PL
W pracy przedstawiono wyniki badań wartości gospodarczej i przetwórczej 15 genotypów porzeczki czarnej z sezonów 2000-2001. Odmianami standardowymi były: 'Ojebyn', Titania' i 'Ben Lomond'. Przedmiotem badań były krzewy posadzone jesienią 1995 i 1996 roku w Sadzie Doświadczalnym w Dąbrowicach koło Skierniewic. Oceniane genotypy charakteryzowały się zróżnicowanym terminem dojrzewania i zbioru owoców, niezależnie od roku badań. W Polsce Centralnej najwcześniej dojrzewały owoce odmian 'Ojebyn', Titania' i Tisel', a najpóźniej odmian 'Ben Aider' i 'Ben Tirran'. Genotypy różniły się pod względem plonowania w obu latach badań. Plonowanie krzewów w roku 2000 było wyższe niż w 2001 roku. Wysokie średnie plony zebrano z krzewów odmiany standardowej Titania' i nowych odmian Tiben', Tisel', 'Ores', 'Ruben' i klonu PC-1. Badane odmiany i klon różniły się także wielkością owoców. Duże owoce wytwarzały odmiany: 'Sjuta Kijewskaja', Tisel' i 'Sanjuta'. Małe owoce miały odmiany 'Ojebyn', 'Ben Aider', 'Ben Tirran' i Tiben'. Najbogatsze w substancje rozpuszczalne były owoce klonu PC-1. Ponadto do grupy bogatej w substancje rozpuszczalne można zaliczyć odmiany Tiben', Tisel', 'Tines' i 'Ruben'. W obu sezonach doświadczalnych najmniej substancji rozpuszczalnych zawierały owoce odmiany 'Sjuta Kijewskaja'. Najwięcej kwasów zawierały owoce odmiany 'Ben Connan', natomiast niską kwasowość miareczkową stwierdzono dla owoców odmiany 'Ojebyn' i klonu PC-1. W badanych latach bogate w kwas askorbinowy były owoce klonu PC-1 oraz odmian „Tisel', 'Ores', 'Ruben' i 'Ben Tirran'. Z kolei zasobne w antocyjany były owoce odmiany 'Ben Alder' i odmiany standardowej Titania'. Owoce odmian Tiben', 'Ruben' i klonu PC-1 można zaliczyć do grupy bogatych w antocyjany. Natomiast ubogie w barwniki były owoce odmian 'Ben Connan' oraz Tines'.
EN
Productivity and processability of 15 black currant genotypes were studied in the experiment conducted in 2000-2001. Cultivars 'Ojebyn', Titania' and 'Ben Lomond' were used as standards. Shrubs were planted in the Experimental Orchard at Dąbrowice (near Skierniewice) in the autumn 1995 and 1996. Every year of investigation tested genotypes differed in the period of ripening and harvesting fruits. In central Poland the cultivars 'Ojebyn', 'Titania' and 'Tisel' ripened at the earliest while the cultivars 'Ben Alder' and 'Ben Tirran' at the latest. In both seasons the genotypes differed significantly in fruit yield. The yields were higher in 2000 than in 2001. Highest yields were harvested from the shrubs of standard cultivar 'Titania', new Polish cultivars 'Tiben', Tisel', 'Ores', 'Ruben' and clone (PC-1) in both seasons. Cultivars and breeding clone differed also in fruit size. Cultivars 'Sjuta Kijewskaja', Tisel' and 'Sanjuta' gave the biggest berries while the 'Ojebyn', 'Ben Alder', 'Ben Tirran' and 'Tiben' cultivars the smallest ones. Richest in soluble solids were the fruits of PC-1 clone, whereas 'Tiben', Tisel', Tines' and 'Ruben' cvs. represented the group rich in soluble solids; poor in these substances were the berries of cv. 'Sjuta Kijewskaja'. The highest acidity was observed in cv. 'Ben Connan' fruits, in contrary to cv. 'Ojebyn and PC-1 clone. In 2000 the highest content of ascorbic acid was in found fruits of cv. Tisel', whereas in 2001 cv. 'Ores'. Moreover rich in ascorbic acid were the fruits of PC-1 clone, 'Ruben' and 'Ben Tirran' cvs. In 2000 the richest in anthocyanins were 'Ben Alder' fruits, while in 2001 these of cv. Titania'. In contray to cvs. 'Ben Connan' and Tines', the fruits of cvs. Tiben', 'Ruben' and clone PC-1 were also rich in anthocyanins.