Ocena wzrostu i kwitnienia komosy ryżowej (Chenopodium quinoa Willd.) w warunkach Polski

• Autorzy: Gesinski K.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of growth and flowering of Chenopodium quinoa Willd. under Polish conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prezentowany materiał dotyczy oceny wzrostu i kwitnienia (Chenopodium quinoa Willd.) w warunkach Polski. Gatunek jest południowo-amerykańskim pseudozbożem uprawianym w tradycyjnej formie w rejonie Andów od ponad 5 tysięcy lat. Jego zaletą oprócz niskich wymagań glebowych i klimatycznych jest to, że posiada wysokie walory odżywcze. Szczególnie cenne jest białko komosy, które ma lepiej zbilansowany skład aminokwasów niż pszenicy czy kukurydzy. Charakteryzuje się lepszą proporcją aminokwasów egzogennych. Badania terenowe przeprowadzono w latach 1999-2001 w Stacji Doúwiadczalnej Oceny Odmian w Chrząstowie. W do- úwiadczeniu badano dwie odmiany komosy ryżowej pochodzące z dwóch różnych rejonów hodowlanych: Ameryki i Europy. Przeprowadzono analizę: faz rozwojowych, dynamiki wzrostu roúliny, dynamiki rozwoju kwiatostanu, pokroju kwiatostanu i kwitnienia. Stwierdzono różnice w modelach wzrostu i rozwoju badanych odmian. Odmiana europejska charakteryzowała się krótkim, zbitym kwiatostanem o krótkim okresie kwitnienia, szybkim wzrostem, osiągając 120 cm. Roúliny odmiany amery- kańskiej były wysokie (160 cm). Cechował je wolniejszy ciągły wzrost, luüny o du- żych rozmiarach kwiatostan, długi okres kwitnienia. Odmiana kończyła okres wege- tacji fazą kwitnienia lub kształtowania nasion. Odpowiedni charakter wzrostu, prze- bieg kwitnienia i w konsekwencji stabilne plonowanie odmiany europejskiej predys- ponują tą grupę do uprawy w warunkach Polski. Powyższa grupa hodowlana powinna również stanowić materiał wyjściowy do hodowli polskiej odmiany komosy ryżowej.

EN

The material presented refers to the estimation of growth and the flowering (Chenopodium quinoa Willd.) under Polish conditions. The species has been a South-American pseudocereal cultivated in the traditional form in the Andean region for over 5 thousand years. Its advantage, apart from low soil and climate requirements, is that it shows high nutritive value. The Chenopodium quinoa protein is especially valuable with its amino acid composition which is better balanced than that of wheat or maize. It shows a better share of egzogenic aminoacids. Field examinations were carried out in 1999-2001 at the Experiment Station of Cultivar Testing at Chrząstowo. The experiment involved two cultivars from two various growing regions: America and Europe. Analyses were made to include development stages, plant growth dynamics, inflorescences development dynamics, inflorescence habit and flowering. Differences were recorded in the growth and development models of the cultivars researched. The European cultivar had a short compact inflorescence with a short flowering period, reaching 120 cm. American cultivar plants were high (160 cm); they showed a slower continuous growth, loose big-in-size inflorescence, and a long period of flowering. The plants ended their growing season over the flowering stage or seed formation. The adequate growth, the course of flowering and, as a result, a stable yielding of the European cultivar make the group suitable for the cultivation under Polish conditions. This breeding group should also be the parent material for the cultivation of the Polish cultivar of Chenopodium quinoa.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2006
• Tom: 59
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.487-496,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gesinski K.

• Katedra Botaniki i Ekologii, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, ul.Prof.S.Kaliskiego 7, 85 796 Bydgoszcz

Bibliografia

• B r i n e g a r C., G o u d a n, 1993. Isolation and characterization of chenopodium, the 11S seed storage protein of quinoa (Chenopodium quinoa). J. Agric. Food Chem. 41(2): 182 185.
• C a r l s s o n R., 1989. Green biomas of native plants and new, cultivated crop for multiple use: food, fodder, fuel for industry, phytochemical produkts and medicine. In: New crops for food and industry (edited by Wickens G., Haq N., Day P.), 15 ref. London. 223 234.
• D e n i s R a m i r e z A. R., J a c o b s e n S.E., 1987. Quinoa. Ugeskrift for Jordburg 7: 179 184
• Gę s i ń s k i K., K w i a t k o w s k a B., 1999a. Justification for the introduction of Chenopodium quinoa (Willd.). Part one. Cultivation potential, phenology and morphology. Zesz. Nauk. Akad. Tech. Rol. Bydg. 220. Roln. 44: 95 100.
• Gę s i ń s k i K., K w i a t k o w s k a B., 1999b. Justification for the introduction of Chenopodium quinoa (Willd.). Part two. Yielding on light soil. Zesz. Nauk. Akad. Tech. Rol. Bydg. 220. Roln. 44: 101 105.
• Gę s i ń s k i K., 2000. Potential for Chenopodium quinoa (Willd.) acclimatisation in Poland. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 547 552.
• G r o c h o w s k i Z., 1998. Biologia, uprawa i wykorzystanie komosy ryżowej w Polsce (Chenopodium quinoa Willd.). Hod. Rośl. Nasienn. 2: 21 26.
• G r o c h o w s k i Z., 1996. Komosa ryżowa Chenopodium quinoa Willd. Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe i jako odnawialne żródła energii. SGGW. Warszawa: 44 59.
• H a b e r T., H a b e r o w a H., J a n k i e w i c z L., L e w c z u k J., N a l b o r c z y k E., 1992. Próby wykorzystania tzw. roślin alternatywnych w technologii piekarstwa. Prz. Zboż.Młyn. 36 (8): 9 12.
• I l i a d i s C., K a r y o t i s T., 2000. Evaluation of various quinoa varieties (Chenopodium quinoa Willd.) originated from Europe and Latin America. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 505 509.
• J a c o b s e n S. E., J o r g e n s e n I., S t o l e n O., 1992: Cultiwation of quinoa (Chenopodium quinoa) under temperate climatic conditions in Denmark. J. Agric. Sci. 122: 47 52.
• J a c o b s e n S. E., M o n t e r o s C., C h r i s t i a n s e n J. L., M u j i c a A., 2000. Agronomic and physiological response of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) to frost at three phenological stages. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 541 546.
• M a l e w s k a M., 1995. Rośliny przyszłości żródło cennych surowców pokarmowych. Wiad. Zielar. 37(6): 10 11.
• M a s t e b r o e k D., V a n L o o R., 2000. Breeding of quinoa: state of the art. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 491 496.
• O h l s s o n I., D a h l s t e d t L.,1999. Quinoa potential in Sweden. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 139 145.
• O h l s s o n I., 2000. During late development stages the quinoa crop is not always successful. Crop development for the cool and wet regions of Europe. European Commission. Brussels: 497 500.
• R i s i J., G a l w e j N. W., 1989. Chenopodium quinoa of the Andes: a crop for temperate letitudes. New crops for food and industry (edited by Wickens G., Hag N., Day P.), London: 21 29.