Stosunki wodne na obszarach mokradłowych w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice w latach hydrologicznych 2005 i 2006

• Autorzy: Krysztofiak A. , Miler A.

Warianty tytułu

EN

Water relations in swampy areas in the Siemianice Forest Experimental Station in hydrological years 2005 and 2006

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W ostatnich latach coraz częściej naukowcy zwracają uwagę na zachodzące w przyrodzie zmiany klimatyczne (wzrost temperatury powietrza, spadek sum opadów atmosferycznych). Implikują one zmiany składowych bilansów wodnych, a w praktyce zmiany stosunków wodnych, zarówno w skali globalnej, jak i lokalnej. Obecnie za największe zagrożenie uważa się przesuszenie siedlisk [Pierzgalski 2007]. Celem pracy było zaprezentowanie stosunków wodnych panujących na terenach leśnych obszarów mokradłowych jednego z Leśnictw (Leśnictwa Marianka) Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice w latach hydrologicznych 2005 i 2006. Badania wykazały, iż analizowane zlewnie, pomimo lokalizacji na terenach mokradłowych, cechują okresy z brakiem wody w rowach. Na analizowanych ciekach odpływ występował od połowy listopada 2004 roku do początku czerwca 2005 roku, a w następnym roku hydrologicznym – ponownie od połowy listopada, ale nieco dłużej, bo do połowy czerwca 2006. W odniesieniu do wód gruntowych obszaru zlewni zauważono przewidywalny związek zalegania zwierciadła wody z miejscem lokalizacji studzienek. Studzienki położone w partiach szczytowych zlewni mają lustro wody najgłębiej pod powierzchnią terenu, studzienki z terenów dolinowych najpłycej. Zaobserwować także można, że studzienki położone na obszarach wyższych (wododziałowych) charakteryzuje nieznacznie większe zróżnicowanie położenia lustra wody gruntowej w ciągu roku niż położonych niżej (w partiach dolinowych). Oba analizowane lata hydrologiczne (2005 i 2006) cechuje podobny przebieg zalegania zwierciadła wody gruntowej w poszczególnych siedliskach. Wyraźna jest także cykliczność zmian położenia lustra wody, tzn. podniesienie poziomu wody na jesień, a w miesiącach letnich jego obniżenie (wynik zmian w procesie transpiracji roślin). Związek zalegania zwierciadła wód gruntowych od różnych siedliska leśnych występujących na badanych zlewniach potwierdza zależność od wariantu uwigotnienia siedliska. Najpłycej zalegały wody w siedliskach olsu jesionowego – siedlisku bagiennym, natomiast wyraźnie najgłębiej w siedliskach boru mieszanego świeżego – siedlisku świeżym. Podczas analizowania zmian zalegania wód gruntowych w zależności od klas wieku drzewostanów wyraźnie rysuje się sezonowa zmienność oraz zbliżony przebieg zmian. Najpłycej zalegały wody w drzewostanach V i VI klasy wieku. Zdecydowanie najgłębiej w IV klasie wieku. Powyższe zależności dotyczą zarówno roku hydrologicznego 2005 jak i 2006.

EN

In recent years researchers have focused increasingly on climatic changes taking place in nature (increasing air temperature, decreasing precipitation totals). These imply changes in components of water balances and in practice changes in water relations both on the global and local scale. At present site overdrying is considered to be the biggest threat [Pierzgalski 2007]. The aim of the study was to present water relations found in forest swampy areas in a forest district (the Marianka Forest District) of the Siemianice Forest Experimental Station in hydrological years of 2005 and 2006. Investigations showed that analyzed catchments, despite being located in swampy areas, are characterized by periods of water depletion in ditches. In analyzed watercourses runoff was recorded from mid-November 2004 to the beginning of June 2005, while in the next hydrological year it was again from mid- November, but this time longer - to mid-June 2006. In relation to ground water of the catchment area a predictable relationship was observed of the water table level on the location of observation wells. Wells located in the top sections of the catchment had a water table the deepest below the ground level, while wells in valleys had water tables at the most shallow levels. It may also be stated that wells situated in higher areas (watershed), are characterized by a slightly bigger variation in the ground water table during the year than it was the case with wells located at lower points (in valleys). Both analyzed hydrological years (2005 and 2006) showed a similar pattern of ground water table in individual sites. Moreover, a marked cyclicity was also recorded in the elevation of the water table, i.e. the water level rinsing in the autumn and lowering in summer months (as a result of changes in plant transpiration). The relationship of ground water levels with different forest sites found in analyzed catchments confirms the dependence on the site moisture level variant. Water was lying at the most shallow levels in the ashalder swamp forest site – a marshy site, while it was markedly the deepest in fresh mixed coniferous forest sites – a fresh site type. When analyzing changes in the ground water levels in terms of stand age classes we may clearly observe the seasonal variation and similar patterns of changes. Water lay the most shallow in stands of age classes V and VI. The level was significantly deepest in age class IV. The above dependencies pertained both to the hydrological year 2005 and 2006.

Słowa kluczowe

PL

LZD Siemianice; tereny lesne; mokradla; stosunki wodne; wody gruntowe; wody powierzchniowe; poziom wod powierzchniowych; poziom wod gruntowych

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2008
• Numer: 02
• Opis fizyczny: s.179-194,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krysztofiak A.

• Katedra Inżynierii Leśnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Mazowiecka 41, 60-623 Poznań

autor

Miler A.

Bibliografia

• Ciepielowski A., Pienkos K. Od Komitetu Organizacyjnego Seminarium pt.: „Problemy gospodarowania wodą w lasach". Sylwan ROK CXXXIX Nr11. Warszawa 1995.
• Pawlaczyk P., Wołejko L., Jermaczek A., Stańko R. Poradnik ochrony mokradeł. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników. Świebodzin 2002.
• Pierzgalski E. Specyfika obiektów małej retencji w lasach. Wiadomości melioracyjne i łąkarskie. Zagadnienia Inżynierii Środowiska Wiejskiego. Nr 3. 2007 s. 120–124.
• Tyszka J. Przyczyny zakłóceń warunków wodnych i metody łagodzenia ich skutków w ekosystemach leśnych. Post. Tech. Leś. Nr 86. 2004 str. 49–53.