Ocena potrzeb i efektów deszczowania rzepaku ozimego w rejonie Bydgoszczy

• Autorzy: Dudek S. , Kusmierek-Tomaszewska R. , Zarski J. , Szterk P.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of needs and effects of winter oilseed rape grown under sprinkler irrigation in the region of Bydgoszcz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki czteroletniego (2007/08-2010/11) doświadczenia polowego z deszczowaniem rzepaku ozimego odmiany ‘Californium’ przeprowadzonego w warunkach gleby lekkiej, w stacji badawczej Mochełek Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP koło Bydgoszczy. W kolejnych latach wiosennej wegetacji rzepaku ozimego wystąpiły niejednakowe potrzeby nawadniania, najczęściej przypadając w maju i czerwcu. Zastosowano średnio 102,5 mm wody, a sezonowa dawka wahała się od 55 mm w 2009 roku do 150 mm w 2008 roku. Najczęściej, w trzech latach na cztery, potrzeby deszczowania rzepaku ozimego występowały na przełomie kwietnia i maja oraz maja i czerwca. Średnio w latach badań rzepak plonował na poziomie 4,19 t.ha-1, ale w kolejnych latach był niestabilny, najmniejszy plon 2,99 zebrano w 2011 r., a największy 5,45 t.ha-1 w 2009. Zastosowane deszczowania spowodowało zwiększenie plonu nasion średnio o 1,36 t.ha-1(29.3%). Największy przyrost plonu pod wpływem deszczowania (2,00 t.ha-1) uzyskano w 2011 r., przy zastosowaniu 130 mm dawki wody. Największą efektywność rozdeszczowania 1 mm wody (19,6 kg nasion) uzyskano w roku 2009, stosując 55 mm dawkę wody.

EN

The paper presents the results of a four-year (2007/08-2010/11) field experiment with oilseed rape cultivar 'Californium' grown under sprinkler irrigation, conducted in a sandy soil in Research Centre ‘Mochełek’ set in the vicinity of Bydgoszcz, owned by the Faculty of Agriculture and Biotechnology, University of Technology and Life Science. During the spring vegetation of winter oilseed rape in subsequent years occurred uneven needs of irrigation, mostly in May and June. On average 102.5 mm of water was used and seasonal dose ranged from 55 mm in the year 2009 to 150 mm in 2008. In three of four years, the need of irrigation in winter oilseed rape occurred most in late April and May, and May and June. During the years of experiment, the winter oilseed rape yielded on average at the level of 4.19 t.ha-1, but in the consecutive growing seasons the yield was unstable; lowest yield of 2.99 t.ha-1 was collected in 2011, and the highest of 5.45 t.ha-1 in 2009. The use of irrigation resulted in an increase in seed yield by an average of 1.36t.ha-1 (29.3%). The largest increase in seed yield due to sprinkler irrigation (2.00t.ha-1) was obtained in 2011 by applying dose of 130 mm of water. The highest efficiency of 1 mm of water (19.6 kg of seeds) was obtained in 2009 using water dose of 55 mm.

Słowa kluczowe

PL

uprawa roslin; rosliny oleiste; gleby lekkie; potrzeby nawadniania; deszczowanie; efektywnosc nawadniania; rzepak ozimy; plony; przyrost plonow

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: 1/II
• Opis fizyczny: s.51-62,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dudek S.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Kusmierek-Tomaszewska R.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Zarski J.

• Katedra Melioracji i Agrometeorologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Bernardyńska 6, 85-029 Bydgoszcz

autor

Szterk P.

• Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Mazowiecka 28, 85-084 Bydgoszcz

Bibliografia

• Bartkowiak-Broda I., Wiłkowski T., Ogrodowczyk M. Przyrodnicze i agrotechniczne możliwości kształtowania jakości nasion rzepaku. Pamiętnik Puławski, 139, 2005, 7-25.
• Berbeć S., Kołodziej B. Rośliny przemysłowe, specjalne i zielarskie. [W] Nawadnianie roślin pod red. S. Karczmarczyka i L. Nowaka. PWRiL Poznań, 2006, 421-444.
• Budzyński W., Ojczyk T. Rzepak – produkcja surowca olejarskiego. Wyd. ART Olsztyn, 1996.
• Chylińska E. Nawadnianie jako czynnik kształtujący wysokość i jakość plonu rzepaku ozimego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 438, 1996, 147-154.
• Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J. Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2(38), 2012, 45-60.
• Drupka S. Techniczna i rolnicza eksploatacja deszczowni. PWR i L Warszawa, 1976, ss. 310.
• Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R., Żarski J., Wpływ deszczowania i nawożenia azotowego na plonowanie rzepaku ozimego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 2011,193-202.
• Dzieżyc J. Rolnictwo w warunkach nawadniania. PWN Warszawa, 1988.
• Grabarczyk S., Żarski J., Dudek S. Sterowanie deszczowaniem według opadów atmosferycznych. Roczniki AR w Poznaniu, 234, 1992, 83-90.
• Krzymański J. Perspektywy badań nad rzepakiem i jego hodowlą. Rośliny Oleiste – Oilseed Crops. 2000, XXXI, (1), 7-14.
• Kuchar L., Iwański S. Symulacja opadów atmosferycznych dla oceny potrzeb nawodnień roślin w perspektywie oczekiwanych zmian klimatycznych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 2011, 7-18.
• Łabędzki L., Bąk B., Kanecka-Geszke E. Wielkość i zmienność ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana-Monteitha w okresie wegetacyjnym w latach 1970-2004 w wybranych rejonach Polski. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2(38), 2012, 159-170.
• Muśnicki Cz. Rośliny oleiste. [W] Szczegółowa uprawa roślin pod red. Z. Jasińskiej i A. Koteckiego. Wyd. AR Wrocław, 2003, t. II.
• Schmuck A. Meteorologia i klimatologia dla WSR. PWN Warszawa, 1969, 184-188.
• Trybała M., Chylińska E. Nawadnianie jako czynnik kształtowania produkcji roślinnej na glebie kompleksu żytniego dobrego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 438, 1996, 155-164.
• Żarski J. Potrzeby i efekty nawadniania zbóż. [W] Nawadnianie roślin pod red. S. Karczmarczyka i L. Nowaka. PWRiL Poznań, 2006, 383-403.
• Żarski J., Dudek S. Zmienność czasowa potrzeb nawadniania wybranych roślin w regionie Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009, 141-149.
• Żmudzka E. Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2(38), 2012, 377-389.