EN
This paper presents a methodical attempt to determine criteria for the optimum surpluses of gross nitrogen balance, with regard to the conditions of agricultural production in recent years in Poland. To determine those criteria, factors such as active nitrogen and its gaseous compound emissions as well as atmospheric rainfall deposition were taken into account on the input side of the balance. Nitrogen that can be possibly taken with the yield, under optimal weather conditions is the main factor on the output side of the balance. The optimal permissible nitrogen balances, due to the calculated methodological assumptions, are in the range of 30.8 to 75.9 kg·haˉ¹ UAA. The average permissible gross nitrogen balance, based on the data from the years 2011-2013, should be approx. 50 kg·haˉ¹ UAA. Currently, it is higher than the determined optimal balance only by 2.5 kg·haˉ¹ UAA.
PL
Saldo bilansu azotu jest jednym z najważniejszych wskaźników agrośrodowiskowych stosowanych m.in. przez Eurostat i OECD. Jego wielkość dostarcza informacji o sile oddziaływania produkcji rolniczej na środowisko. W pracy podjęto metodyczną próbę określenia kryteriów optymalnych sald bilansowych azotu brutto w Polsce, z uwzględnieniem uwarunkowań produkcji rolniczej ostatnich lat. W ich określeniu uwzględniono w przychodowej stronie bilansu brutto tzw. azot działający i emisję jego związków gazowych oraz depozyt w opadzie atmosferycznym, a po stronie rozchodowej – wynoszenie w zbiorach potencjalnie możliwych w optymalnych warunkach pogodowych. Z wyliczeń wynika, że uzasadnione założeniami metodologicznymi optima dopuszczalnych sald azotu (N) mieszczą się w granicach od 30.8 do 75.9 kg·haˉ¹ UR. Średnio dla Polski, na podstawie danych z lat 2011-2013, saldo azotu brutto powinno wynosić około 50 kg·haˉ¹ UR. Obecnie jest ono większe od określanego jako optymalne tylko o 2.5 kg·haˉ¹ UR.