Udział azotu azotanowego w ogólnej zawartości azotu w wodach odpływających ze zlewni użytkowanych rolniczo

• Autorzy: Pulikowski K. , Czyzyk F. , Paweska K. , Strzelczyk M.

Warianty tytułu

EN

Participation of nitrate nitrogen in total nitrogen content in waters outflowing from catchment with agricultural use

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przeanalizowano wyniki badań zawartości azotu azotanowego i ogólnego w odciekach drenarskich i wodach powierzchniowych pochodzących z dwóch obiektów położonych na Dolnym Śląsku. Szczegółowej analizie poddano udział azotanów w ogólnej zawartości azotu. Odcieki drenarskie charakteryzowały się znaczną zawartością azotu ogólnego: średnie stężenie w okresie badawczym wynosiło od 22,4 mg N • dm-3 do 36,9 mg N • dm-3. W odciekach drenarskich, pochodzących z różnych działów drenarskich, stosunek N-NO3:N nie wykazywał istotnych różnic i zawierał się w granicach 75 88%, mimo, że wody te różniły się istotnie zawartością azotu ogólnego i azotanowego. Odprowadzenie odcieków drenarskich zasobnych w związki azotowe na obu obiektach powodowało wzrost średnich stężeń azotu ogólnego w wodach powierzchniowych. W półroczu letnim wody te wykazywały mniejszy stosunek N-NO3:N, co należy tłumaczyć intensywnym pobieraniem tego jonu przez rośliny w okresie wegetacji. Niezależnie od analizowanego półrocza wyższy udział azotanów stwierdzano w wodach poniżej obiektu. Jedynie w przypadku obiektu nizinnego różnice te były istotne dla poziomu istotności p=0,05. Mniejszy udział azotu azotanowego w ogólnej zawartości azotu w wodach powierzchniowych sprzyjał większym wahaniom stosunku N-NO3:N.

EN

In paper analyzed the results of research concerning nitrate and total nitrogen content in drainage effluents as well as surface water coming from facilities located in Lower Silesia area. Detailed analysis were made for participation of nitrate nitrogen in total nitrogen amount. Drainage effluents were characterized by significant content of total nitrogen: average concentration in research period amounted from 22,4 mg N ⋅ dm3 to 36,9 mg N ⋅ dm3. In drainage effluents, derived from different drainage section, relation N-NO3:N didn’t show significant differences and was in the range 75-88%, despite the fact that this water differed significantly of total and nitrate nitrogen content. The increase of average concentration of total nitrogen in surface water for both research objects was cause by outflowing drainage effluents that were reached in nitrogen compounds. In drainage water in summer period showed smaller relation N-NO3:N, what should be explain by intensive absorbing this ion by plants in vegetation period. Regardless of the analyzed period, there was found higher proportion of nitrate in water below research object. Only in case of lowland object these differences were significant for significant level p=0,05. The more fluctuation of relation N-NO3 conducive smaller participation of nitrate nitrogen in total nitrogen amount in surface water.

Słowa kluczowe

PL

zlewnie rolnicze; wody odplywowe; odcieki drenarskie; wody powierzchniowe; zawartosc azotu; azot azotanowy; azot ogolny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2012
• Numer: 3/I
• Opis fizyczny: s.155-165,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pulikowski K.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Czyzyk F.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, ul.Berlinga 7, 51-209 Wrocław

autor

Paweska K.

