PL
Funkcjonowanie układu nerwowego, w tym mózgu, warunkuje samopoczucie, stany emocjonalne i sprawność intelektualną człowieka. W dużej mierze zależy od składników dostarczanych w diecie. W artykule przedstawiono główne składniki żywności i wybrane produkty mające zdolność wpływania na aktywność psychofizyczną organizmu. Omówiono kwasy tłuszczowe, aminokwasy, węglowodany, witaminy oraz składniki mineralne. Szczególnie niebezpieczne są ich niedobory, ponieważ u osób młodych prowadzą do zaburzenia funkcji poznawczych, a u starszych do chorób psychicznych i przyspieszenia rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Na aktywność psychofizyczną człowieka wpływają również substancje bioaktywne zawarte, m.in. w miłorzębie japońskim, żeń-szeniu, gałce muszkatołowej, chmielu czy dziurawcu.
EN
Functioning of the nervous system, including the brain, determines well-being, emotional and intellectual abilities of human. It largely depends on the components supplied in the diet. The publication presents the main food constituents and the selected products that are able to influence the psychophysical activity of the body. Fatty acids, amino acids, carbohydrates, vitamins and minerals were discussed. Their deficiencies are especially dangerous because they lead to impairment of cognitive functions in the case of young people and in elder ones to mental illness and acceleration of development of neurodegenerative diseases. The psychophysical activity of human is also affected by bioactive substances contained, among others, in Japanese ginkgo, ginseng, nutmeg, hop or Saint John’s wort.