistną użyteczność ziemi rolniczej, podczas gdy rolą kapitału i pracy jest jej dystrybucja między rolnictwem a konsumentem. W celu zweryfikowania celu badawczego wykorzystano zarówno literaturę polską, jak i zagraniczną. Od początków cywilizacji człowieka ziemia tworzy samoistnie pewne użyteczności, które zaspokajają jego potrzeby. Od kiedy pojawiły się niebezpieczne efekty uboczne rolnictwa industrialnego ta twórcza rola ziemi jest odkrywana na nowo. Jej użyteczności stają się dobrem publicznym, którego ochrona jest istotą paradygmatu rolnictwa zrównoważonego. Pomimo nieodwracalnej akumulacji kapitału w środowisku antropogenicznym, wiele użyteczności powstaje bez dodatkowych nakładów kapitału i pracy. Jako że są one dobrami publicznymi opłaca się je z podatków. W ten sposób samoistna użyteczność ziemi przybiera formę produktu spieniężonego i może być nazywana samoistną produktywnością.