• Instytut Inżynierii Środowiska, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, pl.Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław

autor

Strzelczyk M.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, ul.Berlinga 7, 51-209 Wrocław

Bibliografia

• Amiri B.J. Nakane K. 2009. Comparative prediction of stream water total nitrogen from land cover using artificial neural network and multiple linear regression approaches, PolishJournal of Environmental Studies, Vol. 18. No 2 (2009): 151-160.
• Czaban S. [red.]. 2009. Assessment of anthropogenic impacts on water bodies in agricultural catchment. Monografia, seria Współczesne Problemy Inżynierii Środowiska nr 15, Wyd.UP we Wrocławiu: 80.
• Durkowski T., Woroniecki T. 2001. Jakość wód powierzchniowych obszarów wiejskich Pomorza Zachodniego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., Warszawa 476: 365-371.
• Dyrektywa Rady z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (91/676/EWG). Dz. U. UE L z dnia31 grudnia 1991 r.
• Czyżyk F. 2006. Azotany w wodach powierzchniowych na terenie wieloletniego nawożenia gleb ciężkich gnojowicą. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., Warszawa 513: 73-79
• Grazhdani S., Jacquin F., Sulce S. 1996. Effect of subsurface drainage on nutrient pollution of surface waters in south eastern Albania. The Science of the Total Environment, 191: 15-21.
• Hus T., Pulikowski K. 2011. Content of nitrogen compounds in waters flowing out of small agricultural catchments. Polish Journal of Environmental Study Vol. 20, No. 4 (2011): 895-902.
• Jarvie H.P., Withers P.J.A., Bowes M.J., Palmer-Felgate E.J., Harper D.M., Wasiak K., Wasiak P., Hodgkinson R.A., Bates A., Stoate C., Neal M., Wickham H.D., Harman S.A., ArmstrongL.K. 2010. Streamwater phosphorus and nitrogen across a gradient in rural–agriculturalland use intensity. Agriculture, Ecosystems and Environment 135 (2010): 238–252.
• Judová P., Janský B. 2005 Water quality in rural areas of the Czech Republic: Key study Slapanka River catchment. Limnologica 35 (2005) 160-168.
• Kanownik W., Rajda W. 2010. Quality indices of waters flowing away from catchments of small retention reservoirs planned in the Krakow region. EJPAU, Environmental Development,Volume 13. Issue 3: 1-16.
• Kowalik T., Kanownik W., Bogdał A., Ostrowski K., Rajda W. 2009. Jakość i cechy użytkowe wody potoku Bąbola w aspekcie jej przyszłego magazynowania w zbiorniku retencyjnym.Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 8 (3–4) 2009. 17–23.
• Koc J. Solarski K, Rochwerger A. 2007. Effect of land reclamation system on the volume and seasonality of nitrate runoff from croplands. Journal of Elementology: 12(2): 121–133.
• Martínková M., Hesse C, Krysanova V., Vetter T., Hanel M. 2011. Potential impact of climate change on nitrate load from the Jizera catchment (Czech Republic).Physics and Chemistryof the Earth 36: 673–683.
• Ng H.Y.F., Tan C.S., Drury C.F., Gaynor J.D. 2002. Controlled drainage and subirrigation influences tile nitrate loss and corn yields in sandy loam soil in Southwester Ontario. Agriculture,Ecosystems and Environment 90: 81-88.
• Pawełek J., Spytek M. 2008. Stężenie związków biogennych w wodzie potoków dopływających do zbiornika dobczyckiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 5: 179–190.
• Pulikowski K. 2004. Zanieczyszczenia obszarowe w małych zlewniach rolniczych. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, ser. Rozprawy CCXI, 479: 137.
• Pulikowski K., Paluch J., Paruch A., Kostrzewa S. 2005. Okres pojawiania się maksymalnych stężeń azotanów wodach powierzchniowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., Warszawa 505:339-345.
• Pulikowski K., Orzepowski W., Pokładek R. 2011. Water quality in agriculturally used catchments in Lower Silesia. Monografia, seria Współczesne problemy inżynierii środowiska.Wyd. UP we Wrocławiu /w druku/.
• Rode M., Thiel E., Franko U., Wenk G., Hesser F. 2009. Impact of selected agricultural management options on the reduction of nitrogen loads in three representative meso scale catchments in Central Germany. Science of the Total Environment 407 (2009): 3459–3472.