PL
W doświadczeniu wazonowym z rzepakiem jarym uwzględniono dwa czynniki: rodzaje wody (pitna i pościekowa) oraz trzy poziomy wilgotności gleby (40, 60 i 80% m.p.w.). Eksperyment prowadzono w latach 1996-1998, metodą kompletnej randomizacji w 4 powtórzeniach. Podczas zbioru rzepaku w fazie dojrzałości pełnej pobrano próby do analiz chemicznych oraz określono plony nasion i łodyg z wazonu. W suchej masie nasion i łodyg oznaczono zawartość makro- (P, K, Ca, Mg i Na) oraz mikroelementów (Cu, Zn, Mn i Fe). Plon nasion rzepaku jarego był istotnie wyższy na wodzie pościekowej w porównaniu z pitną. Najwyższe plony osiągnięto przy 60 i 80% uwilgotnieniu gleby. Istotnie najwyższy plon łodyg otrzymano w wyniku współdziałania wody pościekowej i 80% wilgotności gleby. Wody pościekowe w mniejszym stopniu różnicowały zawartość makro- i mikroelementów w nasionach niż łodygach. Woda pościekowa w porównaniu z pitną powodowała istotny wzrost zawartości fosforu, potasu i sodu w łodygach rzepaku. Najwyższą zawartość tych makroelementów stwierdzono przy 60 i 80% wilgotności gleby. Wody pościekowe wpłynęły istotnie na zwiększenie zawartości miedzi, cynku i manganu oraz na zmniejszenie udziału żelaza w łodygach. Rzepak jary nadaje się do wykorzystania pierwiastków biogennych z wód pościekowych (III0 oczyszczania).
EN
The pot experiment consisted of two factors: kind of water (drinking, sewage) and three levels of humidity (40, 60, 80% mwc). Experiment was carried out in 1996-1998 by means of complete randomization in 4 replications. Samples for chemical analyses were taken at the stage of full maturity during rape harvest and yields of seeds and straw (stems) per a pot were evaluated. Contents of macroelements (P, K, Ca, Mg) and microelements (Cu, Zn, Mn, Fe) were determined in dry matter of seeds and stems. Yields of rapeseeds were significantly higher using sewage water as compared to drinking one. The highest yields were achieved at 60 and 80% soil humidity. Significantly highest yields were obtained due to interaction of sewage water and 80% soil humidity. Sewage waters less differentiated macro and microelement contents in seeds than in stems. Sewage water caused significant increase of phosphorus, potassium and sodium levels in rape stems comparing to drinking one. The highest contents of those macroelements were observed at 60 and 80% soil humidity. Sewage waters significantly affected the increase of Cu, Zn and Mn contents and the decrease of Fe level in stems. Spring rape is good for utilization of biogenic elements from sewage waters (3rd stage of purification).